زمانی‌که شما صاحب ملکی هستید، حق استفاده از آن را دارید و هیچ فردی نمی‌تواند مانع این موضوع شود و مالکیت را از شما بگیرد. مگر اینکه دلایل قانونی و محکمه‌پسند داشته باشد. در غیر این صورت قانون از شما حمایت می‌کند. یکی از انواع دخالت در مالکیت افراد و تصرف آن، تصرف عدوانی است.
با دلتا مگ همراه باشید تا با این نوع تصرف، بیشتر آشنا شوید.
تصرف عدوانی چیست؟
تصرف عدوانی به‌معنای غصب کردن ملک فرد دیگر یا ملک مشاع است. اما یک تفاوت کوچک دارد. واژه غصب عام‌تر است و در مال منقول و غیرمنقول رخ می‌دهد. اما تصرف عدوانی فقط مخصوص غصب مال غیرمنقول است.
چگونه در ملک مشاع تصرف عدوانی صورت می‌گیرد؟
با ذکر یک مثال این موضوع را بیان می‌کنیم. فرض کنید در یک آپارتمان زندگی می‌کنید، فرقی هم ندارد که صاحب‌خانه هستید یا مستاجر، حال فردی در قسمت‌های مشاع آپارتمان مانند پارکینگ یا حیاط خانه تصرف کرده و اجازه استفاده به افراد دیگر را نمی‌دهد. در صورت بروز این مشکل، شما می‌توانید به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای رفع تصرف کنید. در بعضی موارد هم می‌توانید تقاضای خلع‌ید فرد را از آن ملک یا زمین درخواست کنید.
خلع‌ید در ملک مشاع چگونه انجام می‌شود؟
لازم به ذکر است تا زمانی‌که ملک مشاع بین افراد تقسیم نشده باشد، قابلیت استفاده بدون اجازه مالکین دیگر وجود ندارد مگر اینکه آن‌ها راضی باشند و اجازه دهند. حال اگر فردی بدون اجازه سایرین اقدام به استفاده و تصرف ملک کرد، خلع‌ید صورت می‌گیرد. در واقع مالکین با استفاده از امتیاز ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی، درخواست خلع‌ید مشاعی می‌دهند.
تفاوت خلع‌ید و خلع‌ید مشاعی چیست؟
- خلع‌ید ملک مشاعی مخصوص اموال غیرمنقول است درحالی‌که خلع‌ید شامل هر نوع مالی می‌شود.
- در خلع‌ید ملک مشاعی، ملک موردنظر باید تخلیه شده و تحت تصرف دادگاه قرار بگیرد ولی در خلع‌ید، ملک به مالکان تحویل داده خواهد شد.
چگونه از تصرف عدوانی در ملک مشاع شکایت کنیم؟
اگر قصد شکایت از تصرف عدوانی در ملک مشاع را دارید، می‌توانید به‌صورت حقوقی اقدام کنید یا از طریق کیفری طرح شکایت کنید. برای انتخاب هر کدام می‌توانید با یک وکیل مشورت کنید.
تصرف عدوانی چه مجازاتی دارد؟
طبق ماده 692 قانون مجازات اسلامی، مجازات این تصرف، حبس به مدت سه ماه تا یک سال است.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، مطلب «آیا فروش مال غیر، مجازات دارد؟» از مجله ملکی دلتا بخوانید.
