سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) پس از نزدیک به ۲ دهه برخی از داروهای جدید برای درمان بیماری آلزایمر را تأیید کرده است. اکثر این داروها درمان‌های آنتی‌بادی هستند که تجمعات پروتئینی سمی در مغز را هدف قرار می‌دهند.
به گزارش مدیکال نیوز، تأیید این داروها در سطح جهانی جنجال‌ها و امیدهای تازه‌ای را ایجاد کرده است؛ اما هنوز این سؤال مطرح می‌شود که آیا این داروها تفاوت واقعی بر روند درمان بیماران آلزایمری ایجاد می‌کنند یا خیر؟
بیماری آلزایمر یک بیماری تخریب‌کننده عصبی است که شامل کاهش تدریجی و غیرقابل‌برگشت حافظه و در نهایت عدم توانایی انجام فعالیت‌های روزانه می‌شود. پیری خطر اصلی ابتلا به بیماری آلزایمر است و به دلیل تسریع روند پیری در جهان، این بیماری اکنون به بحرانی بزرگ تبدیل شده است.
در سال ۲۰۱۹، ۵۷ میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به آلزایمر بودند و انتظار می‌رود این آمار تا سال ۲۰۵۰ به ۱۵۳ میلیون نفر برسد. بااین‌حال، تا همین اواخر، تلاش‌ها برای کشف درمان‌های اصلاح‌کننده برای پیشگیری از بیماری آلزایمر موفقیت‌آمیز نبوده است.
تاکنون بیشتر تحقیقات بالینی برای توسعه درمان‌های اصلاح‌کننده بیماری آلزایمر بر هدف قراردادن پروتئین بتا آمیلوئید متمرکز شده بود؛ چراکه تجمع غیرطبیعی پروتئین بتا آمیلوئید به‌طورکلی منجر به ایجاد این اختلال عصبی می‌شود.
تایید نخستین دارو برای آلزایمر
آدوکانوماب (Aducanumab) نخستین داروی است که در سال ۲۰۲۱ تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را برای درمان بیماری آلزایمر دریافت کرد. آدوکانوماب هم یک آنتی‌بادی آمیلوئید بتاست. آمیلوئید بتا (Amyloid beta) یک اسید آمینه است که باعث ایجاد پلاک‌های آمیلوئید در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر می‌شود.
بااین‌حال، کارآزمایی‌های بالینی مربوط به آدوکانوماب نتوانستند پیشرفت‌های مداومی را در عملکرد شناختی بیماران ایجاد کنند و به همین دلیل بایوژن، شرکت تولیدکننده ان دارو، اعلام کرد که فروش خود را به حالت تعلیق در می‌آورد.
از آن زمان، دو آنتی‌بادی ضد آمیلوئید دیگر مورد بررسی قرار گرفته‌اند که از جمله آنان می‌توان به دونانِماب (Donanemab) و لکانِـمَب (Lecanemab) اشاره کرد که پس از ۳ آزمایش بالینی توانست تأییدیه FDA را دریافت کنند. اخذ این تاییدیه با استقبال پزشکان و محققان مواجه شد.
اما برخی از محققان با بیان خطرات جانبی و عدم مقرون‌به‌صرفه بودن این داروها، نگرانی‌هایی را در مورد مزایای بالینی مختصر ناشی از این درمان‌های ضدآمیلوئید مطرح کرده‌اند.
داگ آرسلند، دکتر و استاد روانپزشکی سالمندان در کینگز کالج لندن در بریتانیا، به مدیکال نیوز تودی می‌گوید: باوجود اثربخشی اندک درمان‌های ضدآمیلوئید، مهم است که بدانیم این داروها، اولین داروهایی هستند که اثرات بالینی دارند و ممکن است علت شایع‌ترین دلیل زوال عقل در سراسر جهان را تغییر دهند.
درمان‌های غیردارویی آلزایمر
درمان بیماری آلزایمر به دلیل ماهیت پیچیده و عدم وجود درمان قطعی دارویی، نیازمند رویکردهای چندگانه است. این روش‌ها شامل درمان‌های دارویی و غیردارویی می‌شوند که هدف آن‌ها کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران است. از جمله روش‌های غیردارویی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فیزیوتراپی: تمرینات فیزیکی منظم می‌تواند به حفظ تعادل بیماران کمک کند. این روش همچنین به آزادسازی اندورفین‌ها و بهبود خلق‌وخو نیز کمک می‌کند.
طب سنتی: روش‌هایی مانند طب سوزنی، ماساژدرمانی، آروماتراپی، نوردرمانی و موسیقی‌درمانی می‌توانند تأثیر مثبتی بر روی روحیه و کیفیت زندگی بیماران داشته باشند. طب سوزنی با تحریک نقاط خاص در بدن، جریان انرژی را بهبود می‌بخشد و می‌تواند به افزایش خون‌رسانی و هورمون‌سازی کمک کند. این فرایند ممکن است به کاهش التهاب‌های عصبی و بهبود ارتباطات بین سلول‌های مغزی منجر شود.
تغذیه مناسب: مصرف مواد غذایی غنی از امگا ۳ مانند ماهی‌های چرب، گردو، و روغن‌زیتون و آنتی‌اکسیدان‌های مانند توت‌فرنگی و بادام می‌تواند در پیشگیری از پیشرفت بیماری مؤثر باشد.
باتوجه به عدم وجود درمان قطعی برای آلزایمر، تمرکز بر روی مدیریت علائم و حفظ کیفیت زندگی بیماران اهمیت دارد. همکاری نزدیک بین پزشکان، خانواده‌ها و خود بیماران در طراحی برنامه‌های مراقبتی تأثیر بسزایی بر بهبود روند بیماری دارد.
