چرا خواب می‌بینیم؟

خواب از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ شاید شما هم شنیده باشید که اگر رویایی از شب قبل را یادتان بیاید، حتما پیامی در آن برای شما نهفته است. اما تاکنون از نظر علمی هیچ نظریه دقیقی وجود ندارد که مشخصا دلیل خواب دیدن را به طور کامل توضیح دهد. نظریه اصلی درباره خواب، این است که رویاها به ما کمک می‌کنند تا اطلاعات روز گذشته را پردازش و تثبیت کنیم. با این حال، نظریه‌های دیگری نیز هست که می‌گوید وجود رویاها برای پردازش احساسات، خلاقیت و خودشناسی ضروری هستند.

برخی روانکاوان و رونشناسان از جمله یونگ معتقدند که رویاها معنای نمادین دارند که در واقع از ذهن ناخوداگاه ما سرچشمه می‌گیرند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا با برخی از معروف‌ترین نظریه‌ها درباره دلیل خواب دیدن آشنا خواهیم شد.

ضمیر ناخودآگاه و خواب

طبق جدیدترین تحقیقات بر روی عملکرد مغز انسان، سلول‌های عصبی کوچک ما با پردازش اطلاعات کوچک و انتقال آن‌ها می‌توانند یک پیام کلی را به سراسر بدن ما ارسال کنند اما ما از درصد بسیار کمی از این اطلاعات آگاه هستیم، در واقع قسمت زیادی از این اطلاعات به صورت اتوماتیک و ناشناخته حتی برای خود ما در هدایت کلیه اعضای بدن و حتی تفکراتمان هستند. چیزی که یونگ آن را ضمیر ناخوداگاه می‌نامد. هنگامی که ما خواب هستیم مغز ما هنوز در حال فعالیت است و تنها قسمت آگاه ما به خواب می‌رود در این هنگام است که به گنجینه بی‌انتهای ضمیر ناخودآگاه دسترسی پیدا می‌کنیم.

مطالعات جدید در مورد خواب

نظریه های خواب تلاش می‌کنند تا ماهیت و هدف رویاها را درک کنند. مطالعه خواب‌ها می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد چون معمولا ما روز بعد که از خواب بیدار می‌شویم چیزی از خواب‌های خود به یاد نداریم!

رویاها شامل تصاویری هستند که در طول خواب تجربه می‌کنیم، افکار و احساساتی که ممکن است از بسیار شدید و احساسی تا مبهم، گذرا، گیج‌کننده یا حتی کسل‌کننده متغیر باشند.

برخی از رویاها خوشایند هستند، در حالی که برخی دیگر ترسناک یا غمگین می‌باشند. گاهی اوقات رویاها به نظر می‌رسند که یک روایت واضح دارند، در حالی که بسیاری دیگر به هیچ وجه معنی نمی‌دهند.

چگونه دانشمندان رویاها را مطالعه می‌کنند؟

سوال درباره دلیل رویا دیدن از دیرباز ذهن فیلسوفان و دانشمندان را مشغول کرده است. به طور سنتی، محتوای رویاها از طریق یادآوری‌های ذهنی فرد در هنگام بیداری اندازه‌گیری می‌شود، اما ارزیابی‌های عینی نیز از طریق آزمایشگاه انجام می‌شود.

نظریه‌های مشهور در مورد رویاها

نظریه فعال‌سازی-ترکیب: این نظریه می‌گوید که رویاها ترکیبی از افکار، تصاویر و خاطرات تصادفی هستند که در طول خواب ایجاد می‌شوند.
نظریه خودسازمانی: طبق این نظریه، رویاها نتیجه فعالیت عصبی مغز در هنگام پردازش اطلاعات و خاطرات روزانه هستند.
نظریه خلاقیت و حل مسئله: این نظریه می‌گوید که رویاها به ما کمک می‌کنند تا مشکلات را حل کرده و ایده‌های خلاقانه پیدا کنیم.
نظریه تطبیق و تمرین: طبق این نظریه، رویاها به ما این امکان را می‌دهند که در محیطی امن با تهدیدات احتمالی روبه‌رو شویم و مهارت‌های بقا را تمرین کنیم.
نظریه تنظیم هیجانات: این نظریه می‌گوید که رویاها به پردازش و کنار آمدن با احساسات و تجربیات عاطفی و روانی کمک می‌کنند.

نظریه یادآوری از طریق آگاهی: این نظریه می‌گوید که رویاها به ما کمک می‌کنند تا اطلاعات بی‌مصرف را پاک کرده و مغز را برای روز بعد آماده کنند.
نظریه رویاهای درونی: بر اساس این نظریه، رویاها بخش‌هایی از حافظه‌ها و تجربیات روزمره هستند که در ذهن ناخودآگاه نمایش داده می‌شوند.