اصطلاحات حقوقی زیادی وجود دارد که شاید بسیاری از افراد حتی با آن آشنا هم نباشند. البته که آشناییت با تمامی این اصطلاحات حقوقی واجب نیست اما اگر جایی به مشکل برخوردید، آگاهی از این اصطلاحات به شما کمک می‌کند. یکی از این اصطلاحات رایج، حق ارتفاق می‌باشد. با دلتا مگ همراه باشید تا با این اصطلاح آشنا شوید.
حق ارتفاق چیست؟
حق ارتفاق عبارت است از حقی که برای یک شخص در ملک شخص دیگری وجود دارد. در تعریف حقوقی به این معناست که صاحب یک ملک به سبب مالکیتی که دارد، از ملک دیگری نیز استفاده کند.
نکاتی درباره حق ارتفاق
- این حق انواع متعددی دارد مانند ناودان، حق عبور و…
- در مورد دو ملکی که به هم نزدیک باشند، بوجود می‌آید.
- این حق فقط مختص زمین است.
- مدت زمان مشخصی ندارد.
- اگر ملکی مشاع باشد ذکر این نکته ضروری است که این حق قابل تقسیم نخواهد بود و هر مالک به صورت جداگانه حق استفاده از این حق را خواهد داشت.
- هیچ یک از شرکا نمی‌تواند مانع استفاده دیگری از حق خود شود.
انواع حق ارتفاق
- حق قراردادی
- قانونی
- بدون قرارداد و حکم قانون
ارتفاق قراردادی
صاحبان املاک و اراضی مختلف این اختیار قانونی را دارند که هر گونه تصرفی را که می‌خواهند، در ملک خود ایجاد کنند؛ بنابراین آنان می‌توانند از طریق قراردادهای کتبی، حقوق خاصی را به اشخاص دیگری انتقال دهند. یکی از انواع این حقوق که صاحب ملک می‌تواند بر اساس قراردادی که می‌بندد به شخص دیگری واگذار کند، حق ارتفاق است. در چنین مواردی زوال حق ارتفاق همزمان با فسخ قرارداد می‌باشد. بنابراین هر زمان و به هر دلیلی که قرارداد فسخ شود، دیگر هیچ حقی مبنی بر عبور و مرور وجود ندارد.
ارتفاق قانونی
گاهی ممکن است که این حق بر اساس حکم قانونی ایجاد شود. زمانی که این حکم از طریق مراجع قضایی صادر می‌گردد، دیگر صاحب ملک اختیار ممانعت بدون دلیل نخواهد داشت. در چنین مواردی، مبنای صدور حکم، وضعیت طبیعی و جغرافیایی ملک می‌باشد.
ارتفاق بدون قرارداد و بدون حکم قانونی
در برخی از موارد نیز دیده می‌شود که حقوق ارتفاقی دارای منشا قانونی نبوده و هیچ حکمی از جانب قانون مبنی بر ارتفاق صادر نشده است. از طرفی دیگر حتی هیچ قراردادی نیز میان صاحب ملک و فردی که دارای حقوقی است نیز وجود ندارد اما فرد به راحتی می‌تواند حق عبور و مرور در زمین دیگری را داشته باشد. در چنین مواردی منشا ایجاد چنین حقوقی چه می‌باشد؟
معمولا هنگامی که فردی از زمان‌های گذشته با صاحب ملکی قول و قرار گذاشته باشد تا دارای حق عبور و مرور باشد و صاحبان بعدی ملک نیز بر این قول و قرار پایبند باشند، اصل بر آن است که حق ارتفاق ایجاد شده است و هیچ مشکل قانونی در چنین مواردی وجود ندارد.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، مطلب «حق انتفاع در قوانین ملکی چیست» از دلتا مگ بخوانید.
