در دنیا معابد بسیاری وجود دارد که از دنیای باستان برای ما به یادگار ماندهاند؛ اما معبد آرتمیس را میتوان نمونه بینظیر این معابد دانست. از این معبد باستانی که باشکوه و عظمت خود گواهی بر ذوق و هنر یونانیان باستان بوده حال جز ستونهایی در دشتی سرسبز در نزدیکی ازمیر چیزی باقی نمانده است. همراه دلتامگ با این معبد زیبا بیشتر آشنا شوید.
معبد آرتمیس کجاست؟
این معبد باستانی با قدمتی نزدیک 2500 سال در افسوس یکی از شهرهای یونانی نشین آسیای صغیر ساختهشده بود. درواقع ترکیه امروزی را درگذشته بانام آسیای صغیر میشناختند که بخشی از تمدن عظیم یونانیان باستان بوده است. بقایای شهر باستانی افسوس و این معبد باشکوه را امروزه میتوان در حدود 50 کیلومتری شهر ازمیر دید.
آرتمیس کیست؟
آرتمیس الههای یونانی بوده که در اساطیر این سرزمین کهن بهعنوان ایزد بانوی شکار، طبیعت وحش، ماه و حاصلخیزی و بکارت و… شناخته میشده است. آرتمیس دختر زئوس و لتو بوده است. جالب است که در افسانههای یونانی آرتمیس خواهر دوقلوی آپولون، خدای هنر و موسیقی بوده است. الهه آرتمیس نگهبان کودکان و حامی زنان هنگام زایمان بوده است.
معبد آرتمیس چگونه ساخته شد؟
درست است که آرتمیس یکی از ایزد بانوان برجسته در اساطیر یونانی است؛ اما تنها مردمان آسیای صغیر مقام الوهیت برای او قائل بودند. به همین دلیل معبد باشکوهی در شهر افسوس باستان برایش ساخته و به پرستش او مشغول بودند. افسوسیها آرتمیس را بیشتر بهعنوان ایزد بانوی باروری میشناختند.
در 550 سال قبل از میلاد مسیح، کرزوس شاه لیدی به کرسیفون معمار معروف یونانی سفارش داد که معبدی مرمرین برای بانو آرتمیس بسازد. کرسیفون نیز با کمک بهترین و ماهرترین مجسمهسازان آن زمان یعنی فیدیاس، پلی کلیتوس، کرسیلاس و فرادمون درون این معبد را مملو از زیباترین مجسمههای ایزد بانوی باروری کرد.
معبد آرتمیس در زمینی چهارگوش با ورودی بسیار زیبا و تزئین شده با سنگ مرمر ساخته شد. ۱۲۷ ستون در این بنا به کار رفته که ارتفاع آنها ۲۰ متر و با سرستونهای ایونی و کنارههای کنده کاری شده بوده است. گچ کاری این بنا به شکل دورجستونی است. ستونها در ردیفهای منظم در کل محوطه بهجز منطقه مرکزی – که محل قرارگیری خانه الهه بود – قرارگرفته بودند. این معبد تعداد فراوانی از آثار هنری را در خود جا داده بود. ازجمله ۴ مجسمه برنزی باستانی از قبیله آمازون که توسط بهترین هنرمندان دوران ساختهشده بودند.
چه اتفاقی برای معبد آرتمیس افتاد؟
در سال 262 میلادی قبیله گوت ازنو به شهر افسوس حمله کرده و معبد زیبای الهه آرتمیس را ویران کردند. پس از آن باوجود اینکه مردم افسوس بارهای معبد را ترمیم کرده بودند؛ اما با گرویدن بیشتر مردم به مسیحیت معبد شکوه و جلال خود را از دست داد. بالاخره در قرن چهارم میلادی مردم افسوس سرزمین خود را برای همیشه ترک کردند و این معبد و شهر باستانی افسوس در زیر خروارها خاک مدفون شدند تا برای همیشه در خاطرهها از یاد بروند.
سخن پایانی
معبد آرتمیس تنها یکی از عجایب هفتگانه جهان باستان است که امروزه جز چند ستون زیبا چیز زیادی از آن باقی نمانده است. بااینحال حتی تماشای ستونهای عظیم این معبد شکوه و جلال آن را در ذهن شما تداعی میکند. حالا بعد از گذشت هزاران سال هوش مصنوعی توانسته که نمای این معبد را بازسازی کند و تمامی تصاویر ساختهشده گواهی بر زیبایی بیاندازه این معبد باستانی است.