انتقال حقوق بازنشستگی در زمان حیات یکی از موضوعاتی است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. سازمان تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری، مبالغی را به طور ماهیانه به بازنشستگان تحت پوشش خودپرداخت می‌کنند که این مبلغ، حقوق بازنشستگی نامیده می‌شود. البته با فوت فرد بازنشسته حقوق وی قطع نشده و به برخی از افراد خانواده وی، انتقال می‌یابد. همراه دلتامگ باشید.
سهم فرزند از حقوق بازنشستگی
یکی از موضوعات و مسائل مهمی که بازنشستگان تأمین اجتماعی و کشوری و خانواده‌های این اشخاص به‌ویژه فرزندان آن‌ها با آن روبه‌رو هستند، نحوه انتقال حقوق بازنشستگی به فرزندان در زمان حیات است.
سهم فرزند از حقوق بازنشستگی در قانون تأمین اجتماعی
قبل از توضیح انتقال حقوق بازنشستگی در زمان حیات لازم است که یک توضیحی پیرامون سهم فرزند از حقوق بازنشستگی بدهیم. مطابق بند ۲ ماده ۸۳ قانون تأمین اجتماعی، سهم هر فرزند از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود، ۲۵ درصد مستمری والد وی است. در شرایطی که فرزند، هر دو پدر و مادر خود را ازدست‌داده باشد، این سهم به دوبرابر افزایش می‌یابد.
همچنین چنانچه یکی از بازماندگان بازنشسته فوت شده، خود فوت گردد یا شرایط دریافت مستمری را از دست دهد، سهم وی، میان سایر مستمری‌بگیران، تقسیم می‌شود.
سهم فرزند از حقوق بازنشستگی در قانون استخدام کشوری
قانون استخدام کشوری، در مواد ۸۲ و ۸۳ خود، چنین مقرر کرده است. در صورت فوت کارمند دولت، نصف حقوق بازنشستگی او به وراث قانونی وی پرداخت می‌شود. مگر این‌که علت فوت، انجام‌وظیفه باشد که در این صورت تمام متوسط حقوق کارمند به‌عنوان حقوق وظیفه به ورثه وی پرداخت خواهد شد.
به‌موجب ماده ۸۷ همان قانون، بر خلاف قانون تأمین اجتماعی، حقوق بازنشستگی کارمندان دولت به طور مساوی، میان وراث آن‌ها تقسیم می‌شود؛ بنابراین سهم فرزند از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود، به میزان سهم بقیه ورثه خواهد بود.
تفاوت دیگری که دررابطه‌با نحوه انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند، این مسئله بوده که در مورد کارمندان دولت، اگر مستمری و سهم یکی از ورثه، به دلیلی قطع شود این سهم به بقیه ورثه داده نمی‌شود. به نفع صندوق بازنشستگی ضبط می‌گردد.
شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند
میزان حقوق بازنشستگی منتقل شده به فرزند، در مورد کارگران مشمول سازمان تأمین اجتماعی و کارمندان مشمول صندوق بازنشستگی کشوری، دارای تفاوت است. البته، از سال ۱۳۹۱ و با تصویب قانون حمایت خانواده، شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند تغییریافته است.
مطابق ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده جدید «فرزنـدان اناث، در صـورت نداشتن شغل یا شوهر و فرزندان ذکور، تا سن بیست‌سالگی از این حقوق برخوردار می‌شوند. بعد از آن، منحصراً درصورتی‌که معلول ازکارافتاده نیازمند باشند یا اشتغال به تحصیلات دانشگاهی داشته باشند، از کمک‌هزینه اولاد، بیمه و مستمری بازماندگان برخوردار می‌گردند.»
باتوجه‌به این ماده، شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند، به شرح زیر است:
انتقال حقوق بازنشستگی، به فرزند دختر دارای محدودیت سنی نیست. فرزند دختر مادامی که ازدواج‌نکرده و دارای شغل نیست، می‌تواند از حقوق بازنشستگی استفاده نماید.
سن برخورداری فرزند از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود، برای فرزند پسر حداکثر تا ۲۰ سالگی وی است. فرزند پسر بعدازاین سن صرفاً در صورت معلولیت و از کارافتادگی یا اشتغال به تحصیلات دانشگاهی، حق استفاده از حقوق بازنشستگی والدین خود را خواهد داشت.
انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند در زمان حیات
یکی از دغدغه‌های پدران و مادران برای فرزندان خود، مسئله وضعیت اقتصادی و درآمد پایین آن‌ها در مقایسه با سطح تورم کشور است؛ لذا، برخی از والدینی که به سن بازنشستگی تأمین اجتماعی یا بازنشستگی خدمات کشوری رسیده و حقوق بازنشستگی دریافت کرده؛ اما دارای منابع درآمدی دیگر، مانند شغل آزاد و اجاره املاک هستند، این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا انتقال حقوق بازنشستگی در زمان حیات امکان‌پذیر است؟ در صورت امکان، شرایط انتقال حقوق بازنشستگی در زمان حیات چیست؟
برای پاسخ به این سؤال که آیا انتقال حقوق بازنشستگی در زمان حیات امکان‌پذیر است؟ باید به قانون تأمین اجتماعی و قانون استخدام کشوری مراجعه نمود. با بررسی مواد این دو قانون، این نکته فهمیده می‌شود که هر جا سخن از انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند و سایر وراث بوده، قانون‌گذار از الفاظ فوت، متوفی، وراث و بازماندگان استفاده نموده و لذا، باتوجه‌به این مواد قانونی، باید به سؤال فوق، پاسخ منفی داد و انتقال حقوق بازنشستگی در زمان حیات امکان ندارد.
