اگر چه ممکن است نام فناوری OCR کمی ناآشنا باشد، اما اگر با استفاده از نرم‌افزار، یک فایل پی‌دی‌اف را به متن تبدیل کرده و یا از یک سند متنی اسکن‌شده، فایل قابل ویرایش را استخراج کرده‌اید، با این فناوری به‌شکل عملی آشنا هستید.
فناوری (Optical Character Recognition) OCR یا «تشخیص کاراکتر نوری» یک ابزار مفید است که امکان تبدیل انواع مختلفی از تصاویر حاوی متن نوشته‌شده (مانند اسناد اسکن‌شده، عکس یا کتاب‌های چاپ‌شده) را به داده‌های متنی قابل خواندن توسط ماشین امکان‌پذیر می‌کند.
در این مقاله نگاهی دقیق‌تر به این فناوری تبدیل عکس به متن انداخته و نرم‌افزارها و سایت‌های مجهز به OCR را معرفی می‌کنیم.
تاریخچه فناوری OCR
فناوری OCR، در اواخر قرن نوزدهم با «ماشین خواندن» (reading machine) گوستاو تاوشک آغاز شد.
سیستم‌های OCR اولیه در دهه‌های 1960 و 1970 برای کارهای خاصی مانند مرتب‌سازی نامه‌ها و خواندن اعداد دست‌نویس طراحی شده بودند، اما در تشخیص فونت‌های مختلف و تصاویر پیچیده با محدودیت‌هایی مواجه بودند.
سیستم omni-font OCR ری کورزویل در دهه 1970، در کنار اسکنر مسطح CCD، نقطه عطفی بود که منجر به توسعه الگوریتم‌های قوی‌تر OCR در طول دهه 1980 شد.
در دهه 1990 و اوایل دهه 2000، فناوری OCR به‌طور گسترده مورد استقبال قرار گرفت. امکان دیجیتالی‌کردن کتاب‌های چاپی، اتوماسیون فرآیندهای ورود داده‌ها و پیشرفت در مدیریت اسناد و پردازش فاکتورها، بخشی از فواید این تکنولوژی تبدیل عکس به متن بودند.
با بهبود الگوریتم‌ها و سخت‌افزار، OCR دقیق‌تر و همه‌کاره‌تر شد و پس از پیشرفت در هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML)، مانند استفاده از شبکه‌های عصبی کانولوشنال به مرحله جدیدی از تکامل خود رسید. هوش مصنوعی امکان تشخیص دست‌خط و استخراج کارآمدتر متن از عکس را فراهم ساخت.
با این حال، تکامل فناوری OCR متوقف نشده و همچنان در حال پیشرفت است.
چرا فناوری OCR مهم است؟
فناوری OCR اهمیت زیادی در دنیای دیجیتال امروزی دارد؛ زیرا اساساً نحوه پردازش و استفاده از اطلاعات را تغییر داده و شکاف بین داده‌های فیزیکی و دیجیتال را پر می‌کند.
اهمیت فناوری OCR در چندین موضوع کلیدی زیر نهفته است:
- دیجیتالی‌سازی داده‌ها: OCR تبدیل متن چاپ‌شده یا دست‌نویس را به داده‌های دیجیتالی امکان‌پذیر کرده و حجم وسیعی از اطلاعات فیزیکی را در قالب دیجیتال، قابل جست‌و‌جو و مدیریت می‌کند. این دیجیتالی‌شدن و تبدیل عکس به متن برای نوسازی سوابق و مدیریت کارآمد اطلاعات در عصر دیجیتال بسیار مهم است.
- اتوماسیون و کارایی: با خودکار‌کردن استخراج متن از تصاویر و اسناد، OCR به‌طور قابل توجهی نیاز به وارد‌کردن دستی داده‌ها را کاهش می‌دهد. با این کار تا حد زیادی در زمان صرفه‌جویی شده و احتمال خطای انسانی کاهش می‌یابد. این اتوماسیون سبب سودآوری بیشتر برای کسب‌وکارها می‌شود.
- دسترسی به اطلاعات: OCR با امکان جست‌و‌جو، فهرست‌بندی و بازیابی متن از اسناد فیزیکی به‌راحتی اطلاعات را در دسترس قرار می‌دهد. این دسترسی برای تحقیق، خدمات مشتری و بسیاری از زمینه‌های دیگر، حیاتی است.
- انطباق و مدیریت سوابق: نگهداری دقیق و کارآمد سوابق برای بسیاری از کسب‌وکارها بسیار مهم است. OCR تضمین می‌کند که اسناد به‌درستی دیجیتالی شده و ذخیره شوند.
