این شرایط اضطراری سمت تقاضا در حالی است که در سمت عرضه «مازاد حدود ۱۰درصدی واحد مسکونی» وجود دارد. بخش قابلتوجهی از آپارتمانها بهدلیل مساحت بالا، با جنس اصلی تقاضا رابطه برقرار نمیکند و بخشی دیگر نیز خالی نگهداری میشود. دوگانه «فقر مسکن» و «مازاد عرضه» بهعنوان اتفاق عجیب بازار ملک، دو گزینه «پرریسک» و «گرهگشا» برای حل معضل بازار مسکن پیش روی سیاستگذار قرار داده است. گزینه اول، همان طرح ساخت انبوه مسکن است که شاید پاسخ دقیق و کامل برای انتخاب یا رد آن، فعلا نتوان ارائه کرد؛ هرچند همین مازاد عرضه مشخص میکند، اولویت باید با گزینه دوم باشد. گزینه دوم، اما انبار آپارتمانهای دورمانده از بازار مصرف را تخلیه میکند.
یک انبار از «آپارتمانهای بدون مشتری» در بازار مسکن تهران و حتی کل کشور وجود دارد که این موجودی «خانههای غریبه»، بخشی از کل «خانههای خالی» را شکل داده است. با این شرایط، برای حل معضل مسکن دو سناریو قابل طرح است؛ گزینه «گرهگشا» و گزینه «پرریسک».
نتایج بررسیها درباره ریشه گرانی مسکن و عدم دسترسی خانهاولیها به خانه در کشور نشان میدهد، بخشی از عرضههای سالهای اخیر به شکل «واحدهای مسکونی فاقد شرایط حداقلی برای تقاضای مصرفی» در انبار بازار ملک رها شده و بخشی دیگر نیز در قالب «خانههای خالی یا خانههای دوم» شکل گرفته است.
مجموع همه واحدهای مسکونی در حال استفاده، در انبار و بلااستفاده، طبق آخرین برآوردهای آماری 10 درصد بیشتر از کل تقاضا است. با وجود این «مازاد عرضه» اما دو شاخص «فقر مسکن» و «مدت زمان انتظار برای صاحبخانه شدن» در کشور، اعداد بسیار وخیم و نامتعارف نسبت به نرمهای جهانی را نشان میدهد که گویای «اشکال در سیاستگذاری و تنظیمگری بازار مسکن» است.
دولت سیزدهم در مواجهه با مشکلات بازار مسکن و اتفاقاتی که باید به نفع احیای جریان سرمایهگذاری ساختمانی و همینطور خانهدار شدن اقشار هدف رخ دهد، برسر یک دوراهی قرار دارد. یک گزینه «گرهگشا» و یک گزینه «پرریسک» وجود دارد. برای انتخاب گزینه دوم که همان «ساخت انبوه» است، باید به این پرسش پاسخ داده شود: آیا بازار مسکن در وضعیت فعلی نیازی به ساخت انبوه دارد؟
مطالعه بیشتر: مطلب «آپارتمانهای ارزان قیمت در اصفهان» را در مجله ملکی دلتا بخوانید