این مسجد با تاریخچهای غنی و ترکیبی از هنر معماری ایرانی، عثمانی و اسلامی، نقش مهمی در تحکیم هویت دینی و فرهنگی اهل سنت ایفا میکند و به یکی از نقاط دیدنی مهم کشور تبدیل شده است.
مسجد مکی یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری سیستان و بلوچستان است و هر ساله تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی برای بازدید از این بنای مذهبی و تاریخی به زاهدان سفر میکنند. در این مقاله از مجله دلتا میخواهیم به استانبول ایران سفر کنیم و با مسجد مکی آشنا شویم.
تاریخچه مسجد مکی
مسجد مکی زاهدان، بزرگترین مسجد اهل سنت در ایران و یکی از مهمترین مراکز عبادی اهل تسنن است. این مسجد در سال ۱۳۵۳ توسط مولانا عبدالعزیز ملازاده، یکی از روحانیون برجسته سیستان و بلوچستان تأسیس شد.
در ابتدا این بنا ۶۰۰ متر مربع مساحت داشت و دارای دو مناره بود که هر کدام ارتفاعی ۳۷ متری داشتند. در حال حاضر مسجد مکی در چند مرحله توسعه یافته و به یکی از بزرگترین مساجد ایران و جهان اسلام با مساحت 33هزار متر مربع تبدیل شد.
معماری مسجد مکی
مسجد مکی به دلیل سبک معماری خاص خود شهرت زیادی دارد. نمای بیرونی مسجد به شدت تحت تأثیر معماری عثمانی است و شباهت زیادی به مساجد معروف استانبول، به ویژه مسجد سلطان احمد دارد. این شباهت در طراحی گنبدها، منارهها و نمای کلی مسجد مشهود است.
در بخش داخلی، از معماری مسجدالنبی مدینه الهام گرفته شده و فضای داخلی با تزئینات گچبری، کاشیکاری و نقشهای اسلیمی و ختایی زیبا تزیین شده است. این ترکیب از معماری اسلامی، ایرانی و عثمانی مسجد مکی را به یکی از شگفتانگیزترین مساجد ایران تبدیل کرده است. نورپردازی زیبا و استفاده از پنجرهها و نورگیرها در طراحی مسجد از دیگر ویژگیهای بارز این بناست که جلوهای معنوی و روحانی به فضای مسجد میبخشد.
توسعه و بازسازی مسجد
پس از دو دهه از ساخت اولیه، در سال ۱۳۷۰ نخستین مرحله توسعه مسجد آغاز شد. در این مرحله، یک طبقه به ساختمان اصلی اضافه شد و طبقه زیرزمینی ساخته شد. دومین مرحله از توسعه در سال ۱۳۹۰ آغاز شد که در طی آن بخشی از خانههای اطراف مسجد خریداری شد و فضای مسجد به ۳۳ هزار متر مربع گسترش یافت. در حال حاضر مسجد مکی دارای چهار مناره، ۵۳ گنبد و ظرفیت بیش از ۵۵ هزار نفر است. ارتفاع بلندترین مناره مسجد به ۹۵ متر میرسد و گنبد مرکزی نیز ارتفاعی ۴۶ متری دارد.
جایگاه مسجد مکی در جامعه اهل سنت
مسجد مکی به عنوان مرکز فرهنگی، مذهبی و اجتماعی اهل سنت در ایران شناخته میشود. این مسجد علاوه بر مکانی برای عبادت و برگزاری نماز جماعت و نماز جمعه، محل برگزاری تجمعات مذهبی و فرهنگی بزرگ نیز هست. تولیت مسجد بر عهده مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی، یکی از شخصیتهای برجسته مذهبی اهل سنت در ایران، است. همچنین این مسجد از پشتیبانی و همکاری مردم محلی اهل سنت سیستان و بلوچستان برخوردار بوده و تمامی توسعههای آن با حمایتهای مردمی انجام شده است.
مسجد مکی زاهدان نه تنها بزرگترین مسجد اهل سنت ایران است، بلکه به دلیل معماری باشکوه و جایگاه مهم مذهبی و فرهنگی خود، یکی از نمادهای برجسته اسلام سنی در جهان محسوب میشود. بهترین زمان برای بازدید از مسجد مکی از پاییز تا بهار است، چرا که این منطقه در فصول گرم سال، شرایط آب و هوایی مناسبی ندارد. در آخر پیشنهاد میکنیم با خواندن مقاله لار شهر بدون کوچه ایران، با جاهای دیدنی ایران آشنا شوید.
تعداد کلمات مطلب: 523