متاسفانه بعضی از مردم تصور میکنند که شرط پشیمانی بطور پیش فرض در تمام قراردادها وجود دارد و آنان میتوانند هر زمان که اراده نمودند، آن را اعمال کنند. این تصور کاملا اشتباه میباشد. زیرا مطابق با قانون، هر موردی که در قرارداد بصورت مکتوب قید گردیده باشد، قابلیت اجرا را خواهد داشت. حق یا شرط پشیمانی نیز اگر بصورت مکتوب در قرارداد نوشته شده و برای آن مدت تعیین گردیده باشد، قابلیت اجرا خواهد داشت. در نتیجه ظرف مهلت مقرر میتوان آن را اعمال نمود.
در قید نمودن حق پشیمانی در قرارداد باید در قرارداد نوشته شود که خریدار یا فروشنده ظرف چه مدت میتواند از حق پشیمانی خود استفاده نموده و قرارداد را فسخ کند. چرا که اگر مدت، تعیین نشده باشد، این مورد باطل خواهد بود. هم چنین میزان ضرر و زیان پرداختی به طرف مقابل قرارداد، باید بصورت دقیق، مشخص گردد که چه مبلغی باید پرداخت گردد.
شرط پشیمانی تنها با اعلام آن محقق نمیگردد، بلکه اعمال و اجرای کامل آن منوط به پرداخت خسارت (ضرر و زیان) به طرف مقابل قرارداد میباشد. طرفین در تنظیم قرارداد، میتوانند با یکدیگر توافق نمایند که بطور مثال اعمال تمامی خیارات را در قرارداد مانند خیار غبن و … را اسقاط نمایند اما در بند دیگری، شرط یا حق پشیمانی و فسخ قرارداد با تعیین مدت و مبلغ پرداختی بعنوان خسارت به طرف مقابل قرارداد را درج نمایند.
نحوه اعمال شرط پشیمانی در قرارداد
جهت انجام فسخ قرارداد، بنا به هر علتی اعم از استفاده از خیارات مندرج در قرارداد، اعمال حق پشیمانی و … تنها صرف اعلام این مطلب به بنگاه املاک کفایت نمینمایند و موضوع میبایست از طریق مراجع قضایی اعلام و پیگیری گردد. یعنی صرف اعلام به مشاور املاک جهت اعمال حق پشیمانی در فسخ معامله، شرط لازم است اما کافی نمیباشد.
توصیه میگردد که هم خریدار و هم فروشنده بجای این مساله که بخواهند شرط یا حق پشیمانی را در قرارداد بگنجانند، قبل از انجام معامله تحقیقات لازم را نموده و دقت کافی داشته باشند. همچنین مشاورین املاک نیز، با توجه به موقعیت هر کدام از خریدار و فروشنده، آنها را در جهت انجام معامله به نحو مطلوب، راهنمایی نمایند.
مطالعه بیشتر: مطلب «فروش ملک و اقدامات حقوقی پس از آن» را در دلتا مگ بخوانید.