- قابلیت دسترسی برای افراد ناتوان: برای افراد کم‌بینا، OCR یک فناوری حیاتی است که متن چاپ‌شده را به فرمت‌هایی تبدیل می‌کند که می‌توانند به خط بریل تبدیل شوند.
چه کسب‌و‌کارهایی برای تبدیل عکس به متن به OCR نیاز دارند؟
تقریبا تمام کسب‌وکارها از جمله مشاغل زیر به فناوری OCR برای تبدیل عکس به متن نیاز دارند.
- شرکت‌های مالی و بانک‌ها: مؤسسات مالی از OCR برای دیجیتالی‌کردن چک‌ها، صورت‌حساب‌ها، رسیدها و سایر اسناد استفاده می‌کنند و فرآیندهایی مانند ورود داده‌ها، کشف کلاهبرداری و نگهداری سوابق را ساده می‌کنند.
- مراقبت‌های بهداشتی: OCR برای دیجیتالی‌کردن سوابق بیمار، نسخه‌ها، فرم‌های بیمه و گزارش‌های پزشکی و تسهیل دسترسی سریع به اطلاعات بیمار استفاده می‌شود.
- ارگان‌های دولتی: سازمان‌های دولتی از OCR برای دیجیتالی‌کردن مقادیر زیادی از اسناد مانند فرم‌های مالیاتی، درخواست‌ها، مجوزها و… استفاده می‌کنند.
- فروشگاه‌ها: کسب‌وکارهای خرده‌فروشی از OCR برای پردازش فاکتورها، رسیدها، برچسب‌های محصول و مدیریت موجودی استفاده می‌کنند.
- شرکت‌های حقوقی: OCR به شرکت‌های حقوقی کمک می‌کند تا پرونده‌ها، قراردادها و اسناد حقوقی را به فرمت‌های دیجیتالی قابل جست‌و‌جو و ویرایش تبدیل کنند.
- آموزش: مؤسسات آموزشی از OCR برای دیجیتالی‌کردن کتاب‌ها، امتحانات، سوابق دانش‌آموزان و مقالات تحقیقاتی استفاده می‌کنند.
- املاک و مستغلات: مشاغل املاک و مستغلات از OCR برای مدیریت اسناد ملک، قراردادها، اجاره‌نامه‌ها و صورت‌های مالی استفاده می‌کنند.
- انتشار: ناشران از OCR برای دیجیتالی‌کردن کتاب‌های چاپی، روزنامه‌ها و مجلات، تسهیل آرشیو دیجیتال، ایجاد کتاب الکترونیکی و توزیع محتوای آنلاین استفاده می‌کنند.
- خدمات مشتری: OCR به دیجیتالی‌کردن فرم‌های بازخورد مشتری، نظرسنجی‌ها و یادداشت‌های دست‌نویس کمک می‌کند.
- بیمه: شرکت‌های بیمه از تبدیل عکس به متن برای پردازش فرم‌های خسارت، درخواست‌ها، اسناد بیمه‌نامه و مکاتبات مشتری استفاده می‌کنند.
علاوه‌بر مشاغل مختلف، افراد معمولی نیز به این فناوری نیاز دارند. برای مثال، تبدیل دست‌نویس به سند و یا تبدیل فایل پی دی اف به ورد، برای دانشجویان، دانش‌آموزان، معلمان و … لازم است.
ابزارهای همگانی استفاده از OCR
ابزارهای همگانی زیادی در قالب نرم‌افزار، سایت و ربات، برای تبدیل عکس به متن وجود دارد. برخی از این ابزارها رایگان و برخی دیگر پولی هستند. تعدادی از آن‌ها نیز گزینه‌های محدودی را به‌شکل رایگان ارائه می‌دهند.
اکثر ابزارهای OCR امروزی، به هوش مصنوعی مجهز بوده و قابلیت پشتیبانی از زبان‌های مختلف را دارند. با این حال، هوش مصنوعی در هر حوزه و زبانی که بیشتر آموزش ببیند، بهتر عمل می‌کند.
نرم‌افزارهای OCR
نرم‌افزای مختلفی برای استفاده از فناوری OCR و تبدیل عکس به متن وجود دارند. ما در اینجا برخی از بهترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
Adobe Acrobat Pro DC
Adobe Acrobat Pro DC قابلیت‌های OCR قوی را به‌عنوان بخشی از مجموعه ابزارهای PDF خود ارائه می‌دهد. این قابلیت‌ها به کاربران اجازه می‌دهد اسناد و تصاویر اسکن‌شده را به PDF قابل ویرایش و جست‌و‌جو تبدیل کنند. این نرم‌افزار از چندین زبان پشتیبانی کرده و به‌خوبی با سایر محصولات Adobe ادغام می‌شود.
با این حال لازم است در نظر بگیرید که پس از تبدیل عکس به متن، فایل نهایی فقط به‌شکل PDF ارائه می‌شود.
