ممکن است تاکنون برای شما هم اتفاق افتاده باشد که هنگام سفر به تهران برای تهیه سوغاتی یا کالای ضروری به بازار بزرگ تهران رفته باشید. بازار بزرگ تهران که بازار 15 خرداد نیز نام دارد، به دلیل موقعیت جغرافیایی در شهر تهران، قلب تپنده اقتصاد این شهر به شمار میآید. علاوه بر جنبه اقتصادی، این بازار از نظر معماری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطلب از دلتامگ تصمیم گرفتهایم که معماری این بازار خاص را برای شما شرح دهیم تا بیشتر با آن آشنا شوید.
تاریخچه بازار بزرگ تهران
بازار بزرگ تهران که در منطقه ۱۲ شهرداری قرار گرفته است بدون شک از مهمترین بناهای تاریخی این شهر است که قدمت آن به سالهای 907 تا 1135 هجری خورشیدی و دوره حکومت صفویان باز میگردد و چهارسوی بزرگ و کوچک بازار و بیشتر قسمتهای آن در زمان فتحعلیشاه بنا نهاده شد که میتوان از آن به عنوان دوره طلایی یاد کرد. آنچه که باعث رونق گرفتن این بازار شد، قرار گرفتن این مکان بین مسجد جامع و ارگ بود.
با گذشت زمان بر تعداد ورودیها و راسته بازارها افزوده شد. قدیمیترین اصناف بازار متعلق به صنف راسته کرجیدوزها، نعلچیها و سراجها نام برد که در حال حاضر نیز در بازار فعالیت میکنند. با توجه به قدمت این بازار، بناهای تاریخی باارزشی همچون مسجد امام و مسجد جامع نام برد.
معماری بازار بزرگ تهران
بازار بزرگ با مساحتی حدود 105 هکتار، از قسمتهای مختلفی چون یمچه، بازار، راسته، پاساژ، مغازه، مسجد، تکیه و زیرگذرها تشکیل شده است. به مرور زمان با پیشرفتهتر شدن شهرنشینی، در معماری بازار تهران نیز تغییراتی بهوجود آمد و قسمتهایی از آن از بین رفت،در ابتدا سقف بازار بزرگ تهران پوشیده نبود، بهگونهای که سرتوماس هربرت اهل انگلیس بود و در نویسندگی نیز تبهرخاصی داشت و علاقه او باعث شد که در سفر به ایران از این بازار دیدن کند. قدیمیترین بخشهایی که از این بازار باقیمانده است شامل بازار امیر، سر در سبزه میدان، چهارسوق بزرگ و بخشهای مرتبط با مسجد جامع است.
معماری فضای داخلی چهارسوق متعلق به سال 1222 هجری قمری است و به گونهای ساخته شده که از گنبدهای کوچک و بزرگ تشکیل شده که با گچبریهای زیبایی تزیین شدهاند. نور موردنیاز چهارسوقها از سوراخهایی که در دیوارها قرار دارند تامین میشود. معماری بازار بزرگ تلفیقی از سبک سنتی و مدرن است که این را میتوان به وضوح در راهروهای پیچ در پیچ، طاقهای ضربی و هواکشهای سنتی آن مشاهده کرد.
ساعت کاری بازار بزرگ تهران
روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۷، میتوانید از بازار تهران دیدن کنید. مغازههای بیرونی بازار نیز تا ساعت هشت شب دایر هستند. اما ساعت کاری مغازههای داخل بازار، در روزهای پنجشنبه تا ۱۴ و مغازههای بیرون بازار تا ۱۷ است. روزهای جمعه و ایام تعطیل نیز بازار بسته است.
پیشنهاد مطالعه: نارین قلعه، افسانهای به جا مانده از دوره ساسانیان