گاهی اوقات خال یا نشانههایی روی پوست ما ایجاد میشوند که نگران خطرناک بودن یا نبودن آن هستیم. طبیعتا همه خالها یا تغییرات پوستی، نشانهی سرطان نیستند. از آنجایی که تشخیص زودهنگام سرطان پوست برای درمان بسیار مهم است، با آگاهی از علائم سرطان پوست، میتوانیم جان و زیبایی خود را نجات دهیم!
سرطان پوست علاوه بر خطرناک بودن، سبب کاهش اعتماد بهنفس و زیبایی میشود. پوست، بزرگترین ارگان بدن انسان است و نقش مهمی در حفاظت از بدن در برابر عوامل بیرونی ایفا میکند. گاهی اوقات، تغییرات غیرعادی روی پوست میتوانند نشانهی بیماریهای جدی مانند سرطان باشند. آگاهی از علائم اولیه سرطان پوست و توجه به تغییرات غیرطبیعی روی پوست، میتواند در تشخیص زودهنگام و درمان موثر نقش کلیدی داشته باشد که در ادامه این مقاله از مجله دلتا به آن میپردازیم.
سرطان پوست چیست؟
سرطان پوست به دلیل رشد غیرعادی سلولهای پوست ایجاد میشوند. این سرطان علاوه بر اینکه خطرناک است، زیبایی فرد را ممکن است برای همیشه تحت تاثیر قرار دهد. تشخیص زودهنگام این سرطان، نکته کلیدی در درمان آن است.
انواع نشانههای مرتبط با سرطان پوست
سرطان پوست انواع مختلفی دارد، از جمله ملانوما، سرطان سلول بازال (BCC) و سرطان سلول سنگفرشی (SCC). هر کدام از این انواع، علائم خاصی را ایجاد میکنند. علائمی که ممکن است روی پوست ظاهر شود عبارتند از:
۱. تغییر در ظاهر خالها یا لکههای پوستی
اندازه: خالهایی که بزرگتر از حد طبیعی (معمولا بزرگتر از ۶ میلیمتر) باشند.
رنگ: خال به رنگهای غیرطبیعی مانند سیاه، آبی یا قرمز تغییر رنگ بدهد.
شکل: خالهایی که نامتقارن یا دارای حاشیههای نامنظم هستند.
برآمدگی یا ضخامت: خالهایی که برجستهتر از قبل شده یا به لمس سفت به نظر میرسند.
۲. زخمهایی که بهبود نمییابند
زخمی که بعد از چند هفته بهبود نیافته باشد، بهویژه اگر خونریزی داشته یا دردناک باشد، میتواند نشانهای از سرطان پوست باشد. البته در نظر داشته باشید برخی بیماریها نظیر دیابت نیز سبب عدم بهبود زخم به مدت طولانی میشوند. اگر زخم شما بدون هیچ دلیل خاصی که از قبل مشخص نیست خوب نمیشود و همراه با علائم دیگر است، میتواند نشانهای از سرطان پوست باشد.
۳. لکهها یا زخمهای خارشدار یا دردناک
خارش یا درد مداوم در یک ناحیه پوستی که هیچ علت مشخصی نداشته باشد، ممکن است به سرطان ارتباط داشته باشد.
۴. پوستهریزی یا زخمهای فلسمانند
مناطقی از پوست که به نظر میرسد خشک، پوستهپوسته و فلسمانند هستند و به درمانهای معمول پاسخ نمیدهند.
۵. برجستگیها یا تودههای غیرطبیعی
برجستگیهای قرمز، صورتی، سفید یا مرواریدی که سطح صافی ندارند و رشد تدریجی دارند، میتوانند نشانه سرطان پوست باشند.
۶. لکههای قرمز یا قهوهای با سطح زبر
لکههای خشن و زبر قرمز یا قهوهای، خصوصا در نواحی که در معرض نور آفتاب هستند.
کدام خالها میتوانند نشانه سرطان پوست باشند؟
خالها معمولا لکههای خوشخیمی هستند که از انباشت سلولهای تولیدکننده رنگدانه در پوست ایجاد میشوند؛ اما برخی خالها ممکن است به ملانوما یا سرطان بدخیم پوست تبدیل شوند. خالهای خوشخیم معمولا گرد، صاف و همرنگ هستند، اما خالهای سرطانی ویژگیهای خاصی دارند که باید به آنها توجه کرد.
ویژگیهای خالهای سرطانی (قانون ABCDE) عبارتند از:
عدم تقارن (Asymmetry): خالی که دو نیمه آن کاملا شبیه به هم نیستند.
نامنظم بودن حاشیه (Border): حاشیههای دندانهدار، نامنظم یا محو دارند.
تغییر رنگ (Color): رنگهای مختلف در یک خال (مانند سیاه، قهوهای، آبی، قرمز یا سفید) وجود دارد.
قطر (Diameter): خالهایی که قطرشان بیشتر از ۶ میلیمتر است.
تغییر (Evolution): هرگونه تغییر در اندازه، شکل، رنگ یا احساس درد یا علائم دیگر در خال از علائم مشکوک بودن خال به سرطان پوست میتواند باشد.
عوامل ایجاد کننده سرطان پوست
عوامل مختلفی میتوانند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهند:
- قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور خورشید یا اشعه ماورای بنفش (UV)
- سابقه خانوادگی سرطان پوست
- پوست روشن، موی بلوند یا قرمز و چشمهای روشن
- وجود تعداد زیادی خال یا خالهای غیرعادی
- سیستم ایمنی ضعیف
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، باید فورا به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید:
- خالی که به سرعت تغییر میکند یا ظاهر غیرعادی دارد.
- زخمی که بعد از ۴ هفته بهبود نیافته است.
- لکه یا تودهای که خونریزی یا درد غیرقابل توضیح دارد.
- خارش یا حساسیت مداوم در یک ناحیه خاص از پوست.
پیشگیری از سرطان پوست
راههای مختلفی برای کاهش خطر سرطان پوست وجود دارد. این موارد را رعایت کنید:
- استفاده از کرمهای ضدآفتاب با SPF بالا.
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض مستقیم نور خورشید، بهویژه در ساعات اوج تابش.
- استفاده از لباسهای محافظ، کلاه و عینک آفتابی.
- بررسی منظم پوست و خالها توسط خود فرد یا متخصص.
نتیجهگیری
آگاهی از علائم سرطان پوست و تغییرات مشکوک روی پوست میتواند زندگی افراد را نجات دهد. خالها ممکن است سرطانی شوند، بهخصوص اگر ویژگیهای ABCDE را داشته باشند. معاینات دورهای توسط پزشک و حفاظت از پوست در برابر عوامل مضر از جمله نور خورشید، بهترین راه برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام این بیماری است.
تعداد کلمات مطلب: ۷۵۶
