مجله دلتا؛سرقفلی یکی از مهم‌ترین مفاهیم حقوقی در معاملات املاک تجاری است که در قوانین ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. این حق معمولاً به مستأجر یک ملک تجاری تعلق می‌گیرد و ارزش اقتصادی قابل‌توجهی دارد.
تعریف سرقفلی
سرقفلی مبلغی است که مالک در ابتدای عقد اجاره از مستأجر دریافت می‌کند یا حقی است که مستأجر به دلیل فعالیت تجاری خود در یک ملک به دست می‌آورد. این حق باعث می‌شود مستأجر هنگام تخلیه، مبلغی را از مالک جدید یا مالک اصلی دریافت کند.
سرقفلی در قوانین ایران
بر اساس قانون روابط موجر و مستأجر مصوب ۱۳۷۶، سرقفلی به رسمیت شناخته شده و امکان انتقال آن وجود دارد، مگر اینکه در قرارداد طور دیگری توافق شده باشد. در این قانون، مستأجری که سرقفلی پرداخت کرده، هنگام تخلیه حق مطالبه مبلغی را دارد، اما در قانون قبلی (مصوب ۱۳۵۶)، مستأجر علاوه بر سرقفلی، حق کسب و پیشه نیز داشت که نوعی حق ماندگاری دائمی ایجاد می‌کرد.
انتقال و تخلیه ملک دارای سرقفلی
انتقال سرقفلی:
مستأجر می‌تواند با رضایت مالک، سرقفلی را به فرد دیگری واگذار کند.
تخلیه ملک:
اگر مالک قصد تخلیه ملک را داشته باشد، معمولاً باید مبلغی بابت سرقفلی به مستأجر بپردازد.
اختلافات و دعاوی مرتبط
از جمله دعاوی رایج در این حوزه، نحوه محاسبه ارزش سرقفلی، شرایط انتقال، فسخ قرارداد، و تعدیل اجاره‌بها است. برخی از این موارد نیاز به رسیدگی قضایی دارند و تفسیر آنها بستگی به مفاد قرارداد و قوانین جاری دارد.
در نهایت، آگاهی از قوانین سرقفلی برای مشاوران املاک و طرفین معامله ضروری است تا از مشکلات حقوقی جلوگیری شود.
