یکی از بناهای تاریخی در شهر کرمان، حمام گنجعلی خان است که به سبب قدمت و نوع معماری و همچنین به تصویر کشیدن سنتهای اقشار مختلف کرمان قدیم، در فهرست نخستین حمامهای مطرح ایران و همچنین قطبهای گردشگری جای گرفتهاست. چنانچه علاقهدارید درباره تاریخچه حمام گنجعلی خان در کرمان بیشتر بدانید، تا پایان این مطلب با دلتامگ همراه باشید.
تاریخچه حمام گنجعلیخان
در سالهای ۹۷۵ تا ۱۰۰۳ شمسی فردی به اسم گنجعلی بیک ملقب به گنجعلی خان در کرمان فرمانروایی میکرد که ۲۸ سال بر کرمان حکومت کرد. این فرمانروا در مدت حکمرانی بناهای زیادی در این شهر ساخت و سهم زیادی در آبادانی کرمان داشت. او که از حاکمان زمان شاه عباس صفوی بود در مرکز قدیمی کرمان مجموعهای ساخت و نام خودش را بر آن نهاد. این مجموعه تاریخی از قسمتهای مختلفی از جمله بازار، مسجد، حمام، مدرسه، ضرابخانه و آب انبار تشکیلشده و هر کدام از آنها اکنون جزو میراث ارزشمند تاریخی این شهر به شمار میروند.
معماری حمام گنجعلیخان
این حمام با ۶۴ متر طول و ۲۰ متر عرض، ۱۲۸۰ متر مربع مساحت دارد. چیزی که در این حمام بیشتر از همه به چشم میآید کاشیهای معرق و هفت رنگ با تصاویری از آدمهای آن دوره است که زیبایی خاصی را به طراحی حمام دادهاند. درون این حمام سردرهایی وجود دارد که مانع از دیدن درون حمام میشود. همچنین برای اینکه فضای داخلی حمام گرم بماند ارتفاع این سردرها را کم کرده و راهروهای آن را طولانی ساختند.با عبور از زیر سردر و هشتی کوچک و درگاهی منقوش به فضایی بزرگ میرسیم که رختکن و نام دیگرش «سربینه» است.
این قسمت که از فضاهای اصلی بنا به شمارمیآید، در ساختار آن از کاشیکاری پرنقش و نگار و رنگارنگ، سنگهای مرمر، سقفهای کاربندیشده استفاده شدهاست. دور تا دور فضای رختکن را غرفههای کوچک تشکیل دادهاست. این غرفهها از انتها به هم مرتبط هستند و درون هر کدام از آنها حوضچهای با فواره قرار دارد که بهترین فضا برای استراحت است. درون این رختکنها انواع زیراندازها، سارقهای زردوزیشده سنتی، بقچههای کرباسی، قطیفهها و تنخشککنهای فراوان وجود دارد.
تا سال 1316 این حمام برای استفاده عموم مردم بود اما از سال 1350 به بعد مرمت شد و به موزه مردمشناسی تبدیل شد. اکنون در جاهای مختلف این حمام مجسمه افرادی از طبقات مختلف جامعه آن زمان نظیر روحانیون، پیشهوران، مردم عادی و غیره را در حمام نشان میدهد. در سمت راست گرمخانه مجسمههای کیسه کشان و دلاکان، به چشم میخورند که مشغول دلاکی هستند. سمت دیگر، حوضی هشت ضلعی با ستونهای سنگی یکپارچه که دو به دو قرینهاند، با طاقی خیمه مانند و مجسمههایی دیگر دیده میشود. خزینه حمام و بخش مخصوص استحمام حکام و بزرگان و سنگ ساعت زمان در این بخش نیز از دیدنیهای آن است.
پیشنهاد مطالعه: آیا تنها کلیسای سرخ در ایران را میشناسید؟