عزت نفس ما از تمام رفتارها و همچنین برخوردهایی که با دیگران داریم، تاثیر میگیرد. حتی رفتارهایی که ساده هستند و همه ما، کموبیش در طول روز آنها را انجام میدهیم. رفتارهایی مثل عذرخواهی بیجا، تن دادن به صحبتها و قضاوتهای منفی درباره خود و مقایسه خود با دیگران به جای مقایسه خود با گذشته خود و …، از جمله این رفتارها هستند. در ادامه با دلتامگ همراه باشید بایکدیگر به بررسی رفتارهای مخرب عزت نفس بپردازیم.
اولین رفتار از رفتارهای مخرب عزت نفس: حد و مرز قائل نشدن در روابط
اگر دوست دارید دیگران برای وقت شما ارزش و احترام قائل شوند، ابتدا خودتان باید این ارزش و احترام را برای خود قائل باشید و در روابط خود محدوده و مرزهای مشخصی را در نظر بگیرید. منظور از قائل شدن مرز و محدوده این است که نباید اجازه بدهید دیگران وقت شما را هدر بدهند یا از شما سواستفاده کنند: مثلا شما را وادار کنند کاری برایشان انجام بدهید، در حالی که خودتان اولویت مهمتری دارید. یا آنکه در آخرین دقیقه، به خود اجازه دهند که قرارشان با شما را لغو کنند. هربار که چنین اتفاقی میافتد، احساس میکنید که از ارزشتان کم شده و به این صورت به عزت نفس خود آسیب میزنید. اگر این حریمها را در روابط خود تعریف کردهاید که چه بهتر، در غیر این صورت ممکن است به عزت نفس خود آسیب وارد کنید.
سختگیری بیش از اندازه
از دیگر عوامل نابود کننده عزت نفس سختگیری بیش از حد نسبت به خود است. چگونگی قضاوت شما از خودتان یا افکاری که درباره خود دارید از دیگر رفتارهای مهمی است که بر عزت نفس شما را تاثیر میگذارد. بنابراین مثبت و منفی بودن این صحبتها و افکار است که در نهایت تعیین میکند عزت نفس شما پرورش یابد یا تخریب شود. پس بهتر است از این به بعد درباره افکار، صحبتها و قضاوتهای بیش از حد سختگیرانهای که نسبت به خود دارید تجدید نظر کنید.
ارتباط با انسانهایی که شخصیت مناسبی ندارند
احتمالا این جمله را شنیدهاید که شخصیت شما، میانگینی است از شخصیت پنج فردی که بیشترین ارتباط را با آنها دارید. یکی دیگر از مسائلی که تاثیر عمدهای بر احساس ارزشمندی شما نسبت به خود دارد، انتخاب اطرافیان شماست. اگر نزدیکان شما شخصیت جالبی نداشته باشند، بهمرور عزت نفس شما تحتتاثیر قرار میگیرد؛ پس بهتر است در انتخاب افرادی که با آنها ارتباط دارید نهایت دقت را داشته باشید.
قورت دادن افکار
سعی کنید افکار خود را بیان کنید و آنها را قورت ندهید. بیان افکار با گستاخی یا بیان کردن آنی و هیجانی هر چیزی که به ذهن میرسد متفاوت است. سعی کنید افکاری که در ذهن دارید را بعد از سنجیدن و سبک سنگین کردن آنها، به زبان بیاورید و در حضور دیگر افراد، با اقتدار صحبت کنید. اینکار باعث میشود عزت نفس شما بهطور چشمگیری افزایش پیدا کند.
نتیجهگیری: عزت نفس، همان حس ارزشمندی درونی شما است، یعنی این که نسبت به تواناییهای خود چه نظری دارید. عزت نفس از عوامل مختلفی همچون شیوه تربیتی، تجارب گذشته و تجارب فعلی تاثیر میپذیرد.شاید نتوانیم در عوامل تاثیرگذار گذشته تفاوتی ایجاد کنیم، ولی رفتارهای فعلی و انتخابهای زمان حال نیز تاثیر شگرفی در رشد یا آسیب به عزت نفس دارند.
پیشنهاد مطالعه: از کجا بفهمیم فردی دروغگوست؟