جیمز وب، بیگ بنگ را زیر سؤال برد! + ویدیو

تلسکوپ جیمز وب در سال ۲۰۲۱،  به‌وسیله موشک Ariane 5 از فرانسه به فضا فرستاده شد. این دستگاه گران‌ترین تلسکوپ ساخته بشر است و در زمان سفرش دیدگاه بشر را نسبت به کیهان به طور کامل تغییر داد. در این مقاله از دلتامگ، به چند مورد از عجیب‌ترین اکتشافات این تلسکوپ می‌پردازیم.

اخیراً ناسا یک گروه تحقیقاتی را با فرماندهی یک فضانورد زن ایرانی انجام داده است که در لینک مربوطه، می‌توانید این خبر را بخوانید.

داستان ارسال این تلسکوپ

سه شرکت بزرگ فضایی در سال ۲۰۱۹ برای ساخت بهترین تلسکوپ فضایی، همکاری با یکدیگر را آغاز کردند. این سه شرکت ESA، ناسا و آژانس فضایی کانادا بودند و موفق شدند محصول خود را در روز بیست و پنجم دسامبر سال ۲۰۲۱ میلادی، به فضا پرتاب کنند. قرار است که این تلسکوپ حرکت خود را از زمین، به سمت انتهایی‌ترین نقاط فضا ادامه دهد.

جالب است بدانید که ایلان ماسک یکی از افراد مشتاق به این همکاری بود؛ ولی موفق نشد محصول موردنظر این سه شرکت را ارائه کند.

جیمز وب ۱۰ دقیقه پس از پرتاب خود، از جو زمین خارج شد. این تلسکوپ پس از خروج از جو زمین، با سرعت ۹.۹ کیلومتر بر ثانیه به کمک بادبان‌های خورشیدی‌اش شروع به حرکت کرد. در روز هشتم ژانویه سال ۲۰۲۲، به طور کامل در فضا مستقر شد. طبق آخرین گزارش‌ها، این تلسکوپ با سرعت ۷۲۷ کیلومتر بر ثانیه در مدار Halo و ۱.۵ کیلومتر دورتر از زمین در حال حرکت به‌سوی کیهان است.

خدمات تلسکوپ هابل در کنار محدودیت‌های آن

هابل یکی دیگر از تلسکوپ‌های مشهور فضایی است که در زمان خود، دستاوردهای خوبی برای بشر داشت؛ اما هابل، در فاصله حداکثر ۵۴۷ کیلومتر از زمین به‌دور سیاره ما می‌چرخید و به همین دلیل، دانش ارائه شده از آن محدود بود. این در حالی است که جیمز وب توانست طول‌موج‌های خاص نوری و تداخلات جوی را به‌خوبی به ثبت برساند.

تلسکوپ هابل، اولین ضربه به نظریه بیگ بنگ را وارد کرد. نظریه بیگ بنگ مربوط به سال ۱۹۲۷ است. جورج لمت یکی از اخترشناسانی بود که این موضوع را مطرح کرد که جهان از یک نقطه نشئت گرفته و طبق نظریه او، جهان در طی ۱۳.۸ میلیارد سال انبساط یافته و به اندازه اکنون خود رسیده است.

تلسکوپ هابل کشف کرد که کهشکان‌های دورتر، با سرعت بیشتری از ما در حال دورشدن هستند و این موضوع اخترشناسان را به این نتیجه رساند که اندازه جهان ثابت نبوده و با دورشدن اجرام بزرگ کیهانی، در حال گسترده‌تر شدن است.

اهداف و مأموریت‌های جیمز وب

این تلسکوپ امکان مشاهده عمیق‌تر و دورتر کیهان را از زمین به ما بخشید و به کمک آن، بررسی حوادث پس از بیگ بنگ و یافتن راز تکامل کهکشان‌ها و ستاره‌ها ممکن شد.

یکی از مأموریت‌های این تلسکوپ، شناسایی ماده و انرژی تاریک و تجزیه‌وتحلیل ستاره‌های فراخورشیدی است. ناسا نام این مأموریت را “سفری به طلوع کیهان” گذاشت.

