جشن سده یکی از مهم‌ترین و باستانی‌ترین جشن‌های ایران عزیزمان است که به عنوان نمادی از پیروزی نور بر تاریکی و آغاز دوباره زندگی شناخته می‌شود. این جشن در دهه اول بهمن‌ماه برگزار می‌شود و نشان‌دهنده‌ی اهمیت آتش در فرهنگ ایرانیان است. جالب است بدانید مردم ایران حتی قبل از جشن عید نوروز این مراسم را برگزار می‌کرده‌اند. در این مقاله از مجله دلتا به بررسی تاریخچه، آداب و رسوم، و اهمیت جشن سده خواهیم پرداخت.
جشن سده چیست؟ و زمان آغاز آن چه زمانی است؟
جشن سده به معنای “صد” است و به ۱۰۰ روز و ۱۰۰ شب از آغاز زمستان اشاره دارد. در واقع آغاز آن از ابتدای آبان ماه تا 10 بهمن است که روز دقیق این مراسم برای برگزاری است. این جشن به عنوان یک مناسبت مذهبی و فرهنگی در میان ایرانیان قدیم برگزار می‌شد و هدف آن یادآوری نعمت‌های آتش و گرما در دل زمستان سرد بود. جشن سده در حقیقت، از شور و شوق برای پیروزی نور بر تاریکی و استقبال از نوروز جشنی مهم برای ایرانیان تلقی می‌شود.
تاریخچه جشن سده
تاریخچه جشن سده ریشه در تاریخ کهن ایران دارد و به دوران زرتشتیان بازمی‌گردد. این جشن به‌ویژه در دوران هخامنشیان و ساسانیان با شکوه‌تر برگزار می‌شد. زرتشتیان آتش را مقدس می‌دانستند و در جشن سده، با روشن کردن آتش‌های بزرگ، وجود این موهبت الهی را جشن می‌گرفتند . این جشن در واقع به نوعی جشن تولد آتش و پیروزی آن بر سرما و تاریکی زمستان است که به ما یادآوری می‌کند که گرما و عشق تاریکی را شکست خواهد داد و سرزمین زیبای ما درعشق پایدار می‌ماند.
آداب و رسوم جشن سده
جشن سده با آداب و رسومی خاصی برگزار می‌شود که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:
- روشن کردن آتش: در شب جشن، مردم دور آتش می‌نشینند و آتش‌هایی بزرگ روشن می‌کنند. این آتش‌ها نماد نور و زندگی هستند و به معنای دور کردن تاریکی و سرما از زندگی انسان‌هاست.
- خواندن سرودها: در این شب، مردم با خواندن سرودها و اشعار به شکرگزاری از آتش و نور می‌پردازند و دور هم قصه‌های قدیمی را مرور می‌کنند.
- پختن غذا: در جشن سده، پختن غذاهای سنتی و خوردن آن با خانواده و دوستان از دیگر رسوم مهم است. این غذاها معمولاً شامل انواع خورش‌ها و نان‌های محلی هستند.
- شادی و پایکوبی: جشن سده به نوعی فرصتی برای جشن و شادی است. مردم به دور آتش می‌رقصند و با آواز خواندن، فضایی شاد و پرانرژی ایجاد می‌کنند.
اهمیت جشن سده
جشن سده یک مراسم فرهنگی است که، اهمیت زیادی در زندگی ایرانیان دارد. این جشن به‌عنوان نمادی از امید و تجدید حیات تلقی می‌شود و نشان می‌دهد که با وجود تاریکی و سردی، همیشه نور و گرما در راه است. در واقع، جشن سده یادآور این نکته است که هر زمستانی به پایان می‌رسد و بهار و زندگی دوباره فرا می‌رسد.
این مراسم همچنین فرصتی برای تجدید روابط خانوادگی و اجتماعی است. در این مراسم، خانواده‌ها و دوستان گرد هم می‌آیند و با یکدیگر لحظاتی شاد و به‌یادماندنی را تجربه می‌کنند. این مراسم می‌تواند به تقویت هویت فرهنگی و ملی مردم کمک کند و نسل‌های آینده را با ارزش‌های گذشته آشنا سازد.
نتیجه‌گیری
جشن سده یکی از جذاب‌ترین و باستانی‌ترین جشن‌های ایران است که با آتش و نور پیوند دارد. این جشن به‌عنوان نشانه‌ای از امید و زندگی در دل زمستان سرد، به‌ویژه برای ایرانیان باستان اهمیت زیادی داشته است. با برگزاری جشن سده، مردم ایران به اهمیت این که همیشه باید به زندگی و نور امید داشت، تاکید می‌کنند. اگرچه ممکن است که برخی از آداب و رسوم این جشن در طول زمان تغییر کرده باشد، اما روح و جوهره آن همچنان در دل مردم ما زنده است و به‌عنوان نمادی از هویت فرهنگی این سرزمین باقی مانده است.
