سبک زندگی این روزها و فشار و استرس از همه طرف، باعث شده است که درگیر مشکلات ذهنی زیادی شویم که یکی از رایج‌ترین آنها پرخوری عصبی است. این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که برای غلبه بر یک حس منفی یا فشار روانی، بدون دلیل غذا و اغلب نوع مضر آن را می‌خوریم. با شناخت این نوع پرخوری می‌توانیم به خوبی آن را مدیریت کنیم و به روال عادی و بدون دغدغه زندگی خود برگردیم.
پرخوری عصبی حالتی است که فرد در مقابل احساسات منفی یا استرس، بدون کنترل و به مقدار زیاد غذا می‌خورد. در این نوع پرخوری معمولا گرسنگی واقعی وجود ندارد و با ادامه این روند مشکلات زیادی برای فرد ایجاد می‌شود. در پرخوری عصبی بیش از هر چیزی شناسایی عامل آن مهم است تا با کنترل و مدیریت آن بتوانیم به زندگی عادی خود برگردیم. در ادامه این مقاله از مجله دلتا پرخوری عصبی، عوامل و راهکارهای کنترل آن را بهتر می‌شناسید.
پرخوری عصبی چیست؟
پرخوری عصبی که به آن بیش‌خوری احساسی هم گفته می‌شود، به حالتی اشاره دارد که فرد در پاسخ به احساسات منفی یا استرس، بدون کنترل و به طور غیرارادی و در مقادیر زیاد غذا می‌خورد. ویژگی‌های اصلی پرخوری عصبی عبارتند از:
1. هیچ گرسنگی واقعی وجود ندارد
پرخوری عصبی معمولا زمانی رخ می‌دهد که فرد احساس گرسنگی فیزیکی ندارد، اما به طور ناگهانی و بی‌اراده به خوردن غذاهای زیاد و گاهی پرکالری می‌پردازد. غذا خوردن در این حالت بیشتر به دلیل نیاز به تسکین عاطفی و روانی است و نیازی جسمی به غذا وجود ندارد.
2. حس گناه و شرمندگی بعد از خوردن
یکی از ویژگی‌های این پرخوری عصبی، احساس گناه و شرمندگی است که بعد از پرخوری به فرد دست می‌دهد. این احساسات می‌توانند باعث افزایش اضطراب و احساس ناامیدی شوند که در نتیجه، فرد ممکن است دوباره به پرخوری روی آورد تا از این احساسات منفی فرار کند. در نهایت این کار به یک چرخه معیوب تبدیل می‌شود.
3. استفاده از غذا برای تسکین احساسات
بسیاری از افرادی که پرخوری عصبی دارند، ممکن است برای کاهش اضطراب، استرس یا افسردگی خود به غذا خوردن روی بیاورند. غذا در این مواقع به نوعی “راه فرار” از مشکلات روانی تبدیل می‌شود.
علت پرخوری عصبی
استرس و اضطراب: فشارهای روانی و استرس‌های روزمره مانند مشکلات کاری، روابط یا مشکلات مالی می‌توانند باعث پرخوری عصبی شوند. بدن در این شرایط هورمون‌های استرس مانند کورتیزول را ترشح می‌کند که فرد را به سمت غذاهای پرکالری و ناسالم سوق می‌دهد.
افسردگی و احساسات منفی: افسردگی، غم و تنهایی نیز می‌توانند محرک‌های قوی برای پرخوری عصبی باشند. فردی که احساس غمگینی یا بی‌ارزشی می‌کند، ممکن است به دنبال یک راه برای تسکین این احساسات به غذا خوردن روی آورد.
عادت‌های گذشته و محیط‌های اجتماعی: گاهی اوقات، عوامل فرهنگی یا اجتماعی نیز می‌توانند به پرخوری عصبی دامن بزنند. در بسیاری از جوامع، غذا به عنوان یک منبع راحتی یا جشن و خوشحالی شناخته می‌شود. فرد ممکن است یاد بگیرد که در زمان‌های دشوار به غذا پناه ببرد.
مشکل در تنظیم احساسات: بسیاری از افرادی که به پرخوری عصبی دچار هستند، ممکن است نتوانند احساسات خود را به درستی مدیریت کنند. آنها ممکن است از غذا خوردن به عنوان راهی برای کاهش احساسات منفی یا برای مقابله با استرس استفاده کنند.
اثرات و مشکلات جدی پرخوری عصبی
پرخوری عصبی می‌تواند مشکلات جدی و زیادی را ایجاد کند که عبارتند از:
افزایش وزن و چاقی
پرخوری عصبی معمولا به مصرف کالری‌های بیش از حد و چاقی و اضافه وزن منجر می‌شود. این مشکل می‌تواند در درازمدت باعث ایجاد بیماری‌هایی مانند دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا شود.
اختلالات گوارشی
خوردن بیش از حد غذا می‌تواند به مشکلات گوارشی مانند نفخ، درد معده یا حتی سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) منجر شود. علاوه بر این، تغییرات ناگهانی در عادات غذایی باعث اختلالات معده و روده می‌شود.
اثر بر سلامت روان
پرخوری عصبی می‌تواند به شدت بر سلامت روانی تاثیر بگذارد. احساس گناه و اضطراب پس از پرخوری می‌تواند منجر به افسردگی و احساس ناامیدی شود. این چرخه منفی باعث تقویت مشکلات روانی و جسمی خواهد شد.
مشکلات اجتماعی و روابط
افرادی که دچار پرخوری عصبی هستند ممکن است احساس شرمندگی و از حضور در جمع‌ها خودداری کنند. این موضوع می‌تواند به انزوا و مشکلات اجتماعی منجر شود.
راه‌های درمان و مدیریت پرخوری عصبی
برخی از راه‌های درمان پرخوری عصبی در ادامه آورده شده‌اند:
- شناسایی عوامل محرک: مدیریت و کنترل عاملی که سبب پرخوری عصبی شده است.
- تکنیک‌های کاهش استرس: ورزش، مدیتیشن، یوگا، و تمرینات تنفس عمیق
- مشاوره روانشناختی: درمان‌هایی مانند شناخت‌درمانی (CBT)
- پشتیبانی اجتماعی: دریافت حمایت از خانواده، دوستان یا گروه‌های حمایتی
- تغییر عادات غذایی و برنامه‌ریزی برای غذا: برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی و انتخاب غذاهای سالم و متعادل و خوردن وعده‌های غذایی منظم و متنوع
تعداد کلمات مطلب: 702
