در مطلب امروز عباس زبرجد وکیل پایه یک دادگستری به این مسأله که کدام دادگاه به جرم پولشویی می‌پردازد با شما صحبت می‌کند. جرمی که با داشتن اطلاعات کافی درباره آن می‌توانید از دردسرهای حقوقی جلوگیری کنید.
پولشویی چیست؟
تعریف ساده‌ای برای توضیح اینکه جرم پولشویی دقیقاً چیست وجود ندارد. طبق توضیحات عباس زبرجد وکیل پایه یک دادگستری، پولشویی (Money Laundering) به تبدیل پول حاصل از اقدامات مجرمانه به دارایی مشروع می‌گوییم. در این پروسه، پول حاصل از فعالیت‌های مجرمانه مثل قاچاق کالا از طریق کسب و کارهای قانونی وارد چرخه اقتصاد پاک می‌شود و اصطلاحاً این پول را تمیز می‌کند.
تاریخچه پولشویی
طبق توضیحات عباس زبرجد وکیل دعاوی حقوقی و مدنی تاریخچه پولشویی به آمریکای دهه سی مربوط است. دورانی که با نام رکود اقتصادی بزرگ یا (Great Depression) شناخته می‌شود. در آن دوران و با افزایش آمار بیکاری، گروه‌های خلافکاری شکل گرفتند که پول حاصل از قمار، الکل یا قاچاق را وارد چرخه سالم اقتصاد می‌کردند.
کدام دادگاه به جرم پولشویی می‌پردازد؟
به سراغ بحث اصلی خود بازمی‌گردیم که در ایران کدام دادگاه به جرم پولشویی می‌پردازد؟ با توجه به گفته‌های عباس زبرجد، دادگاه و دادرسی مربوط به جرایم ویژه‌ی پولشویی، در مراجع دادگستری صورت می‌گیرد. همچنین، رسیدگی و دادرسی پولشویی در ایران به شعب ویژه‌ای اختصاص یافته است. این موضوع در ماده (۱۱) قانون مبارزه با پولشویی (اصلاحی ۱۳۹۷) مورد اشاره قرار گرفته است. این شعب اغلب در تهران و تعداد اندکی از دیگر شهرستان‌ها تشکیل می‌شود.
دادگاه‌های اصلح برای رسیدگی به جرایم پولشویی
در ایران همه شهرستان‌ها، شعبه‌ای برای رسیدگی به جرم پولشویی ندارند و دادرسی پولشویی در برخی شهرستان‌ها انجام نمی‌پذیرد. اگر یک واحد صنفی در این شهرستان‌ها متهم به همکاری داشتن در جرم پولشویی شود، این شعب مسئول رسیدگی خواهند بود. این شعبه‌ها در شهرستان تهران یا شهرستان‌هایی که ابلاغ ویژه از رئیس محترم قوه قضاییه دارند، واقع هستند.
مصداق‌های پولشویی در ایران
در ایران مصداق‌های پولشویی به سه زیرگروه مختلف تقسیم می‌شوند. طبق توضیحات عباس زبرجد این سه گروه شامل:
- تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از ارتکاب جرائم (با علم به منشأ مجرمانه آن) مشمول جرم پولشویی است.
- داد و ستد پول برای مخفی کردن منبع مجرمانه‌ی آن؛ به عبارت دیگر تبدیل، مبادله یا انتقال عوایدی به منظور پنهان داشتن منبع مجرمانه پول (با علم به اینکه به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق ارتکاب جرم به دست آمده.)
- کتمانِ منبع، مکان، منتقل کردن، جابه‌جایی یا مالکیت عایدی‌هایی که مستقیماً یا غیرمستقیم در نتیجه عملی مجرمانه به‌دست آمده باشد.
مجازات پولشویی در ایران چیست؟
عباس زبرجد وکیل دادگستری در ادامه توضیح می‌دهد: مجازات پولشویی در ایران به میزان ارتکاب جرم به سه بخش تقسیم می‌شود:
- جریمه نقدی فردی که پولشویی او ثابت شده معادل با وجه یا ارزش نقدیِ پولشویی است.
- در صورتی که تجمیع میزان پولشویی و عواید آن تا یک میلیارد تومن شود، مجرم همراه با جزای نقدی به حبس تعزیری درجه پنج محکوم خواهد شد.
- اگر جمع میزان پولشویی و عایدی آن بیش از یک میلیارد تومان شود، مجرم علاوه‌بر جزای نقدی به حبس تعزیری درجه 4 محکوم می‌شود.
