مهریه زن بیوه یکی از موضوعات بسیار پر چالش بوده که در قانون نیز به آن پرداخته شده است. مهریه حق زن است؛ اما گاهی پیش میآید که مرد قبل از آنکه مهریه همسر خود را بپردازد، فوت کند. سؤالی که مطرح میشود آن است که در این شرایط تکلیف مهریه همسر متوفی چه میشود؟ همراه دلتامگ باشید.
مهریه زن چیست؟
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، ” بهمجرد عقد، زن مالک مهریه میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. ” باتوجهبه این ماده بهمحض عقد نکاح زن مالک مهریه است که قبل و بعد از مرگ مرد بر گردن وی قرار گرفته است. زن میتواند هرگونه که بخواهد آن را مطالبه کند یا حتی با بخشیدن مهریه ذمه مرد را بری کند و آن را ببخشد.
لازم است بدانید تعیین مهریه یکی از شروط صحت عقد موقت است. به این معنی که اگر در عقد موقت مهریه زن مشخص نباشد یا زن مهریه نداشته باشد، عقد بهدرستی منعقد نخواهد شد.
بنابراین، مهریه زن درهرصورت حتی بعد از فوت شوهر قابل مطالبه است و مسائلی مانند رابطه نامشروع، نشوز، عدم تمکین وی تأثیری در مهریه زن بیوه نخواهد داشت.
شرایط دریافت مهریه زن بیوه
زن بهمحض وقوع عقد مالک مهریه میشود و میتواند هر زمان که بخواهد آن را از همسر خود دریافت کند. در پاسخ به این سؤال که تکلیف مهریه زن بیوه چه میشود؟ باید گفت مهریه زن دینی است که بر گردن شوهر قرار دارد. به بیان دیگر یعنی جزو بدهیهای مرد حساب میشود؛ بنابراین مهریه زن بیوه بعد از فوت شوهر هم مانند سایر دیون باید از محل ترکه وی پرداخت شود.
حالا اگر مردی قبل از اینکه با همسرش نزدیکی کند فوت کند، زن همچنان میتواند مهریه خود را از ترکه همسرش دریافت کند و از این لحاظ با طلاق تفاوت دارد که مهریه دختر باکره بعد از طلاق برابر با نیمی از مهریهای است که در عقد تعیین شده اما اگر شوهر پیش از ارتباط زناشویی فوت کند، زن مستحق تمام مهریه خواهد بود.
طبق ماده ۲۲۶ قانون امور حسبی، ورثه مجبور به پرداخت مهریه نیست و درصورتیکه ترکه بهاندازه کافی برای پرداخت مهریه با دیگر دیون متوفی نباشد، اموال باقیمانده به نسبت بدهی بین طلبکاران تقسیم میشود: “ورثه ملزم نیستند غیر از ترکه چیزی به بستانکاران بدهند و اگر ترکه برای ادای تمام دیون کافی نباشد ترکه مابین تمام بستانکاران به نسبت طلب آنها تقسیم میشود.”
هر چند طبق ماده ۲۲۸ این قانون اگر ورثه بخواهند از اموال خود مهریه را بپردازد، ممانعتی وجود ندارد: ” ورثه میتوانند دیون را از ترکه یا از مال خود ادا نمایند. ”
مهریه زن بیوه بعد از فوت همسر، هم در عقد دائم و هم در عقد موقت قابل مطالبه است و ازاینجهت با هم تفاوتی ندارند و تنها تفاوت آنها در این است که اگر عقد موقت به ثبت رسمی نرسیده باشد، امکان مطالبه آن از طریق اجرای ثبت وجود ندارد.
آیا مطالبه مهریه زن بعد از فوت شوهر و دریافت ارث بهصورت همزمان امکانپذیر است؟
بله پس از فوت شوهر زن میتواند مهریه و سهمالارث خود را بهصورت کامل مطالبه دریافت کند؛ بنابراین مهریه زن بیوه با دریافت همزمان با ارث او منافاتی ندارد.
سخن آخر
بهمحض ازدواج زن و مرد دارای حقوق و تکالیفی میشوند. یکی از مهمترین حقوقی که زن با ازدواج به دست میآورد، مهریه است. حالا دریافت مهریه چالشهای بسیاری دارد. یکی از این موارد مهریه زن بیوه یا به بیان دیگر مهریه زن بعد از فوتکردن شوهر است. دراینرابطه باید بگوییم به زن بیوه مهریه تعلق میگیرد و زن میتواند از ماترک و اموال بهجامانده از همسرش مهریه را دریافت کند.