به احتمال زیاد واژه معامله صوری به گوشتان خورده است. مخصوصا وقتی که شخصی به دیگری بدهکار باشد و تلاش کند تا به هر نحوی که شده دین خویش را پرداخت نکند. در دلتا مگ قرار است به مفهوم معامله صوری بپردازیم.
قبل از تعریف معامله صوری، به شرح شرایط اساسی برای هر معامله می‌پردازیم. شرایط اساسی هر معامله شامل:
- معین بودن موضوع مورد معامله
- مشروع بودن موضوع و جهت معامله
- اهلیت طرفین معامله
- قصد و رضایت طرفین معامله
حال معامله‌ای که یکی از ارکان شرایط اساسی را نداشته باشد، صوری است. این معامله در ظاهر کاملا شبیه معامله واقعی است اما آثار و نتایج آن متفاوت است.
تفاوت معامله صوری و معامله به قصد فرار از دین
معامله صوری نوعی از معامله به قصد فرار از دین به حساب می‌آید اما تفاوت‌هایی با هم دارند. در حالت صوری، طرف مقابل از قصد معامله‌کننده کاملا مطلع می‌باشد اما در حالت به قصد فرار از دین گاهی ممکن است طرف دیگر آگاه باشد و بالعکس.
مجازات معامله صوری
طبق قوانین، اگر فردی به جهت فرار از پرداخت دین خود این کار را انجام دهد و طلبکار بتواند این قضیه را در دادگاه اثبات کند که معامله صوری بوده و مجرم دین خود را پرداخت نکرده، مجازات بدهکار حبس تعزیری یا جزای نقدی معادل با نصف میزانی که بدهکار است یا جزای نقدی درجه ۶ می‌باشد.
در صورتی که طرف دیگر از صوری بودن و قصد و نیت معامله‌کننده آگاه باشد، شریک جرم محسوب می‌شود. در این صورت به‌عنوان جریمه، مال انتقال داده شده از وی اخذ می‌شود.
چگونه صوری بودن معامله را تشخیص دهیم؟
اگر در قرارداد تنظیم شده مدرکی برای انتقال وجه وجود نداشته باشد، همین موضوع مدرکی است برای اثبات صوری بودن آن.
علت انعقاد معاملات صوری
افراد به انگیزه‌های مختلف اقدام به تنظیم چنین معاملاتی می‌زنند. به‌عنوان مثال:
1.اخذ وام
گاهی پیش می‌آید که بعضی از مالکین به وجه نقد نیاز داشته باشند، در این بین به سراغ دریافت مبلغی وام (ربا) از وام‌دهنده می‌روند. برای دریافت این وام مجبور به تنظیم قرارداد صوری می‌شوند که می‌تواند برای فردی که وام را دریافت کرده، بسیار دردسرساز شود.
2. فرار بدهکار از پرداخت دین خود به طلبکار
گاهی ممکن است بدهکار برای رهایی از پرداخت دین خود، اموال خود را به دیگران انتقال می‌دهد تا به طلبکار ثابت کند که اموالی ندارد.
پیشنهاد مطالعه: مطلب «انعقاد قراردادهای صوری برای فرار از مالیات» را در دلتا مگ بخوانید.
