در دنیا، بعضی از کشورها دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند که آنها را از سایر نقاط جهان متمایز میکند. اما در میان این کشورها، یکی از عجیبترین ویژگیها مربوط به کشورهای شمالی کره زمین است. احتمالا شنیدهاید که در طول تابستان، در برخی مناطق شمالی کره زمین، شب وجود ندارد! این پدیده به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص این کشورها و زاویه تابش نور خورشید در فصل تابستان رخ میدهد. از مشهورترین کشورهایی که چنین پدیدهای را تجربه میکنند، کشور نروژ و ایسلند هستند، اما دیگر کشورهای اسکاندیناوی مانند سوئد و فنلاند نیز شاهد این پدیده هستند.
پدیده خورشید نیمهشب
در نروژ و دیگر مناطق شمالی، در طول تابستان، به ویژه در ماههای ژوئن و ژوئیه، خورشید به مدت چند هفته در بالای افق باقی میماند و هیچگاه غروب نمیکند. این پدیده به نام “خورشید نیمهشب” معروف است و باعث میشود که در مناطقی خاص از این کشورها، شب وجود نداشته باشد. به عبارت دیگر، در این زمان، حتی در شبانهروز هم آسمان روشن است و نور خورشید از افق پایین نمیآید.
این پدیده در برخی مناطق به قدری شدید است که چندین هفته یا حتی ماهها طول میکشد. این اتفاق به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص نروژ و دیگر کشورهای اسکاندیناوی در نزدیکی قطب شمال رخ میدهد. در این مناطق، در طول تابستان، کره زمین به گونهای در مدار خود قرار میگیرد که خورشید برای مدت طولانی از افق پایین نمیآید و شب هرگز فرا نمیرسد.
زندگی در کشوری که شب ندارد
زندگی در کشوری که شب ندارد، به طور قطع برای بسیاری از مردم جالب و حتی غیرقابل باور است. این پدیده باعث میشود تا مردم در طول تابستان خوابیدن و استراحت کردن را دشوارتر از مناطق دیگر بدانند. بسیاری از افراد در این مناطق مجبور میشوند تا از پردههای مخصوصی برای تاریک کردن اتاقهای خود استفاده کنند تا بتوانند خواب مناسبی داشته باشند. برخی از خانهها حتی به گونهای طراحی شدهاند که بتوانند فضاهای داخلی خود را بهطور موقت تاریک کنند.
این پدیده همچنین تاثیرات خاصی بر روی زیستشناسی انسانها و حیوانات دارد. تحقیقات نشان دادهاند که عدم وجود شب و روشنایی دائمی ممکن است بر روی الگوهای خواب و ساعت بدن افراد تاثیر بگذارد و در برخی افراد باعث اختلال در خواب و ایجاد مشکلات روحی و روانی شود. از سوی دیگر، برای برخی دیگر، این وضعیت میتواند جذاب و شگفتانگیز باشد و آنها از تجربه روزهای بیپایان و نور دائمی لذت ببرند.
تاثیرات فرهنگی و اجتماعی
در کشورهای شمالی که این پدیده در آنها مشاهده میشود، تاثیرات فرهنگی و اجتماعی قابل توجهی نیز وجود دارد. مردم این کشورها به طور معمول به دلیل وجود نور دائمی در تابستان، فعالیتهای بیرونی بیشتری دارند و ساعات بیشتری از روز را در فضای باز میگذرانند. این پدیده باعث میشود که مراسمها، جشنها و رویدادهای اجتماعی به صورت شبانهروزی برگزار شوند. بسیاری از جشنهای تابستانی مانند جشنهای موسیقی و فستیوالها به دلیل وجود نور خورشید تا دیروقت شب ادامه دارند.
در عین حال، فرهنگ مردم این مناطق به گونهای است که آنها برای مقابله با شبهای طولانی و تاریک زمستان، به روشهای خاصی برای حفظ سلامت روان خود و بهرهبرداری از نور روز در تابستان میپردازند. برای مثال، استفاده از نور مصنوعی در شبهای زمستانی و سفر به مناطقی با روزهای بلند تابستانی، از راههایی است که مردم این کشورها برای مقابله با کمبود نور خورشید در طول زمستان به کار میبرند.
بررسی علمی پدیده شب نداشتن
پدیده شب نداشتن، که به نام “روز قطبی” نیز شناخته میشود، ناشی از کج بودن محور چرخش زمین است. به دلیل این کج بودن، در هنگام تابستان در نیمکره شمالی، مناطق نزدیک به قطب شمال به سمت خورشید متمایل میشوند و این باعث میشود که در این مناطق، خورشید برای مدت زمان طولانی از افق پایین نیاید. این پدیده بیشتر در نواحی شمالی کشورهایی نظیر نروژ، سوئد، فنلاند، کانادا، آلاسکا و روسیه رخ میدهد.
مناطق نزدیک به قطب شمال، به ویژه در داخل دایره قطبی، در تابستان خورشید را برای مدت طولانی تجربه میکنند و در زمستان نیز به دلیل قرارگیری این مناطق در سمت تاریک کره زمین، طولانیترین شبها را دارند. این وضعیت به طور قابل توجهی در زندگی مردم این نواحی تاثیر میگذارد و باعث میشود تا سبک زندگی، فرهنگ و حتی فعالیتهای اقتصادی در این مناطق متفاوت از سایر نقاط جهان باشد.
نتیجهگیری
کشورهای شمالی که در تابستان شب ندارند، به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، یکی از عجیبترین پدیدههای طبیعی را تجربه میکنند. این پدیده نه تنها تاثیرات زیادی بر روی زندگی روزمره مردم این کشورها دارد، بلکه جنبههای فرهنگی، اجتماعی و حتی علمی جالبی را نیز به دنبال دارد. در نهایت، زندگی در این مناطق با وجود نور دائمی و شبهای کوتاه، تجربهای منحصر به فرد است که برای بسیاری از افرادی که در این مناطق زندگی میکنند، به یک ویژگی فرهنگی تبدیل شده است.