روابط حقوقی مالک و مستاجر موضوعی است که امروزه به‌دلیل گسترش شهرنشینی و گرانی بیش‌ازحد مسکن اهمیت پیدا کرده‌است. با افزایش اجاره‌نشینی و نبود اطلاعات و آگاهی کامل از روابط حقوقی بین مالک و مستاجر، مشکلات مختلفی برای طرفین پیش می‌آید.
به‌عبارتی در مدت زمانی‌که مستاجر و مالک، عقد قرارداد انجام داده‌اند، در مقابل یکدیگر تکالیف و وظایفی داشته و از حقوقی برخوردارند. ما در مجله ملکی دلتا قصد داریم به بررسی روابط حقوقی مالک و مستاجر بپردازیم.
حقوق مستاجر چیست؟
حقوق مستاجر به دو دسته تقسیم می‌شود:
1.حقوق مستاجر وقتی ملکی را برای سکونت اجاره می‌کند.
2.وقتی ملکی را برای کسب و کار و تجارت اجاره می‌کند.
ملک مسکونی
در این بخش از روابط حقوقی مالک و مستاجر به حقوق مستاجر در ملک مسکونی اشاره می‌کنیم:
- مستاجر توانایی اجاره خانه‌ای، که توسط خودش به اجاره گرفته‌شده است را دارد. مگر اینکه در متن قرار داد خلاف آن ذکر شده‌باشد.
- اگر در خانه مشکلاتی بوجود آید که مستاجر نقشی در آن نداشته‌است، تعمیرات لازم بر عهده مالک است.
- در بیشتر مواقع، پولی تحت عنوان ودیعه توسط مستاجر به صاحب‌خانه پرداخت می‌شود. ولی این حق را دارد که هنگام تخلیه، پول خود را تمام و کمال از مالک پس بگیرد.
- استفاده از انباری و پارکینگ مشترک، حق قانونی مستاجر است. مگر اینکه در قرارداد چیزی بر خلاف آن ذکر شده باشد.
ملک تجاری
- در بیشتر اجاره‌نامه‌ها، مبلغی به‌عنوان سرقفلی توسط مستاجر به مالک پرداخته می‌شود. در صورت تخلیه یا پایان‌یافتن قرارداد، مستاجر حق دارد مبلغ موردنظر را بطور کامل پس بگیرد.
- مغازه ای که اجاره می‌شود تحت مالکیت اجاره‌کننده بوده و صاحب ملک نمی‌تواند اقدامی در آن ملک کند.
حقوق مالک و صاحب ملک چیست؟
حقوق قانونی فقط مختص مستاجر نبوده و صاحب ملک نیز از حقوقی برخوردار است. این حقوق عبارتند از:
- مالک می‌تواند بعد از اتمام قرارداد، حکم تخلیه بدهد.
- صاحب‌خانه یا مغازه، این حق را دارد که در زمان‌های تعیین‌شده، کرایه خود را دریافت کند.
- مستاجر طبق شغلی که در قرارداد ملک تجاری ذکر شده‌است، باید فعالیت کند.
- درصورتی‌که مستاجر بدون اجازه مالک، اقدام به ساخت‌و‌ساز کند، غیرقانونی بوده و مالک می‌تواند از وی، خسارت دریافت کند.
- اگر مستاجر بدون اجازه صاحب خانه تعمیراتی را انجام دهد، صاحب خانه می‌تواند پول آن را پرداخت نکند.
البته روابط حقوقی مالک و مستاجر محدود به این بندها نبوده و اکثر افراد با توجه به شرایط خود، توافق‌هایی را در متن هر قرارداد ذکر می‌کنند.
پیشنهاد مطالعه: مطلب «در هنگام اجاره ملک حتما به این نکات توجه کنید!» را در دلتا مگ بخوانید.