روش‌های مختلف پولشویی
عباس زبرجد درباره روش‌های مختلف پولشویی به موارد زیر اشاره کرد:
وارد کردن سرمایه در بازارهایی مثل سکه و طلا که یکی از رایجترین و مرسوم‌ترین روش‌های پولشویی در ایران و جهان است که امروزه شکل‌های جدیدتری نیز پیدا کرده است.
یکی از روش‌هایی که اگرچه در ایران رواج چندانی ندارد یکی از پرکاربردترین شکل‌های پولشویی به‌ویژه در کشورهای غربی است. در این روش مجرم پول خود را از طریق شرط‌بندی، قمار و وارد کردن پول در چرخه کازینوها پولشویی می‌کند.
از دیگر روش‌های امروزی پولشویی فعالیت در حوزه‌های فرهنگی و هنری است که با گذر زمان در سراسر جهان رواج بیشتری پیدا کرده است.
- خرید و فرش کالاهایی که با ارزش تلقی می‌شوند مثل: خودرو، املاک تجاری و مسکن …
- سرمایه‌گذاری در کشورهایی که قوانین سفت و سختی نسبت به پولشویی ندارند.
پولشویی چه مشکلاتی برای اقتصاد کشورها ایجاد می‌کند؟
عباس زبرجد در ادامه درباره خطرهای پولشویی برای اقتصاد یک کشور اظهار داشت: پولشویی در نظام اقتصادی هر کشور مثل یک ویروس عمل می‌کند و می‌تواند تمامی بخش‌های یک اقتصاد را درگیر کند.
تقاضای پول و نقدینگی
با وارد شدن پول و نقدینگی به یک کشور هنگامی که قوانین سختگیرانه درباره پولشویی نداشته باشد مقدار استفاده از کالاهای گران را برای یک گروه افزایش می‌دهد اما همزمان نرخ بیکاری و تورم را بالا می‌برد. همچنین پولشویی مانع تصمیم‌گیری‌های ریشه‌ای درباره اقتصاد می‌شود.
کاهش سرمایه‌گذاری و سرمایه‌پذیری خارجی
کشوری که درگیر ویروس پولشویی است محلی نا‌امن و نامطمئن برای سرمایه‌گذاران خارجی و پول‌های قانونی آنها محسوب می‌شود چون ریسک از دست رفتن سرمایه در چنین کشورهایی بالا است.
توزیع ناعادلانه ثروت و درآمد
از مضرترین و بدترین اثرات درگیرشدن اقتصاد هرکشوری با پولشویی افزایش فقر و توزیع ناعادلانه ثروت و درآمد است. این مسأله در طولانی مدت حتی می‌تواند باعث ناهنجاری‌های اجتماعی و سیاسی نیز شود.
متضرر شدن دولت‌ها
عواقب پولشویی فقط گریبان‌گیر مردم یک کشور نخواهد شد و دیر یا زود دولت آن کشور را نیز ورشکسته و دچار فروپاشی می‌کند. دلیل رخ دادن آن هم ساده است. افزایش فعالیت‌های مجرمانه‌ی اقتصادی سبب کاهش درآمد مالیاتی کشورها شده و اگر هزینه‌ها از درآمدها بیشتر شوند، دولت دچار کسری بودجه می‌شود.
هدر رفتن سرمایه‌های انسانی کشور
با افزایش فعالیت‌های مجرمانه اقتصادی، فشار اصلی بر صاحبان کسب و کارهای سالم وارد می‌شود. در چنین شرایطی دولت‌ها از مشاغل عادی مالیات بیشتری خواهند گرفت. این موضوع نیز سبب‌ساز خارج شدن سرمایه‌های انسانی در یک کشور می‌شود.
سخن پایانی
مواردی که در این مقاله کوتاه ذکر شد تنها گوشه‌ای از پیچیدگی‌های مربوط به مسائل مرتبط به جرائم پولشویی است. اینکه کدام دادگاه به پولشویی می‌پردازد یا مصادیق دقیق‌تر جرم‌انگاری در حوزه پولشویی شامل چه چیزهایی می‌شود، نیاز به مشاوره تخصصی و حرفه‌ای دارد. درصورت نیاز به هرگونه مشاوره و راهنمایی در حوزه جرم پولشویی و دادگاه‌های مرتبط با آن، شما می‌توانید با جناب آقای عباس زبرجد وکیل پایه یک دادگستری، ارتباط برقرار کنید.
