حتما در مورد املاک اوقافی یا ملک وقفی زیاد شنیده‌اید. مخصوصا زمانی که پای معامله و خرید ملک در میان باشد. هنگام معامله برای افراد زیادی سوال پیش می‌آید که آیا این ملک وقفی است یا نه؟ احتمالا خیلی از ما در هنگام خرید خانه به املاک وقفی برخوردیم. خرید و فروش املاک وقفی تفاوت‌هایی با خرید و فروش املاک شخصی دارند. ما در دلتا مگ قصد داریم به شرح این نوع املاک و تفاوت آن با اسناد ملکی بپردازیم.
ملک اوقافی چیست؟
این نوع از املاک متعلق به شخصی بوده که او ملک خود را وقف کرده و اکنون اداره اوقاف این زمین‌ها را به صورت اقساط 99 ساله به اشخاص دیگری واگذار کرده است. اشخاصی که املاک اوقافی را خریداری می‌کنند، باید سالیانه مبلغی را به این اداره پرداخت کنند که این مبلغ ناچیز است. پس توجه داشته باشید که املاک اوقافی صرفاً املاکی نیستند که اداره اوقاف دست بر آن‌ها گذاشته باشد؛ حتی املاک اوقافی این نیست که ملک موردنظر معارض داشته باشد.
برای بعضی افراد این ذهنیت بوجود آمده است که املاک اوقافی سند ندارد. اما این ذهنیت اشتباه است. املاک اوقافی هم مانند املاک شخصی دارای سند هستند، اما سند آن با سند شخصی تفاوت‌هایی دارد. در این نوع املاک خریدار ملک اوقافی، مالک ملک نخواهد بود. یعنی نسبت به خرید، فروش و اجاره یا ساخت‌وساز ملک، به صورت مستقل اختیاری ندارد. برای انجام این کارها با شرایط مشخص و با تایید اداره اوقاف، امکان معامله برای مالک فراهم می‌شود.
تفاوت سند ملکی و سند اوقافی در چیست؟
- در صورتی که یک ملک دارای سند اوقافی، توسط فردی رهن یا خریداری شود، اختیار تام به مالک داده نمی‌شود. به این معنی که مالک باید به مدت ۹۹ سال، هر سال مبلغی را به عنوان اجاره بها به اداره اوقاف پرداخت کند. حتی اگر ملک اوقافی در طول ۹۹ سال چندین بار معامله شود، برای هر معامله و نقل و انتقال باید اجازه اداره اوقاف نیز در پرونده باشد.
- ارزش سند ملکی حدود ۲۰ درصد بیشتر از سند اوقافی است و اجاره سالیانه سند اوقافی نیز مبلغ قابل توجه‌ای نیست، اما در هنگام نقل و انتقالات املاک اوقافی، مالک باید مبلغ عوارض و مالیات قسمت اعیان را طبق تعرفه به شهرداری پرداخت کرد.
- ارزش و اعتبار اسناد ملکی و اوقافی با یکدیگر متفاوت است. به عبارتی سندهای اوقافی نسبت به اسناد شش‌دانگ ارزش کمتری دارند.
- سند ملکی توسط اداره ثبت اسناد و املاک صادر شده و نقل و انتقالات آن هم در دفاتر اسناد و املاک صورت می‌گیرد، اما سند اوقافی در اداره اوقاف تنظیم می‌شود و حتی به صورت دست‌نویس تحویل خریدار می‌شود. نقل و انتقالات این‌گونه املاک نیز با نظارت و مجوز متولی آن یعنی سازمان اوقاف صورت خواهد گرفت.
پیشنهاد مطالعه: مطلب «جعل اسناد ملکی چه مجازاتی دارد؟» را در دلتا مگ بخوانید.
