آیا می‌دانستید که قد فضانوردان در فضا بلندتر می‌شود؟ یکی از جذاب‌ترین و پرسش‌های مخصوص علم فضا، مسئله‌ای است که در نگاه اول بسیار عجیب به نظر می‌آید. وقتی یک فضانورد به مأموریت فضایی خود می‌رود و لباس فضانوردی خود را پوشیده و در فضاپیما نشسته، بلافاصله قد بلندتری خواهد داشت. این موضوع علمی جالب، ارتباطی نزدیک بین فیزیک و بشریت را نمایان می‌کند.
آیا افزایش قد فضانوردان در فضا ناگهانی اتفاق می‌افتد؟ آیا تمامی فضانوردان در فضا به یک اندازه قدی افزایش می‌یابند؟ در این مقاله از دلتا مگ با ما بمانید تا به بررسی این پدیده جالب بپردازیم و علل علمی پشت افزایش قد فضانوردان در شرایط بی‌وزنی را بررسی کنیم.
آیا نوع فضا پیما در قد فضانوردان تاثیر دارد؟
نوع فضاپیما ممکن است تاثیری در افزایش قد فضانوردان در فضا داشته باشد. فضاپیماها با ارتفاع‌ها و مشخصات مختلف ساخته می‌شوند و ممکن است ارتفاع محل نشستن فضانورد در هر فضاپیما متفاوت باشد.
به عنوان مثال، فضاپیماهای کوچک مانند فضاپیماهای روسی از نوع “سایوز” (Soyuz) ارتفاع محل نشستن فضانورد را به اندازه کمی کنترل می‌کنند. این ارتفاع کم‌تر ممکن است باعث شود که لباس فضانوردان به دقت تری طراحی شود تا افزایش قد ناشی از شرایط بی‌وزنی کاملاً مدیریت شود.
از طرفی، فضاپیماهای بزرگ‌تر مانند ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) ارتفاع محل نشستن فضانورد را به اندازه بیشتری کنترل می‌کنند. در نتیجه، لباس فضانوردان باید به دقت طراحی شود تا افزایش قد ناشی از شرایط بی‌وزنی مدیریت شود.
در هر صورت، نوع فضاپیما و شرایط محل نشستن فضانورد در آن می‌تواند تأثیرگذار باشد و نیاز به طراحی دقیق‌تر لباس‌های فضانوردان را به همراه داشته باشد.
قد انسان در حالت دراز کشیده
قد انسان در حالت دراز کشیده بیشتر از وضعیت ایستاده است. وقتی که شما در وضعیت ایستاده هستید، نیروی گرانش زمین بر مهره‌ها و ستون فقرات شما اثر می‌گذارد و انها به دلیل این نیرو فشرده و فشرده می‌شوند. اما وقتی در حالت دراز کشیده هستید و بدنتان در موقعیت افقی قرار دارد، نیروی گرانش به صورت موازی با ستون فقرات اثر می‌گذارد و مهره‌ها از یکدیگر فاصله می‌گیرند. به همین دلیل، در حالت دراز کشیده قدتان بیشتر به نظر می‌آید.
شاید در این شرایط بیشترین اختلاف قابل مشاهده با حالت ایستاده باشد. در شرایط بی‌وزنی در فضا، فضانوردان نیز به حالت افقی دراز کشیده هستند و به همین دلیل قد فضانوردان بیشتر به نظر می‌آید.
کم شدن گرانش در فضا عامل مهم قد بلند شدن فضانوردان
کم شدن گرانش در فضا باعث افزایش قد فضانوردان می‌شود. این پدیده در شرایط بی‌وزنی یا میکروگرانش اتفاق می‌افتد. در شرایط زمینی، نیروی گرانش بر روی مهره‌ها و ستون فقرات فشرده‌تر شده و انها به دلیل این فشار به هم فشرده می‌شوند، که باعث کوتاه‌تر شدن ارتفاع مهره‌ها و افزایش فشار بر روی مهره‌ها می‌شود.
اما در شرایط بی‌وزنی یا کم گرانشی در فضا، نیروی گرانش به مهره‌ها و ستون فقرات نیز مختل می‌شود و از آن‌ها فشار نمی‌آورد. به همین دلیل، مهره‌ها و ستون فقرات انسان در شرایط بی‌وزنی بازتر می‌شوند و این افزایش فاصله بین مهره‌ها باعث افزایش قد در شرایط بی‌وزنی می‌شود.
در واقع، این تغییرات در قد فضانوردان به علت تأثیر نیروی گرانش در محیط‌های مختلف (زمینی و فضایی) اتفاق می‌افتد و از جذابیت‌های علمی فیزیک در فضا است.
قد در فضا چقدر افزایش می‌یابد؟
قد فضانوردان در فضا تاثیر ناشی از شرایط بی‌وزنی دارد و به اعتبار تغییرات فیزیولوژیکی اشخاص و شرایط محیطی فضایی ممکن است متغیر باشد. اما به طور میانگین، قد فضانوردان در فضا به اندازه حدود 2 تا 5 سانتیمتر بیشتر از قد آن‌ها در وضعیت زمینی افزایش می‌یابد.
این افزایش قد به علت تغییرات در فشار محیطی و نیروی گرانشی در شرایط بی‌وزنی رخ می‌دهد. برای فهم دقیق‌تر تغییرات قد در فضا نیاز به اندازه‌گیری دقیق و مستمر قد فضانوردان در طول مأموریت‌های فضایی داریم. تحقیقات علمی و پژوهش‌های طولانی‌مدت باعث شده است که ما تا حد زیادی اطلاعاتی درباره تغییرات قد فضانوردان در فضا داشته باشیم، اما این تغییرات به افراد و شرایط خاص هر مأموریت فضایی وابسته است. می‌توان نتیجه گرفت اگر فناوری تولید اکسیژن در فضا کامل شود، می‌توانیم با قد بلندتری زندگی کنیم!
سخن آخر
در پایان، می‌توان نتیجه گرفت که قد فضانوردان در فضا نسبت به قد آن‌ها در وضعیت زمینی افزایش می‌یابد. این افزایش قد به علت تأثیر شرایط بی‌وزنی و کم گرانشی در فضا اتفاق می‌افتد. این پدیده جالب نشان می‌دهد که چگونه بشر و بدن انسان به شرایط محیطی مختلف پاسخ می‌دهند و به یکی از پرسش‌های جالب علمی در علم فضا پاسخ می‌دهد. اطلاعات به دست آمده از این تحقیقات علاوه بر مفهوم علمی، در طراحی لباس‌های فضانوردی و مأموریت‌های فضایی مهمی ایفا می‌کنند.
