آیا تهران با «کمبود خانه» مواجه است؟

به گزارش دلتا مگ به نقل از دنیای اقتصاد، آمار رسمی سال 99 که اواخر پارسال توسط مرکز آمار منتشر شد، نشان می‌دهد در تهران کمبود مسکن وجود ندارد. طبق این آمار، حداقل 2 درصد مازاد عرضه مسکن در مقایسه با تعداد خانوارهای ساکن این شهر وجود دارد. این در حالی است که اگر تعداد خانه‌های خالی و دوم را نیز در این محاسبه لحاظ کنیم، میزان افزایش عرضه مسکن در تهران به رقمی به مراتب بیش از 2 درصد خواهد رسید.

اما آنچه که باعث عدم دسترسی خانه‌اولی‌ها به مسکن مناسب شده، «کسری ساخت» نیست. بلکه تبدیل شدن پایتخت به خانه‌های بدون استفاده و همچنین صرفه ساخت‌و‌ساز در مناطق اشباع از عرضه است.

بسیاری از متقاضیان مسکن از جنس غیرمصرفی، نقدینگی خود را در سال‌های اخیر به دارایی ملکی آن هم در کانون ساخت و سازهای تهران یعنی شمال شهر تبدیل کردند و پس از خرید نیز انگیزه‌‌ای برای عرضه املاک خود ندارند و صرفا آن را به عنوان یک کالای سرمایه‌‌ای نگه می‌‌دارند. متاسفانه تشخیص غلط سرمنشأ بحران مسکن در پایتخت سبب شده مدیریت شهری برنامه‌‌ و سیاست غلط را در پیش بگیرند.

سازمان برنامه و بودجه به تازگی با انتشار یک گزارش رسمی ضمن هشدار درباره پیامدهای طرح خانه‌‌سازی یک میلیونی توسط دولت، مساله وجود مازاد عرضه یا به تعبیر این گزارش «ظرفیت خالی» در بازار مسکن کشور را به تفصیل تشریح کرده است.

دومین موضوعی که نشان می‌دهد، نسخه افزایش ساخت‌و‌ساز در تهران راهکار مناسبی برای حل بحران مسکن پایتخت‌‌نشینان نیست، فقدان تفاوت معنادار بین هزینه صدور پروانه ساختمانی در شمال و جنوب شهر است.

طبق این گزارش، طرح تامین سالانه یک میلیون مسکن که بخشی از آن با هدف جبران کسری پایتخت در شهرهای حومه تهران قرار است ساخته شود، به تنهایی نمی‌تواند بحران مسکن را به‌طور ریشه‌‌ای حل و فصل کند.

صورت مساله بحران مسکن در پایتخت، از دسترس خارج شدن آن برای اقشار مصرفی است اما اگر ریشه این مشکل کمبود آپارتمان نباشد، با سیاست شهری ساخت سالانه 180 هزار واحد مسکونی این گره قابل باز شدن نخواهد بود.

در واقع سرچشمه بحران مسکن پیش از هر چیز جریان ملاکی و تبدیل تهران به کانون خانه‌های منجمد است که شهرداری می‌تواند با ابزار «شارژ شهری» یا همان «عوارض نوسازی» که در اختیار دارد، آن را حل و فصل کند.

از سوی دیگر شهرداری می‌تواند هزینه صدور پروانه در مناطق اشباع شمال شهر را که به کانون سفته‌‌بازی تبدیل شده‌‌اند و جهش نیز از آنجا آغاز شد به مقدار موثری افزایش دهد و در عوض این هزینه در مناطق جنوبی کاهش پیدا کند.

مطالعه بیشتر: مطلب «لیست گران‌ترین شهرهای جهان برای خرید خانه» را در دلتا مگ بخوانید.