حق شفعه در فروش ملک مشترک

 گاهی اوقات ممکن است افراد بخواهند ملکی را که به صورت شراکتی خریداری کرده‌اند یا به عنوان ارث به آن‌ها رسیده بفروشند. در اینگونه نقل و انتقالات ملکی، شریک می‌تواند مبلغ تعیین شده برای ملک را بپردازد و تمام اموال را به نام خود کند. چرا که اولویت خرید ابتدا با شریک ملک است. در چنین مواقعی این سوال مطرح می‌شود که، آیا این فرد حق را دارد که مانع فروش خانه شود؟ برای آگاهی از نکات حقوقی در خصوص حق شفعه در چنین معاملاتی تا پایان این مطلب با دلتامگ همراه باشید.

اخذ به شفعه چیست؟

مطابق قانون، امتیاز و حق تقدمی که برای شریک در ملک مشترک در نظر گرفته می‌شود، حق شفعه نام دارد. از مواردی که باعث ایجاد این مالکیت می‌شود، اخذ به شفعه است. برای درک بهتر این موضوع آن را با یک مثال بیان می‌کنیم. فرض کنید دو نفر در مالکیت یک زمین شریک هستند. شخص اول حق دارد سهم خود را به نفر سومی بفروشد. در صورتی که شریک شرایط لازم برای خرید ملک را دارا باشد، این حق را دارد که سهم شریک خود را بخرد و مالک کل ملک شود. به این حق شفعه و به صاحب آن شفیع می‌گویند.

در صورتی که علاقه‌مند به دانستن مطالب حقوقی در حوزه ملک هستید، مطلب«نکات مهم قرارداد بیع در معامله ملکی» را در دلتامگ دنبال کنید.

مفهوم شفعه از دیدگاه قانون

با توجه به ماده 808 قانون مدنی، هرگاه مال غیرمنقول قابل تقسیمی بین دو نفر مشترک باشد و یکی از دو شریک حصه خود را به قصد بيع به شخص ثالثی منتقل کند، شریک دیگر حق دارد قیمتی را که مشتری داده است به او بدهد و حصه مبیعه را تملک کند. این حق را حق شفعه می‌گویند.

شرایط لازم برای ایجاد حق شفعه

• حق شفعه به اموال منقول تعلق نمی‌گیرد.
• این حق تنها به ملک تعلق می‌گیرد و شامل زیورآلات، خودرو و غیره نمی‌شود.
• ملک موردنظر باید به صورت مشاع باشد یعنی هر یک از طرفین به یک میزان سهم ببرند.
• معامله باید بیع باشد و شامل هبه و صلح نمی‌شود.
• حق شفعه تنها به ملک‌هایی تعلق می‌گیرد که دو مالک دارند.
• هرگاه بیع راجع به اعیان و بدون زمین باشد حق شفعه شامل آن نمی‌شود.

نتیجه‌گیری: در حق شفعه اموال باید قابل تقسیم باشند. از سوی دیگر قیمت ملکی که در حالت اشاعه قرار دارد کمتر از حالت افزار است. بنابراین برای فروش اینگونه اموال در صورتی این حق شامل شریک می‌شود که قبل از عقد قرارداد از فروش ملک مطلع شود.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی بیشتر با مطالب بروز در حوزه ملک، مطلب «نحوه صدور سند برای ملک‌های‌جاری» را در دلتا مگ بخوانید.