۳ دستاورد مهم تلسکوپ جیمز وب

این تلسکوپ در طول اقامت خود در فضا سه کشف مهم برای اخترشناسان داشت که در ادامه، به هر کدام از این یافته‌ها می‌پردازیم.

۱. راه شیری تنها کهکشان غول‌پیکر نیست!

تا پیش‌ازاین، تصور می‌شد که راه شیری یکی از بزرگ‌ترین کهکشان‌های هستی است. اما طبق تصاویر ارسالی از این تلسکوپ، مشخص شد که راه شیری، تنها یکی از کهکشان‌های کوچک کیهان است و دیگر کهکشان‌ها از راه شیری بسیار عظیم‌تر هستند.

۲. ساخته‌شدن جهان، تنها حاصل از بیگ بنگ نیست!

طبق نظریه بیگ بنگ، جهان در ابتدا از ذرات ریز بسیار پرحرارت به همراه نور و انرژی تشکیل شده است. این ذرات در کیهان پخش شده و جهان شروع به خنک‌کردن آنها کرد. درنهایت هر ذره بنا بر انرژی خود تبدیل به ستاره یا جرمی آسمانی شد. پس از پذیرش بیگ بنگ، این موضوع استنباط شد که سیارات از بقایای دیسک‌های کیهانی تشکیل شده‌اند. ستاره‌ها با همدیگر کهکشان‌ها را تشکیل داده‌اند و همه اینها در حدود ۱۴ میلیارد سال به طول انجامید.

زمانی که اولین تصاویر ارسالی جیمز وب به دانشمندان رسید، آنها حسابی از این موضوع گیج شدند. چرا که این تصاویر، نورهای کهکشان‌های زیادی را در فاصله بسیار زیاد نشان می‌دادند. عده‌ای این نورها را به سیاه‌چاله‌های فضایی تعبیر کردند؛ اما حضور یک سیاه‌چاله در لبه کهکشان ما توجیه‌ناپذیر بود.

اولین کهکشان‌ها باید نشانه‌هایی از تئوری بیگ بنگ داشته باشند؛ اما این تلسکوپ، کهکشان‌هایی بسیار غول‌پیکر را نشان داد که تنها راه توجیه ابعادشان، ادغام‌شدن آنها با سایر کهکشان‌ها بود؛ بنابراین، نمی‌توان آنها را تنها محصول پراکنده شدن ذرات خطاب کرد.

۳. تشکیل شدن جهان ۱۴ میلیارد سال طول نکشیده است!

در داخل تلسکوپ جیمز وب، فیلترهایی وجود دارد که از ناحیه فروسرخ فضا استفاده می‌کند. با تحلیل  فرکانس‌های نوری هر کهکشان، سن آنها تشخیص داده می‌شود. علاوه‌برآن، مسافت اجرام نیز از طریق این داده‌ها مشخص می‌شوند؛ مثلاً اجرام دورتر به رنگ سرخ دیده شده و اجسام دورتر، سفیدرنگ هستند.

امروزه محققان به این نتیجه رسیدند که عمر جهان بسیار بیشتر از تجسمات بشر بوده است و اگر رخدادی چون بیگ بنگ اتفاق افتاده باشد، جهان می‌بایست هر روز تاریک و تاریک‌تر می‌شد، درحالی‌که تصاویر جیمز وب، این موضوع را کاملاً نقص کرد و نشان داد که جهان کنونی بسیار جوان‌تر از حد انتظار آنها بوده و همچون انسان‌ها درحال‌رشد است.

سخن آخر

جیمز وب پیشرفته‌ترین تلسکوپ متحرک در فضا است که در سال ۲۰۲۱ با همکاری سه شرکت بزرگ فضایی به خارج از زمین پرتاب شد. دستاوردهای این تلسکوپ، نگاه اخترشناسان را به ابعاد، سن و نحوه شکل‌گیری کیهان تغییر داد.