پیش از این در مطلب «وایکینگ‌ها چگونه به ایران حمله کردند؟ ناشنیده ها از تاریخ» از مجله دلتا با رویداد تاریخی یورش وایکینگ ها به شمال ایران در دوره سامانیان آشنا شدیم واکنون در این مطلب در مسیر یافتن سرنخ ها درباره منشاء البسه و اسلحه‌های وایکینگی (شمشیر آلفبرت) بار دیگر به ایران و اینبار در روزگار ساسانیان بر می‌گردیم…
ابریشم ایرانی بر تن زنان وایکینگ
یافته های باستان‌شناسی بر روی بقایای کشتی اوزِبرگ در نروژ که بیست سال مرمتش طول کشید تا به موزه کشتی‌های وایکینگ برود پرده از رازی تاریخی برداشت، جایی که نه ماجرای یورش‌های وایکینگی بلکه پژوهش ها درباره مبدا منسوجات وایکینگی سرنخ را باز هم به ایران کشاند.
درون این کشتی که متعلق به حدود سال ۸۰۰ میلادی یعنی تقریبا اواخر قرن دوم هجری شمسی است، جسد دو زن همراه با اشیائی پیدا شده که بقایای ابریشم هم میان‌شان بود. ابریشم‌هایی که ابتدا گمان می‌رفت از کلیساها و صومعه‌ها در انگلستان و ایرلند غارت شده باشد، اما با بررسی بیشتر مشخص شد از ایران آمده و متعلق به دوره ساسانیان (بیش‌از دو قرن قبل از ظهور سامانیان) است.
ماریان وِدِلر باستان‌شناس دانشگاه اسلوی نروژ، در کتاب «ابریشم برای وایکینگ‌ها» می‌گوید: در میان ابریشم‌های کشتی اوزبرگ نقش شیر و پرندگان مرتبط با اساطیر ایرانی دیده می‌شود و مشخص است با تکنیکی به‌نام سامیتوم بافته شده که یک روش مختص شرقی و به خصوص مربوط به ایران دوره ساسانی است. با پیدا شدن ابریشم‌های دیگری از وایکینگ‌ها در منطقه بیرکا در جزیره بیورکوی سوئد، این نظریه تقویت شد. این ابریشم ها هم متعلق به دوره ساسانی بود.
سکه‌های ساسانیان چگونه سر از سوئد درآورد؟
برای روشن‌تر شدن ماجرا باید به منطقه اوپلاند در استکهلم سوئدبرویم. جایی که ۱۱۹۶ نقش سنگی از وایکینگ‌ها به‌جا مانده و از مراکز مهم عصر آن‌ها بوده. همان منطقه‌ای که ۴۵۰ سکه نقره باستانی در آن یافتند و تعدادی از آن‌ها ساسانی بود. تاریخ سکه‌ها نشان می‌دهد که متعلق به اواخر دوره ساسانیان و اوایل ورود اعراب به ایران است. زمانی که ساسانیان به پایان کار رسیده بودند و مسلمانان تازه‌‌وارد هم نمی‌توانستند سکه‌های جدید ضرب کنند. پس همان سکه‌های ساسانی را با حک کلمه‌های «جائز»، «الحمدالله» و «لا اله الا الله» روی آن به بازار می‌فرستادند. سکه‌هایی که به عرب‌ساسانی مشهور است و در دوران وایکینگ‌ها هم استفاده می‌شده. پیدا شدن ۱۱۰۰ سکه متعلق به دوره ساسانی و عرب‌ساسانی در گوتلند سوئد نمونه دیگری از استفاده این مردمان از سکه‌های ساسانی است که محققان ابتدا به اشتباه آن‌ها را سکه‌های عربی خواندند و بعد مشخص شد متعلق به ایران بوده.
شمشیرهای مشهور وایکینگ ها (آلفبرت) در ایران ساخته می‌شد!
تصویر بالا کلاه‌خودی است که از آرامگاهی در بیرکای سوئد یافت شده و برخی محققین آن را مشابه کلاهخود نقش سوار زره‌پوش ساسانی در طاق‌بستان دانسته‌اند. شاید این شباهت را نتوان دلیلی قطعی دانست، اما تحقیق روی شمشیر آلفبرت نشان داده که انگار وایکینگ‌ها واقعا در زمان ساسانیان به ایران آمده‌اند.
فردریک کارپنتر لیونگ‌کویست از دانشگاه استکهلم، در تحقیقات خود به این نتیحجه رسیده که. او می‌گوید وایکینگ‌ها در اواخر دوره ساسانی با بخش‌هایی از ایران تجارت می‌کردند و سقوط ساسانیان هم جلوی این بازرگانی را نگرفته. از آن‌جا که طبرستان پس از سقوط ساسانیان به دست مسلمانان فتح نشد، فن‌آوری ساخت سلاح به شیوه ساسانیان در آن ادامه داشت که وایکنیگ‌ها به آن نیاز داشتند.
آیا وایکینگ‌ها واقعا در دوره ساسانی یا اواخر آن به ایران آمده‌اند؟
باتوجه به آنچه گفته شد، حدس بر این است که وایکینگ‌ها از طریق رود ولگا خود را به دریای مازندران رسانده و فولاد و ابریشم و دیگر مایحتاج خود را از طبرستان تامین می‌کردند. تجارتی که تا سال‌ها ادامه داشته. شاید تا قرن‌ها بعد از سامانیان حتی. نمی‌دانیم! شاید تا زمانی که چنگیزخان و نوادگانش ایران و کی‌یف را فتح کردند و امپراتوری خود را تشکیل دادند.
