کنار آمدن با سوگ با تمام تأثیراتی که بر سلامتی ما می‌گذارد یکی از مهم‌ترین گام‌هایی است که برای افرادی که با مشکل سوگ دست و پنجه نرم می‌کنند ضروری به نظر می‌رسد. شدت و مدت سوگواری از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به عواملی مانند مکانیسم‌های مقابله‌ای افراد، مفهوم فقدان و سیستم حمایتی روان آن‌ها بستگی دارد. با ما در دلتامگ همراه باشید.
اثرات سوگ بر سلامتی
همه ما در مقطعی از زندگی خود غم و اندوه از دست دادن فردی از اعضای خانواده و دوستان را تجربه خواهیم کرد. غم و اندوه ناشی از این فقدان ممکن است تا مدت‌های طولانی همراه ما باقی بماند اما این اندوه تأثیری چشمگیر بر سلامت جسم و روان ما خواهد گذاشت و کنار آمدن با سوگ از این منظر اهمیتی بسزا می‌یابد. با هم چند مورد از این تأثیرات را مرور می‌کنیم.
-
تأثیر عاطفی
کنار آمدن با سوگ به شیوه‌ای هیجانی می‌تواند منجر به بروز طیف وسیعی از احساسات، از جمله غم، خشم، احساس گناه، عذاب وجدان، اضطراب و تنهایی شود. این احساسات شدید در طولانی مدت طاقت فرسا بوده و بر سلامت روان رد پایی عمیق برجا می‌گذارند. مشکلات کم‌خوابی و بی‌خوابی ناشی از سوگ نیز از همین تأثیر عاطفی ناشی می‌شود.
-
اثرات جسمانی
سوگواری ممکن است باعث علائم فیزیکی مستقیمی مانند احساس خستگی و بدن درد، سرگیجه و تاری دید، تغییر در اشتها، سردرد یا حالت تهوع نیز بشود. علاوه‌بر این استرس ناشی از عزاداری سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و فرد را مستعد ابتلا به بیماری‌ها خواهد کرد. کنار آمدن با سوگ فرد سوگوار را از اثرات جسمانی اینچنینی محافظت خواهد کرد.
-
سلامت روان
عزاداری اگر برای مدت طولانی به شیوه‌ای آسیب‌زننده ادامه پیدا می‌کند خطر ابتلا به بیماری‌های روانی مانند افسردگی حاد، اضطراب، یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را افزایش خواهد داد. علاوه بر آن احتمال بروز بیماری‌های روانی نهفته در افراد پس از سوگواری عمیق نیز بسیار زیاد خواهد بود. کنار آمدن با سوگ نه تنها برای افرادی با زمینه‌های ژنتیکی بیماری‌های روانی بلکه برای افرادی که این زمینه ارثی را ندارند نیز ضروری و حیاتی خواهد بود.
-
سلامت قلب و عروق
استرس ناشی از غم و اندوه و کم‌خوابی و تغییر اشتها که منجر به تغییر سبک زندگی فرد سوگوار می‌شوند می‌توانند بر سیستم قلبی عروقی او نیز تأثیرگذار باشند. کنار آمدن با سوگ مشکلات افزایش فشار خون و ضربان قلب ناشی از سوگواری و به تبع آن احتمال بیماری‌های قلبی را در فرد سوگوار کاهش خواهند داد.
-
اختلال در عملکرد ایمنی بدن
هورمون‌های استرس که با غم و اندوه ارتباطی مستقیم دارند سیستم ایمنی بدن را سرکوب کرده و توانایی بدن را در مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌ها کاهش می‌دهند. این نقص سیستم ایمنی می‌تواند همچنین منجر به بیماری‌های مرتبط با سیستم ایمنی شود و اثراتی جبران‌نا ئذیر بر سلامت فرد سوگوار باقی بگذارد.
-
مکانیسم‌های مقابله‌ای
برخی از افراد ممکن است برای مقابله با اندوه ناشی از سوگ به مکانیسم‌های مقابله‌ای ناسالمی مانند سوء مصرف مواد یا مصرف بیش از حد الکل و دخانیات روی آورند. این تغییر در سبک زندگی نیز برای افراد اثراتی بر جا می گذارد که اصلاح آن به سادگی ممکن نخواهد بود. کنار آمدن با سوگ از طریق روشی مناسب به فرد سوگوار کمک می کند تا با کمترین میزان آسیب این دوره غم‌بار زندگی خود را پشت سر بگذارد.
-
تأثیر بر روابط
افراد عزادار ممکن است توقعاتی در قبال سوگ خود از اطرافیان داشته باشند که برآورده نشدن این انتظارات و تشدید احساس تنهایی و میل به انزوا آن‌ها را هرچه بیشتر به سوی تغییر روابط با دوستان و اعضای خانواده سوق خواهد داد. انزوایی که نه تنها کمکی به فرد سوگوار نمی‌کند بلکه یأس و اضطراب زیادی را بر فرد وارد می‌کند. کنار آمدن با سوگ در فضایی سالم با کمک دوستان و اطرافیان فرد داغدیده کمک بزرگی برای او خواهد بود.
