آرامگاه ابوعلی سینا حاذق‌ترین پزشک ایرانی تمام تاریخ در پایتخت تاریخ و تمدن ایران یعنی شهر همدان همچون جواهری می‌درخشد. دلتامگ در این مقاله سفری به شهر زیبای همدان داشته است، با ما همراه شوید.
آرامگاه ابوعلی سینا
همدان پایتخت تاریخ و تمدن ایران است که بافرهنگ غنی و جاذبه‌های توریستی فوق‌العاده خود، سال‌هاست یکی از بهترین مقاصد گردشگری ایران شده است. یکی از زیباترین جاذبه‌های تاریخی و توریستی این دیار، آرامگاه ابوعلی سینا پزشک حاذق ایرانی است که همچون نگینی در قلب شهر همدان واقع شده است.
آرامگاه ابوعلی سینا زیبا با بنای خاص و دلربایش تنها یک آرامگاه نیست. در مجموعه تاریخی آرامگاه ابوعلی سینا، علاوه بر مقبره شیخ‌الرئیس، ابوسعید دخدوک و ابوالقاسم عارف قزوینی از شاعران نامدار ایرانی نیز دفن شده‌اند. موزه طب ایرانی‌اسلامی و نیز موزه بوعلی نیز در این مجموعه واقع شده‌اند.
مقبره بوعلی در میدانی به همین نام در قلب شهر همدان قرار گرفته و فضای سبز زیبایی در اطراف مقبره وجود دارد که مکان باصفا برای تفریح و گشت‌وگذار است. این مجموعه فوق‌العاده زیبا در سال 1376 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
ابوعلی سینا کیست؟
ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا معروف به ابوعلی سینا، ابن‌سینا و شیخ‌الرئیس که در قرن چهارم هجری می‌زیسته پزشکی همه‌چیزدان بوده که در تمامی علوم تبحر داشته است. نبوغ ابن‌سینا از همان بچگی بر همگی آشکار بوده است.
ابن‌سینا یکی از مشهورترین فیلسوفان ایران‌زمین است که نظریه‌های او در تمامی علوم به‌خصوص فلسفه و پزشکی در تمام جهان تاثیر ژرف و عمیقی داشته است. یکی از معروف‌ترین آثار پزشکی دنیا، کتاب‌های ابن‌سینا به نام‌های شفا، دانشنامه علائی و قانون فی الطب است.
شیخ‌الرئیس سال‌ها به‌عنوان دانشمند و پزشک در دربار حاکمانی چون امیر نوح سامانی، سلطان محمود غزنوی، مجد الدوله رستم امیر آل بویه و شمس الدوله دیلمی بوده است. پس از مرگ شمس الدوله، شیخ را زندانی می‌کنند تا اینکه از زندان می‌گریزد و به علاءالدوله حاکم اصفهان از آل کاکویه پناه می‌برد.
ابن‌سینا پس از مدتی خدمت به حاکم اصفهان در سفری که به همدان داشته است به خانه ابوسعید خدوک می‌رود. در همان زمان سپاهیان شمس الدوله دیلمی علیه حاکم همدان شورش می‌کنند و ابن‌سینا به‌ناچار چهل روز را در خانه ابوسعید می‌ماند.
پس از مدتی بر اثر ابتلا به بیماری ای که سال‌ها از آن رنج می‌برده است در خانه دوستش به خواب ابدی فرومی‌رود و او را در همان مکان دفن می‌کنند. اندکی بعد ابوسعید نیز به یار دیرینه‌اش می‌پیوندد و برای همیشه در کنار دوست قدیمی‌اش دفن می‌شود.
علت مرگ ابن‌سینا هیچگاه به‌درستی مشخص نشده است. در منابع از مرگ وی بر اثر قولنج که مدتی به آن مبتلا بوده نوشته شده است. بعضی دیگر علت مرگ بوعلی سینا بر اساس علم پزشکی نوین سرطان روده بزرگ می‌دانند.
مقبره شیخ‌الرئیس
محل دفن شیخ‌الرئیس و دوست دیرینه‌اش ابوسعید در آن زمان در پشت دژ جنوبی همدان بوده و تا اواخر قرن سیزدهم هجری نیز تنها چهارطاقی کوچکی به‌عنوان مقبره بر مزار آن دو وجود داشته است.
در زمان قاجار نوه فتحعلی‌شاه قاجار که دختری به نام نگار بوده دستور ساخت مقبره‌ای بر مزار ابوعلی سینا را می‌دهد. در سال 1322 محمدرضا شاه پهلوی دستور ساخت بنای جدیدی برای مقبره ابن‌سینا را می‌دهد و خود شخصا یک‌صد هزار تومان برای ساخت مقبره پول می‌فرستد.
مهندس هوشنگ سیحون به درخواست انجمن آثار علمی ایران طرح بنا را به سبک معماری دوره و سده‌ای که بوعلی سینا در آن می‌زیسته از روی قدیمی‌ترین بنای تاریخ دار اسلامی یعنی برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس اقتباس می کند.
ساخت آرامگاه ابوعلی سینا حدود یازده سال زمان می‌برد و یکی از پرهزینه‌ترین بناهای تاریخی ایران در آن زمان می‌شود به‌گونه‌ای که تا سال 1330 یک میلیون و دویست هزار تومان برای ساخت آن هزینه شده بوده است. در روز نهم اردیبهشت سال 1333 محمدرضا شاه به همراه فرح این آرامگاه را افتتاح می‌کنند.
معماری بنای آرامگاه بوعلی
بنای آرامگاه ابوعلی سینا تلفیقی از معماری ایران بعد از اسلام و ایران باستان است. آقای سیحون با الهام‌گرفتن از حوض‌خانه‌های سنتی ایرانی آب‌نماها و با الهام از باغ‌های ایران باستان باغچه‌های این مجموعه ارزشمند را طراحی کرده‌اند. برای برج آرامگاه از سنگ‌های گرانیت کوهستان الوند استفاده شده که یادآور کاخ‌های باستانی ایران هستند.
به گفته سیحون (در کتاب نیم‌قرن آثار معماری و نقاشی سیحون) ۱۰ ستون ایوان نشانه ده قرن پس از بوعلی است (باتوجه‌به اینکه ساخت این آرامگاه به مناسبت گرامیداشت هزاره بوعلی بود) و ۱۲ ستون برج نمادی از دوازده دانشی است که بوعلی در روزگار خود بر همه آنها چیره بوده است.
چگونه و چه ساعتی به بازدید از مقبره برویم؟
بنای آرامگاه در میدان بوعلی سینا در شهر همدان واقع شده است و برای رفتن به آرامگاه ابوعلی سینا تنها کافی است به مرکز شهر بروید تا بنای عظیم این مجموعه در مقابل چشمان شما خودنمایی کند. همچنین ساعت بازدید از آرامگاه ابوعلی سینا همه‌روزه در نیمه اول سال از ساعت ۸:۳۰ تا ۲۰ و در نیمه دوم سال از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷ است.
پیشنهاد مطالعه: هگمتانه باشکوه‌ترین شهر باستانی جهان در ایران
