هزینه بالای خرید یا اجاره املاک با کاربری تجاری موجب شده است که تعداد قابل توجهی از املاک مسکونی به استفاده غیرمسکونی اعم از اداری یا تجاری اختصاص پیدا کند. از سوی دیگر، قوانین، تغییر کاربری ملک را ممنوع کرده‌اند و کمیسیون ماده صد شهرداری‌ها در صورت اطلاع، با آن برخورد می‌کنند. این اصل، استثناهایی نیز دارد؛ یعنی در برخی موارد، قانونگذار اجازه داده است که در ملک مسکونی، کاربری اداری دایر شود. با دلتا مگ همراه باشید تا با این قوانین و اسنثناها آشنا شویم.
پروانه ساختمانی
پروانه ساختمانی، مجوزی قانونی است که از طرف شهرداری برای هرگونه ساخت‌وساز از سوی صاحبان املاک صادر می‌شود. همه مالکان املاک و اراضی واقع در شهر، مکلف شده‌اند قبل از هرگونه عملیات ساختمانی از شهرداری محل، پروانه ساختمان اخذ کنند. شهرداری‌ها هم مکلف‌اند نوع استفاده از ساختمان را در پروانه‌های صادره قید و مدام به آن نظارت کنند تا تخلفی صورت نگیرد. همچنین قانون شهرداری، تغییر در نحوه استفاده از ساختمان و نقض ضوابط مربوط به کاربری را ممنوع کرده و کمیسیون ماده 100 شهرداری را مرجع رسیدگی به این گونه تخلفات دانسته است.
نوع و استفاده از زمین و ساختمان که در طرح‌های شهری و پروانه‌های صادره از شهرداری لحاظ می‌شود، کاربری نامیده می‌شود. مهم‌ترین انواع کاربری‌ها را می‌توان به سه نوع اداری، تجاری و مسکونی محدود کرد. در قوانین موجود تعریف دقیقی از انواع مختلف کاربری ارائه نشده است اما با توجه به ضمانت اجراهای سنگینی که برای تغییر کاربری پیش‌بینی شده، ممکن است منتهی به صدور حکم حبس شود.
استثناهایی برای استفاده برخلاف کاربری مسکونی
هر چند اصل بر این است که نمی‌توان کاربری مندرج در پروانه ملک را تغییر داد و استفاده‌ای خلاف کاربری ملک کرد اما استثناهای متعددی در قوانین پیش‌بینی شده است. برخی از استثناهای استفاده غیرمسکونی از ملک مسکونی به شرح زیر هستند:
- دایر کردن دفتر وکالت، مطب، دفتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق، دفتر روزنامه و مجله، دفتر مهندسی
- استفاده برای مشاغل خانگی
- تأسیس دفتر مطبوعات
- فعالیت شغلی پزشکان
پیشنهاد مطالعه: مطلب «نکات طلایی خرید و فروش ملک» را در دلتا مگ بخوانید.
