یکی از راه‌های سرمایه‌گذاری برای افراد مختلف، خرید خانه و اجاره دادن آن است. این مورد درصورتی به بحران در بازار مسکن تبدیل می‌شود که یک فرد با خرید خانه‌های فراوان و خالی نگه داشتن آن‌ها، سبب بالا رفتن قیمت خانه شود. یکی از راه‌های مقابله با اینگونه افراد، در نظر گرفتن مالیات خانه‌های خالی است. به همین دلیل در سال 1399 قانون مالیات بر خانه‌های خالی توسط شورای نگهبان تصویب شد.
شورای نگهبان برای شناسایی خانه‌هایی که خالی از سکنه هستند شرایطی را در نظر گرفته است که اگر با این شرایط تطابق داشته باشند در این صورت مالیات بر خانه‌های خالی تعلق می‌گیرد:
- جمعیت شهری بیش از 100 هزار نفر باشد؛
- خانه‌ی اصلی مالک نباشد؛
- یک سال از تاریخ صدور گواهی پایان کار خانه‌ی خالی گذشته باشد؛
- ملک مورد نظر حداقل 4 ماه در اجاره نباشد؛
- خانه‌ی اصلی فرد مستاجر نباشد؛
- خانه‌ای که توسط مالک در سامانه معاملات املاک وزارت راه و شهرسازی برای فروش یا اجاره ثبت نشده باشد؛
- خانه‌ای که در صورت وقف بودن، بر اساس وقف‌نامه مشکلی برای اجاره رفتن نداشته باشد.
نحوه محاسبه مالیات خانه‌های خالی
احتمالا بسیاری از افراد فکر می‌کنند که مالیات خانه‌های خالی فقط برای ملک‌های قدیمی اعمال می‌شود، در حقیقت مالیات بر خانه‌های خالی هیچ تفاوتی بین خانه‌های نوساز و قدیمی ندارد. اگر فردی ملکی را به ارث برده باشد و شرایط برای پرداخت مالیات بر خانه‌های خالی را دارا باشد، شخص موظف است هم مالیات بر ارث و هم مالیات بر خانه‌های خالی را پرداخت کند. محاسبه مالیات خانه‌های خالی بستگی به عوامل گوناگونی از جمله مدت زمان خالی بودن ملک مورد نظر، تعداد خانه‌های بدون سکنه و میزان ارزش اجاری ملک دارد.
در تهران و سایر شهرستان‌ها با جمعیت بیش از 100 هزار نفر محاسبه ضریب مالیاتی برای دارندگان 1تا 5 خانه عبارت است از:
- سال اول: 6 برابر ارزش اجاری ملک مورد نظر
- سال دوم: 12 برابر ارزش اجاری ملک مورد نظر
- سال سوم: 18 برابر ارزش اجاری ملک مورد نظر
ضریب مالیات برای افرادی که بیشتر از ۵ خانه خالی دارند، به عبارت زیر است:
- سال اول: 12 برابر ارزش اجاری ملک‌های مورد نظر
- سال دوم: 24 برابر ارزش اجاری ملک‌های مورد نظر
- سال سوم: 36 برابر ارزش اجاری ملک‌های مورد نظر
مالک خانه در صورت عدم اعتراض می‌تواند یک ماه پس از دریافت برگ تشخیص مالیات، برای پرداخت آن اقدام کند. در صورت تأخیر در پرداخت مالیات، به ازای هر ماه ۲.۵ درصد جریمه به فرد تعلق خواهد گرفت.
نتیجه‌گیری: با توجه به قانونی که در آذرماه سال گذشته منتشر شد، در صورتی که خانه‌ای بیش از دو ماه خالی باشد مالیات به آن تعلق می‌گیرد.
