یکی از چالش‌های مهم در قراردادهای اجاره تجاری، حقوق مستأجر در برابر مالک است. در مجله دلتا، به بررسی مفاهیم حقوقی املاک می‌پردازیم تا شما با آگاهی بیشتری تصمیم‌گیری کنید. یکی از این مفاهیم، حق کسب و پیشه است که در قراردادهای اجاره قدیمی اهمیت ویژه‌ای دارد.
حق کسب و پیشه چیست؟
حق کسب و پیشه، یک امتیاز قانونی است که در قراردادهای اجاره اماکن تجاری مشمول قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۵۶ ایجاد می‌شود. این حق زمانی شکل می‌گیرد که مستأجر با فعالیت مستمر، مشتریان و اعتباری برای محل کسب خود به وجود آورده باشد.
تفاوت حق کسب و پیشه با سرقفلی
این حق برخلاف سرقفلی، نیازی به پرداخت مبلغ اولیه ندارد و تنها در اثر فعالیت مستأجر ایجاد می‌شود. در مقابل، سرقفلی مبلغی است که مستأجر هنگام عقد قرارداد به موجر می‌پردازد و در قوانین جدید جایگزین حق کسب و پیشه شده است.
شرایط ایجاد و انتقال حق کسب و پیشه
-
قرارداد باید مشمول قانون ۱۳۵۶ باشد.
-
مستأجر باید سال‌ها در ملک فعالیت کرده باشد.
-
در صورت تخلیه، موجر باید مبلغی را به مستأجر پرداخت کند.
-
اگر مستأجر مرتکب تخلفی مانند تغییر شغل بدون اجازه شود، این حق از بین می‌رود.
وضعیت در قوانین جدید
با تصویب قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۷۶، دیگر حق کسب و پیشه در قراردادهای جدید اعمال نمی‌شود و سرقفلی جای آن را گرفته است. بنابراین، در قراردادهای جدید، تنها سرقفلی می‌تواند مبنای مطالبه حقوقی مستأجر باشد.
