در بسیاری از خیابان های تهران شما شاهد نام‌های خارجی هستید؛ اما آیا تابه‌حال به این فکر کرده این که این نام‌ها از کجا آمده‌اند؟ مناسبت نام‌گذاری این نام‌ها بر روی خیابان های پایتخت چه بوده است؟ دلتا مگ در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته است، با ما همراه باشید.
تاریخچه خیابان های تهران
نام‌گذاری روی معابر و میادین در هر شهر و کشوری اصول و مقررات مربوط به خودش را دارد. در خیلی از جاهای دنیا می‌توانید شاهد نام خارجی برای یک معبر، خیابان یا میدان باشید. مثلا نام خیابان تهران که در بخشی از شهر بزرگ سئول در کره جنوبی به چشم می‌خورد یا برعکس یعنی نام سئول بر روی یکی از خیابان های تهران که بسیار خودنمایی می‌کند.
رسم نام‌گذاری از روی شهرها و کشورهای خارجی بر روی یک خیابان یا میدان امری با قدمت چندصدساله است. علت این نام‌گذاری‌ها ممکن است فرهنگی، مذهبی، تاریخی یا حتی در بسیاری از مواقع سیاسی باشد. نام‌های خارجی خیابان های تهران نیز از این موضوع مستثنا نیستند. بیشترین اسامی خارجی در دوره پهلوی روی معابر و میادین تهران گذاشته شدند که هنوز هم حتی با تغییر نام آن مکان‌ها، در بین مردم رایج هستند.
حدود صد و پنجاه سال پیش یعنی در سال ۱۲۷۵ هجری شمسی مصادف با اوایل حکومت ناصرالدین‌شاه، شخصی به نام موسیو کرشش نقشه‌ای از طهران قدیم را کشید. موسیو کرشش معلم دارالفنون بود. طهرانی که در آن زمان تازه چند سالی به مرکز دارالحکومه تبدیل شده بود و تعداد اندکی کوی و برزن و محله داشت.
طهران هنوز به تهران امروزی، شهر مملو از بزرگراه و آزادراه و خیابان و کوچه و محله و میدان و چهارراه و… تبدیل نشده بود. در طی صد و پنجاه سال گذشته روند روبه‌رشد پایتخت آن‌قدر زیاد بوده که حتی اسم برای بعضی از محله‌ها کم می‌آمده است! در قدیم این ابرشهر ایرانی خیابان نداشت و مردم با نام کوی و برزن و محله هر بخش از شهر را می‌شناختند.
حدود سی و چهار سال بعد نجم‌الدوله برای اولین‌بار شروع به نام‌گذاری بعضی از کوی و برزن‌های تهران با نام خیابان نمود و اولین نقشه ترسیمی تهران را به چاپ رسانید. نجم‌الدوله اولین کسی بود که دارالحکومه تهران را نزدیک به شکل امروزی ترسیم کرد و خیابان‌های باغ جنت (ولی‌عصر)، باغ انگوری (ولی‌عصر)، جناب وزیر (ولی‌عصر)، امیریه (ولی‌عصر)، امیریه (امام خمینی)، باغ شاه (امام خمینی)، جلو قبرستان (مولوی)، دروازه گمرک (مولوی) و… به وجود آورد.
حالا برای سال‌ها بسیاری است که خیابان های تهران را مردم با هر حرفه و صنعتی که در آن خیابان رایج‌تر است یا با نام برخی افراد مشهور می‌شناسند. مثلا کوچه ارسی‌دوزها در بازار تهران یا پل سیدخندان، گذر سید نصرالدین.
نام های خارجی خیابان های تهران
در اینجا ما می‌توانیم نام بسیاری از خیابان های تهران که اسامی خارجی دارند و نیز مناسبت نام‌گذاری این خیابان‌ها را به شما بگوییم.
خیابان سیمون بولیوار: بولیوار از آزادی‌خواهان امریکای جنوبی بوده و نام‌گذاری خیابان های تهران با نام او دلیلی تاریخی دارد.
خیابان گاندی: گاندی نام بزرگ‌مرد و مبارز هندوستان بر علیه استعمار انگلیس بوده است. نام‌گذاری این خیابان سیاسی است.
