“حق شفعه” یکی از مفاهیم حقوقی در معاملات ملک و زمین است که دانستن آن برای مشاورین املاک و حتی خریداران و فروشندگان بسیار مهم است. این حق به شرکای یک ملک مشاع (ملکی که به صورت مشترک بین دو نفر یا بیشتر مالکیت دارد) داده می‌شود تا بتوانند در شرایط خاص از ضررهای احتمالی جلوگیری کنند.
تعریف حق شُفعه
وقتی یکی از مالکان یا همان شرکا در یک ملک مشاع (به طور مثال زمین یا خانه) قصد داشته باشد، سهم خود را به شخص دیگری بفروشد، شریک دیگر این حق را دارد که به جای خریدار، آن سهم را به همان قیمت خریداری کند. این حق را “حق شفعه” می‌گویند.
علت به وجود آمدن این قانون بر این اساس است که از ورود فردی غریبه به شراکت جلوگیری میکند و مالکین فعلی می‌توانند کنترل بهتری روی ملک خود داشته باشند.
در چه شرایطی حق شفعه اعمال می شود؟
- حق شفعه فقط در اموال غیرمنقول مثل زمین و ساختمان وجود دارد.
- این حق فقط در صورتی ایجاد می شود که یکی از شرکا سهم خود را بفروشد. هبه یا معاوضه شامل این مورد نمی شود.
- در صورتی که یک ملک بیش از دو شریک داشته باشد، این حق اعمال نمی‌گردد.
حق شفعه با ذکر یک مثال:
فرض کنید سعید و امین به طور مشترک مالک یک زمین هستند. اگر سعید قصد فروش سهم خود را داشته باشد، امین می‌تواند با پرداخت مبلغ، سهم سعید را خریداری کند تا مانع ورود فرد غریبه به این شراکت شود.
