آرامگاه خیام؛ بنایی استوار از هنر و معماری و ستاره‌شناسی!

آرامگاه خیام همچون خود او درخشش بسیار عجیب و زیبایی دارد. این آرامگاه که در باغی بزرگ و سرسبز واقع شده است یکی از زیباترین جاهای دیدنی نیشابور است. دلتامگ در این مقاله سفر کوتاهی به این آرامگاه زیبا خواهد داشت، با ما همراه باشید.

آرامگاه خیام کجاست؟

این سوال که آرامگاه خیام در کدام شهر است یک سوال اشتباه است؛ چراکه همه خیام نیشابوری را می‌شناسد؛ اما اگر می‌خواهید بدانید آرامگاه این مرد بزرگ ایرانی در کجای نیشابور واقع شده؛ باید بگوییم که پایین‌تر از میدان فضل، در بلوار شهدای این شهر باغ بزرگ، سرسبز و باصفایی وجود دارد که در میانه آن یک آرامگاه با یادبودی عجیب و زیبا خودنمایی می‌کند.

معماری آرامگاه خیام، بی‌نظیرترین بنای یادبود ایران!

چیزی که آرامگاه این شاعر و دانشمند بزرگ پارسی را از سایر آرامگاه‌های ایران متمایز کرده، معماری عجیب و حیرت‌انگیز بنای یادبود آن است. این بنای یادبود زیبا با ارتفاع 22 متر با الهام گرفتن از اندیشه‌ها و زندگی خیام ساخته شده است.

از آنجایی که خیام بر سه چیز یعنی شعر، ریاضیات و نجوم عالم بود بنای یادبود او را به‌گونه‌ای ساختند که شخصیتش در آن نمود پیدا کند. این بنا ده پایه دارد که از هر پایه آن دو تیغه مورب مارپیچ گونه به سمت بالا می‌رود تا به سقف رسیده و از طرف دیگر سقوط می‌کند! این یک شکل هندسی بسیار پیچیده است! بر دیوارهای آن رباعیات زیبای خیام حک شده است.

شگفت‌انگیزترین بخش این بنا سقف آن است که به خاطر پیوستن تیغه‌های مورب به هم ستاره‌های درهم برهمی در آن به وجود آمده‌ است که از لابه‌لای آن‌ها می‌توان آسمان زیبای بالای مقبره خیام را دید! آرامگاه خیام از بالا یک ستاره پنج پر است که نور خورشید را از بالا به سنگ قبر خیام می‌تاباند.

سخن پایانی

جالب است بدانید که آرامگاه این شاعر، فیلسوف، ریاضی‍دان و منجم بزرگ ایرانی تا قبل از سال 1335 بسیار ساده و محقر بود. در این سال شاه پهلوی دستور ساخت یک مقبره منحصربه‌فرد را برای او صادر کرد. طراحی معماری بنای یادبود خیام به دست مهندس هوشنگ سیحون افتاد و او در این سال آرامگاه را از مکان قبلی که چسبیده به امامزاده محروق بود به مکان فعلی انتقال داد و مشغول طراحی بنا شد. ساخت آرامگاه خیام نیشابوری در سال 1341 پایان یافت و به یکی از زیباترین جاذبه‌های ایران در باغی باصفا و اعجاب‌انگیز تبدیل شد.