توجه به این نکته ضروری است که عزاداری یک فرآیند طبیعی و ضروری برای بهبودی پس از فقدان است. با این حال، اگر غم و اندوه بسیار شدید شود یا به طور قابل توجهی در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کند، جستجوی حمایت از دوستان، خانواده یا متخصصان سلامت روان ضروری خواهد بود.
پیشنهادهایی برای کنار آمدن با سوگ
مشاوره یا درمان می‌تواند ابزارها و راهبردهای مقابله‌ای را برای گذر از فرآیند سوگواری به روشی سالم‌تر فراهم کند. شیوه سوگواری و مواجهه با غم و اندوه در هر فرد منحصر به خود اوست و هیچ جدول زمانی مشخصی برای آن وجود ندارد، بنابراین صبوری و دلسوز بودن برای خود در این مسیر ضروری به نظر می‌آید. اگر در تجربه سوگ هستید، چند پیشنهاد ممکن است به شما در این مسیر کمک برسانند.
-
به خود اجازه غصه خوردن بدهید
بخشی از کنار آمدن با سوگ در این موضوع نهفته است که فرد سوگوار غم و اندوه خود را به رسمیت بشناسد. غم و اندوه یک واکنش طبیعی به از دست دادن است و تجربه طیف وسیعی از احساسات مانند غم و اندوه، عصبانیت، احساس گناه یا حتی بُهت ناگزیر خواهد بود. مهم است که فرد سوگوار به خود اجازه غمگین بودن بدهد.
-
به دنبال حمایت باشید
در مسیر کنار آمدن با سوگ خود را منزوی نکنید. با دوستان، خانواده یا گروه‌های حمایتی که به حرفهای شما گوش می‌کنند در ارتباط بمانید و نگذارید که دلخوری‌های ناشی از زودرنجی دوران سوگواری شما را تنها کند. صحبت در مورد احساساتتان به شما در پردازش و منطقی سازی احساسات کمک کرده و نقش درمانی خواهند داشت.
-
مراقب خود باشید
سوگواری از نظر جسمی و روحی فرآیندی طاقت فرسا و خسته کننده خواهد بود. مطمئن شوید که به اندازه کافی استراحت می‌کنید، خوب غذا می‌خورید و در فعالیت‌هایی شرکت می‌کنید که به شما آرامش می‌بخشند.
درست است که کنار آمدن با سوگ حواس شما را از آنچه به بدن و سلامتی شما ربط دارد منحرف خواهد کرد اما تلاش کنید تا تغذیه و خواب مناسب خود را داشته باشید.
-
احساسات خود را بیان کنید
راه‌های سالمی برای بیان احساسات خود پیدا کنید، با اطرافیان معاشرت کنید یا در دفترچه روزانه خود به صورت منظم یادداشت برداری کنید. اگر به هنر علاقه‌مندید می‌توانید از طریق پرداختن به هنر مورد علاقه خود؛ موسیقی، نقاشی، سفالگری و … به بیان احساسات خود بپردازید و کنار آمدن با سوگ را در این مسیر پی بگیرید.
-
به دنبال کمک حرفهای باشید
اگر احساس می‌کنید که به تنهایی قادر به کنار آمدن با سوگ خود نیستید حتما از متخصصین امر کمک بگیرید. همان‌طور که در بالا اشاره شد این غم واندوه در طولانی‌مدت شما را از پا در خواهد آورد و به همین دلیل رجوع به کسانی‌که برای کمک به شما درس خوانده‌اند ضروری به نظر می‌رسد.
نتیجه‌گیری
مهم‌ترین گام در کنار آمدن با سوگ این است که شیوه خود را برای مواجهه با سوگ برگزینید. ممکن است راهی که برای شما مناسب است برای فرد سوگوار دیگری مناسب نباشد. می‌توانید از تشریفات خاص سوگواری کمک بگیرید و در برهه‌های مختلف مراسم یادبودی برای فرد متوفا در نظر بگیرید.
درمان غم و اندوه فرآیندی نیازمند زمان است و هیچ جدول زمانی مشخصی برای ادامه کار وجود ندارد. هنگام عبور از فرآیند سوگواری با خود صبور و مهربان باشید. خاطرات و تجربیات مثبت مشترک با فرد درگذشته را دوره کنید.
ارج نهادن به این لحظات می‌تواند احساس آرامش و ارتباط را به ارمغان بیاورد. مهم است که اذعان داشته باشید فرد از دست رفته برای همیشه از کنار شما رفته است و این فقدان دائمی خواهد بود.
پیشنهاد مطالعه: طاعون رقص: عجیب‌ترین هیستری جمعی در تاریخ را بخوانید.
