زمان مرگ جانواران و رفتار آنها توجه دانشمندان و علاقهمندان به حیات وحش را سالهاست که به خود جلب کرده است. گرچه ما نمیتوانیم به طور قطع بگوییم که حیوانات به مرگ خود آگاه هستند یا نه؟!، اما شواهد و داستانهای فراوانی وجود دارد که نشان میدهد برخی حیوانات به نحوی خاص لحظه نزدیک شدن به پایان زندگیشان را حس میکنند. در ادامه به سه نمونه شگفتانگیز از این حیوانات میپردازیم.
فیلها
فیلها یکی از سه جانوری که از زمان مرگشان خبر دارند، هستند که رفتارهایشان در مواجهه با مرگ بسیار خاص است. این موجودات باهوش، هنگام از دست دادن یکی از اعضای گله، برای او عزاداری میکنند و حتی به سراغ استخوانهای مردگان میروند و با خرطومهای خود آنها را لمس میکنند. اما چیزی که فیلها را از دیگر حیوانات متمایز میکند، واکنششان به مرگ خود است. بسیاری از گزارشها حاکی از آن است که فیلها در هنگام احساس نزدیکی مرگ، به سمت “گورستان فیلها” میروند؛ مکانی که سالها از آن برای استراحت ابدی استفاده کردهاند. این حرکت آگاهانه به سمت مکانی خاص نشان میدهد که فیلها احتمالاً حس ویژهای به لحظه پایان زندگی دارند.
دلفینها
دلفینها دومین حیوانی هستند که از زمان مرگ خود خبر دارند. دلفینها نیز مانند فیلها، رفتارهای شگفتانگیزی در آستانه مرگ از خود نشان میدهند. این موجودات اجتماعی و بسیار هوشمند، در هنگام مرگ خود یا اعضای گروهشان رفتارهای عجیبی بروز میدهند. دلفینهای بیمار یا مسن معمولاً از گروه جدا میشوند و به تنهایی به مناطقی دورتر میروند. در برخی موارد، گروههای دلفین برای حمایت از یکی از اعضای بیمار خود، تا لحظه مرگ کنارش میمانند. این رفتارها نشاندهنده درکی عمیق از مفهوم مرگ و پایان زندگی در میان دلفینها است.
سگها
سگها، این دوستان وفادار انسان، نه تنها درک عمیقی از احساسات صاحبان خود دارند، بلکه به نظر میرسد که از پایان زندگی خود نیز آگاه هستند. بسیاری از صاحبان سگ گزارش دادهاند که حیوانات خانگیشان در روزهای پایانی زندگی، رفتارهای متفاوتی از خود نشان دادهاند. برخی از سگها به طور غیرعادی به صاحبانشان نزدیک میشوند، گویی میخواهند برای آخرین بار از آنها خداحافظی کنند. در مواردی دیگر، سگها به مکانی آرام و دور از شلوغی خانه میروند و تا لحظه مرگ در همانجا باقی میمانند. این رفتارها نشان میدهد که سگها احتمالاً حس درونی قوی نسبت به مرگ دارند.
پیچیدگی رفتار حیوانات
رفتارهای این حیوانات باعث میشود که به پیچیدگی ذهن آنها و ارتباط عمیقشان با طبیعت فکر کنیم. اگرچه دانشمندان هنوز نمیتوانند با اطمینان بگویند که آیا این رفتارها ناشی از آگاهی به مرگ است یا نتیجه تغییرات فیزیولوژیکی در بدن آنها، اما نمیتوان انکار کرد که این موجودات، در مواجهه با پایان زندگی، رفتاری فراتر از غریزه عادی نشان میدهند.
جمعبندی
فیلها، دلفینها و سگها هر کدام به روشهای خاص خود به لحظه مرگ واکنش نشان میدهند. این رفتارها نه تنها ما را به تامل در مورد آگاهی حیوانات از مرگ دعوت میکند، بلکه احترام و علاقه ما به این موجودات شگفتانگیز را نیز افزایش میدهد. درک بهتر این رفتارها میتواند راه را برای ارتباط عمیقتر میان انسان و طبیعت هموار کند.