ABBYY FineReader
ABBYY FineReader یک نرم‌افزار جامع OCR است که به دلیل دقت بالا و توانایی مدیریت اسناد پیچیده شناخته شده است. این نرم‌افزار تبدیل عکس به متن می‌تواند تصاویر، فایل‌های PDF و اسناد اسکن‌شده را به فرمت‌های قابل ویرایش و جست‌و‌جو تبدیل کند. همچنین ویژگی‌هایی مانند مقایسه متن و ویرایش PDF را ارائه می‌دهد.
Readiris
Readiris یک نرم‌افزار OCR است که اسناد کاغذی، PDF و تصاویر را به فرمت‌های قابل ویرایش مانندWord، Excel و PDFهای قابل جست‌و‌جو تبدیل می‌کند. کاربرپسند است و ویژگی‌های اضافی مانند مدیریت اسناد و یکپارچه‌سازی ابری را ارائه می‌دهد.
Tesseract
Tesseract یک موتور OCR منبع باز است که توسط گوگل نگهداری می‌شود. بیش از 100 زبان را پشتیبانی کرده و می‌تواند از طریق API خود در برنامه‌های مختلف ادغام شود. با این حال این نرم‌افزار از فایل پی دی اف پشتیبانی نمی‌کند.
وب‌سایت‌های OCR
وب‌سایت‌های مختلفی برای استفاده از فناوری OCR و تبدیل عکس به متن وجود دارند. ما در اینجا برخی از بهترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
Online OCR
Online OCR یک سرویس رایگان مبتنی بر وب است که به کاربران اجازه می‌دهد تا تصاویر و فایل‌های PDF را برای استخراج متن آپلود کنند. از چندین زبان و فرمت پشتیبانی کرده و می‌تواند متن تبدیل‌شده را به‌صورت فایل‌های Word، Excel یا متن ساده ارائه دهد.
Smallpdf
Smallpdf یک ابزار OCR آنلاین را به‌عنوان بخشی از مجموعه خدمات مدیریت PDF خود ارائه می‌دهد. کاربران می‌توانند اسناد یا تصاویر اسکن‌شده را آپلود کنند تا آن‌ها را به PDF یا فایل‌های متنی قابل ویرایش و جست‌و‌جو تبدیل نمایند. این پلت فرم کاربرپسند است و از فرمت‌های مختلف پشتیبانی می‌کند. با این حال استفاده از این وبسایت رایگان نیست (غیر از 7 روز اول). Smallpdf از زبان فارسی پشتیبانی نمی‌کند.
FreeOCR
FreeOCR از چندین زبان پشتیبانی می‌کند و یک رابط ساده برای کارهای سریع OCR بدون نیاز به نصب نرم‌افزار فراهم می‌سازد.
ربات‌های OCR تلگرام
ربات‌های تگرام مختلفی برای استفاده از فناوری OCR و تبدیل عکس به متن وجود دارند. ما در اینجا برخی از بهترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
- theimagebot با آدرس @theimagebot
- IMG2TEXTBot [OCR] به آدرس @IMG2TEXTBot
- Transcriber Bot با آدرس @transcriber_bot
- Google Translate | OCR | Maps به آدرس @TranslateIDrobot
اسکنیفای یک راه‌حل فوق‌العاده برای تبدیل عکس به متن
اسکنیفای یکی دیگر از ابزارهای تبدیل عکس به متن OCR است که هم در قالب نرم‌افزار، هم وبسایت و هم ربات تلگرام در دسترس است. این ابزار همه‌کاره، مبتنی بر هوش مصنوعی و یادگیری ماشین با تمرکز بر زبان فارسی است (هرچند زبان‌های دیگر را نیز پوشش می‌دهد). به‌همین دلیل نیز به‌خوبی می‌تواند متن را از دست‌خط‌های فارسی و متون پیچیده چاپ‌شده استخراج کند. اسکنیفای علاوه‌بر تبدیل عکس به متن، پی دی اف را نیز به متن تبدیل کرده و در فرمت‌های مختلف در اختیار قرار می‌دهد.
این نرم‌افزار بومی‌سازه‌شده، رایگان است و با پرداخت مبلغ بسیار اندکی می‌توانید از خدمات پیشرفته‌تر و بدون محدودیت آن استفاده کنید.
اگر قصد دارید یک سند دست‌نویس و یا یک فایل پی‌دی اف را به متن قابل ویرایش تبدیل کنید، می‌توانید به‌راحتی و یا چند کلیک سند خود را تبدیل کنید. همچنین در صورت تمایل می‌توانید نرم‌افراز اسکنیفای را دانلود کرده و یا از بات تلگرام استفاده کنید.
