چک کیفری، سندی است که به موجب آن صادر کننده به بانک محال علیه دستور می‌دهد وجه معینی را به وی یا دیگری پرداخت کند.
تعقیب کیفری چک از جمله مواردی است که افراد زیادی خواهان آن هستند اما چک در ایران در برخی موارد قابلیت تعقیب کیفری ندارد و نمی‌توان به‌عنوان یک جرم آن را مورد پیگرد قرار داد. همراه مجله دلتا باشید.
تعقیب کیفری چک
برخی از مواردی که چک قابلیت تعقیب کیفری نخواهد داشت:
- چک سفید امضاء: اگر چکی سفید امضاء باشد (یعنی بدون تکمیل مبلغ یا تاریخ)، صاحب چک نمی‌تواند درخواست تعقیب کیفری علیه صادرکننده داشته باشد.
- چک‌های وعده‌دار: چکی که برای آینده نوشته شده و سررسید آن به روز دیگری مربوط است، قابلیت تعقیب کیفری ندارد. به این چک‌ها “چک وعده‌دار” می‌گویند.
- چک تضمینی: اگر چکی به عنوان تضمین داده شود و مشخص باشد که چک به عنوان ضمانت برای یک معامله یا قرارداد داده شده، آن چک نیز کیفری نیست.
- چک امانت: چک‌هایی که به عنوان امانت به شخص دیگری داده شده‌اند و نه به قصد پرداخت، در صورت برگشت خوردن قابل تعقیب کیفری نیستند.
- چک بدون تاریخ: چک‌هایی که تاریخ ندارند، یا تاریخی نامعتبر دارند، نیز نمی‌توانند به عنوان یک جرم قابل پیگرد کیفری تلقی شوند.
- گذشت بیش از 6 ماه از تاریخ سررسید چک: اگر دارنده چک ظرف مدت 6 ماه از تاریخ سررسید برای وصول چک اقدام نکند، چک قابلیت تعقیب کیفری را از دست می‌دهد.
- انصراف از شکایت: اگر دارنده چک از شکایت خود صرف‌نظر کند و رضایت دهد، تعقیب کیفری متوقف می‌شود.
- این موارد، از جمله استثنائاتی هستند که باعث می‌شوند چک قابل‌تعقیب کیفری نباشد و تنها از طریق حقوقی قابل‌پیگیری باشد.
ادامه مواردی که چک قابلیت تعقیب کیفری ندارد به شرح زیر است:
- صدور چک توسط افراد محجور: چک‌هایی که توسط افراد محجور (مانند افراد صغیر یا کسانی که از نظر قانونی قادر به انجام معاملات نیستند) صادر شده‌اند، قابل تعقیب کیفری نیستند.
- مفقود شدن یا سرقت چک: اگر صادرکننده چک ادعا کند که چک مفقود یا سرقت شده است و این موضوع را به‌صورت قانونی گزارش دهد، چک قابلیت تعقیب کیفری ندارد تا زمانی که صحت این ادعا روشن شود.
- اشتباهات در تنظیم چک: در صورتی که چک به دلیل اشتباهات نوشتاری یا موارد دیگر مانند نداشتن امضا یا عدم درج صحیح مبلغ قابل پرداخت نباشد، امکان تعقیب کیفری وجود ندارد.
- ورود بانک‌ها به عنوان واسطه برای پرداخت: چک‌هایی که برای تسویه حساب‌های بانکی یا بین بانکی صادر شده‌اند، در صورت برگشت خوردن، قابلیت تعقیب کیفری ندارند و باید از طریق قوانین و مقررات بانکی پیگیری شوند.
- چک مشروط: چک‌هایی که به شرط یا قیدی وابسته هستند و این شرط یا قید در متن چک ذکر شده است، در صورت عدم تحقق شرط، نمی‌توانند به عنوان جرم قابل تعقیب کیفری تلقی شوند.
در مجموع، تعقیب کیفری چک وابسته به شرایط خاصی است و اگر این شرایط وجود نداشته باشد یا موارد خاصی مطرح شود، چک فقط از طریق مراجع حقوقی قابل‌پیگیری خواهد بود، نه کیفری.
تعداد کلمات مطلب: 463
