در این مطلب از مجله دلتا به بررسی راه‌های فسخ قرارداد می‌پردازیم؛ دانشی که می‌تواند در مسیر حرفه‌ای شما نقشی تعیین‌کننده داشته باشد.
انواع فسخ قرارداد
انحلال یک قرارداد ممکن است به سه شکل انجام شود:
۱. فسخ:
فسخ قرارداد به معنای برهم زدن یک‌طرفه‌ی عقد است. یعنی یکی از طرفین قرارداد می‌تواند بر اساس حقی که قانون برای او در نظر گرفته، عقد را فسخ کند، بدون آن‌که نیاز به رضایت یا توافق طرف دیگر داشته باشد. مواردی مانند تخلف از تعهدات یا پیدایش عیب در مورد معامله می‌تواند زمینه فسخ قرارداد را فراهم کند.
۲. اقاله یا تفاسخ:
در اقاله، طرفین عقد با توافق یکدیگر، قرارداد را برهم می‌زنند. نکته‌ی مهم در اقاله این است که باید همان اشخاصی که عقد را ایجاد کرده‌اند، نسبت به اقاله آن نیز اقدام کنند. بنابراین، در صورت فوت یکی از طرفین، امکان اقاله با ورثه او وجود ندارد. در برخی شرایط، اگر امکان اقاله وجود نداشته باشد، مشاوران ناچارند به دنبال شرایط قانونی برای فسخ قرارداد باشند.
۳. انفساخ (یا منفسخ شدن):
در انفساخ، عقد بدون دخالت اراده طرفین و صرفاً به حکم قانون منحل می‌شود. این نوع انحلال تنها در مواردی اتفاق می‌افتد که قانون به‌طور خاص پیش‌بینی کرده باشد؛ مانند زمانی که یکی از طرفین دچار فوت یا جنون شود. دانستن موارد قانونی فسخ قرارداد و انفساخ برای هر مشاور املاکی ضروری است تا از بروز اختلافات حقوقی جلوگیری کند.
ابطال قرارداد و سند
ابطال سند رسمی:
در مواردی نظیر جعل سند، معاملات معارض یا نبود شرایط اساسی در تنظیم قرارداد، می‌توان تقاضای ابطال سند رسمی را مطرح کرد.
ابطال قرارداد:
اگر عقدی فاقد شرایط قانونی صحت باشد، از نظر حقوقی باطل محسوب می‌شود. عقد باطل هیچ‌گونه آثار حقوقی ندارد و حتی با تنفیذ نیز معتبر نمی‌شود. با این حال، موارد ابطال استثنایی و محدود هستند. به همین دلیل، هرگاه در مورد بطلان یا صحت قرارداد تردید وجود داشته باشد، اصل بر صحت عقد است مگر آن‌که خلاف آن ثابت شود.
در چنین شرایطی، اگرچه امکان ابطال وجود ندارد، اما بررسی امکان فسخ قرارداد بر اساس شرایط قانونی، می‌تواند راه‌حل جایگزینی برای خروج از قراردادهای مشکل‌دار باشد. توجه به تفاوت میان فسخ قرارداد و ابطال آن، در بسیاری از اختلافات حقوقی، راه‌گشاست.
(این مطلب از جزوه اصول حقوقی به نگارش آقای هرقلی مدیر حقوقی هلدینگ دلتا، وام گرفته شده است.)