خیابان فلسطین: مناسبت سیاسی و دوستی بیشتر بین دو کشور ایران و فلسطین علت نام‌گذاری آن بوده است.
خیابان پاتریس لومومبا: رهبر استقلال کنگو از بلژیک بوده و نام‌گذاری یکی از خیابان های تهران با نام او علت سیاسی دارد.
خیابان لقم حکیم: مناسبت تاریخی فرهنگی چراکه لقمان یکی از شخصیت‌های تاریخی است.
خیابان کمیل: از شخصیت‌های صد اسلام، مناسبت فرهنگی و تاریخی دارد.
خیابان ترکمنستان: مناسبت فرهنگی برای دوستی بیشتر بین ایران و ترکمنستان دارد.
خیابان مالک‌اشتر: از شخصیت‌های صدر اسلام و مناسبت تاریخی و فرهنگی دارد.
خیابان اقبال لاهوری: از شخصیت‌های فرهنگی پاکستان است.
خیابان پاکستان: دوستی بیشتر دو کشور ایران و پاکستان.
خیابان ورشو: مناسبت سیاسی و به دلیل دوستی بیشتر بین ایران و لهستان.
خیابان هانری کربن: هانری کربن یکی از بزرگ‌ترین شرق‌شناسان و ایران‌شناسان غربی است و نام آن بر روی خیابان های تهران مناسبت فرهنگی دارد.
خیابان نوفل‌لوشاتو: نوفل‌لوشاتو محل اقامت امام خمینی در فرانسه بوده است و این کار مناسبت سیاسی تاریخی دارد.
خیابان ایتالیا: مناسبت فرهنگی و دوستی بیشتر ایتالیا و ایران.
خیابان سئول: دوستی بین دو کشور ایران و کره و جنوبی و مناسبت فرهنگی دارد.
خیابان یمن: دوستی دو کشور ایران و یمن.
بلوار آفریقا: علت این نام‌گذاری بر روی یکی از معابر تهران همبستگی بین مردم استعمارزده آفریقاست و دلیل فرهنگی دارد.
خیابان حجربن‌عدی: حجربن‌عدی از شخصیت‌های صدر اسلام است و درخشش نام او بر روی خیابان های تهران علتی تاریخی دارد.
خیابان بابی ساندرز: یکی از آزادی‌خواهان ایرلند که مرگ او در زندان‌های بریتانیا رقم خورد و علتی سیاسی دارد.
خیابان فتحی شقاقی: مناسبت سیاسی دارد؛ چراکه از مبارزان فلسطینی بوده است.
خیابان احمد قصیر: احمد قصیر یک نوجوان لبنانی عضو حزب‌الله لبنان بوده که در یک عملیات انتحاری ۹ سرباز اسرائیلی را به کام مرگ می‌کشاند و نام‌گذاری یکی از خیابان های تهران با نام او علت سیاسی دارد.
خیابان خالد اسلامبولی: خالد اسلامبولی عضو گروه اخوان‌المسلمین مصر بوده که انورسادات را ترور کرد و این نام‌گذاری علت سیاسی دارد.
بزرگراه محمدعلی جناح: این نام‌گذاری نیز علت سیاسی دارد؛ چراکه محمدعلی جناح یکی از بنیان‌گذاران کشور پاکستان بوده است.
خیابان پاستور: نام‌گذاری یکی از خیابان های تهران با نام لویی پاستور دانشمند معروف فرانسوی علتی فرهنگی دارد.
نام‌گذاری خیابان های تهران با نام‌های خارجی اما این روزها بیشتر دلایل سیاسی پیدا کرده‌اند و با هر دوره‌ای که اعضای کابینه شورای شهر یا شهرداری تهران تغییر می‌کنند نام بعضی از خیابان‌ها نیز عوض می‌شود.
مثلا همین چند وقت پیش تصمیم گرفتند نام بخشی از خیابان آفریقا که سابقا نیز با نام جردن شناخته می‌شد، نلسون ماندالا بگذارند. نلسون ماندالا یکی از بزرگ‌ترین آزادی‌خواهان در آفریقای جنوبی بوده است. نام قدیم خیابان آزادی نیز آیزنهاور بوده است.
پیشنهاد مطالعه: مطلب اتاق پذیرایی ایرانی را اینگونه بچینید را مطالعه کنید.
