یزد یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است که آثار تاریخی بسیاری را در دل خود جا داده است. یکی از عجیب‌ترین و شاید اسرارآمیزترین آثار تاریخی موجود در یزد، گور دخمه‌ها هستند. یکی از معروف‌ترین گور دخمه‌های یزد، گور دخمه زرتشتیان است که به برج خاموشان شهرت دارد. دلتا مگ در این مطلب سفری به شهر زیبای یزد دارد، با ما همراه باشید.
برج خاموشان یزد
گور دخمه‌ها همیشه مکان‌هایی اسرارآمیز مملو از رازهای سربه‌مهر از گذشتگان ما بوده‌اند. در پانزده‌کیلومتری جنوب شرقی یزد در حوالی منطقه صفاییه برجی مدور و آجری در بالای کوهی کم‌ارتفاع قرار گرفته که زمانی محل رهاکردن مردگان بوده است. آیا این برج یکی از مکان‌های اسرارآمیز ایران است که رازهای بسیاری را در دل خود پنهان کرده است؟ گور دخمه‌ای که به برج خاموشان یزد یا دخمه زرتشتیان یزد معروف است، دارای دو برج مدور است که یکی کوچک‌تر بوده و در داخل برج بزرگ‌تر واقع شده و میانه هر دو برج تهی است.
زرتشتیان نام دیگر برج خاموشان یزد را دادگاه زرتشتیان گذاشته‌اند. در این منطقه برج‌های خاموش یا گور دخمه‌های بسیار وجود دارد که قدیمی‌ترین آنها مانکجی هاتریا و جدیدترین آنها گلستان نام دارد. قطر دهانه دخمه مدور گلستان ۲۵ متر و ارتفاع دیوار آن از سطح تپه ۶ متر است. دخمه مانکجی نیز ۱۵ متر قطر دارد.
قوانین ساخت دخمه‌ها
گچ و خشت خام اصلی‌ترین منابعی بودند که برای ساخت برج خاموشان یزد از آنها استفاده شده است. استفاده از این منابع باعث می‌شد که زمین آلوده نشود. ساختن این دخمه‌ها اصول و قواعد خاصی داشته که یکی از آنها کوبیدن میخ در زمین بوده است. 4 میخ بزرگ، 36 میخ متوسط، 260 میخ کوچک برای ساختن برج خاموشان باید در زمین کوبیده می‌شدند.
زرتشتیان با ریسمان کردن صد نخ پنبه و سه بار پیچاندن آن ریسمان دورتادور دخمه به گرد این میخ‌ها فضایی کاملا مدور را خلق می‌کردند تا انحرافی در برج رخ ندهد. زمزمه‌ها و نیایش‌هایی نیز در هنگام ساخت این برج‌ها می‌خواندند و پس از آن دخمه را بر روی این مکان بنا می‌کردند.
برای آلوده نشدن خاک، کف برج را با تخته سنگ‌ها، سنگ‌فرش می‌کردند و بعد داخل برج خاموشان را به قسمت‌های مختلف تقسیم می‌کردند تا محل دفن زن‌ها از مردها و بزرگسالان از کودکان جدا شود.
- دایره انتهایی متصل به دیوار در دخمه زرتشتیان یزد مخصوص مردها،
- دایره میانی مخصوص زن‌ها و
- دایره داخلی مخصوص رها کردن اجساد کودکان بود.
ساعت بازدید از دخمه زرتشتیان یزد
در نیمه اول سال به‌خاطر گرمای زیاد یزد از ساعت هشت صبح تا نوزده عصر فرصت بازدید از برج سکوت یا همان برج خاموشان یزد را دارید و در نیمه دوم سال از ساعت هشت صبح تا هفده عصر است.
بهترین فصل برای بازدید از برج خاموشان یزد
از آنجایی که یزد یکی از گرم‌ترین شهرهای ایران است بهترین زمان سفر به این شهر و بازدید از برج خاموشان یزد یزد اوایل اسفند تا اوایل خرداد است.
آدرس دخمه زرتشتیان یزد
دخمه زرتشتیان یا همان برج خاموشان در محله صفاییه در قسمت جنوب شرقی شهر واقع شده و نمای آن حتی از دور بر بلندای تپه دخمه کاملا قابل مشاهده است.
پیشنهاد مطالعه: تنگه چاهکوه مکانی اعجاب‌انگیز در جزیره قشم
