حقوق شرکا در املاک مشاع از جمله موضوعاتی است که افراد باید از آن اطلاع داشته باشند. این نوع از مالکیت در مواردی مانند ارث، خریدهای مشترک، یا تقسیم‌نشده بودن ملک بسیار رایج است. همراه مجله دلتا باشید.
حقوق شرکا در املاک مشاع چیست؟
در ادامه حقوق شرکا در املاک مشاع را بررسی می‌کنیم.
حق استفاده از ملک در حقوق شرکا در املاک مشاع
هر شریک در املاک مشاع حق استفاده از ملک را دارد، اما این استفاده باید مطابق با حقوق سایر شرکا باشد.
- شرایط استفاده:
- هیچ شریکی نمی‌تواند از ملک به‌گونه‌ای استفاده کند که به حقوق دیگران آسیب برساند.
- استفاده اختصاصی از بخش خاصی از ملک نیاز به رضایت سایر شرکا دارد.
- مثال: اگر یک زمین مشاع باشد، هیچ شریکی نمی‌تواند بدون رضایت سایرین، در بخشی از آن ساخت‌وساز کند.
حق فروش سهم مشاع
هر شریک حق دارد سهم خود را به دیگران بفروشد یا انتقال دهد، اما فروش ملک به‌صورت کلی نیاز به رضایت تمام شرکا دارد.
- نکات مهم:
- در صورت فروش سهم به شخص ثالث، سایر شرکا از حق شُفعه برخوردارند.
- حق شفعه به معنای اولویت شرکا برای خرید سهم شریک فروشنده است.
حق درخواست تقسیم (افراز) در حقوق شرکا در املاک مشاع
هر شریک می‌تواند درخواست تقسیم ملک مشاع را بدهد تا سهم خود را به‌صورت مستقل دریافت کند.
- شرایط افراز:
- اگر تقسیم ملک از نظر فنی یا قانونی ممکن باشد، افراز انجام می‌شود.
- در صورت عدم امکان تقسیم، ملک فروخته و مبلغ آن بین شرکا تقسیم می‌شود.
- مرجع تصمیم‌گیری:
- افراز در ابتدا از طریق اداره ثبت انجام می‌شود.
- در صورت بروز اختلاف، دادگاه تصمیم‌گیری می‌کند.
حق درخواست اجاره یا بهره‌برداری مشترک
اگر یکی از شرکا قصد اجاره‌دادن یا بهره‌برداری اقتصادی از ملک را داشته باشد، این کار نیاز به رضایت سایر شرکا دارد.
- در صورت عدم رضایت:
- شریک می‌تواند از طریق مراجع قضایی اقدام کند.
- درآمد حاصل از اجاره باید میان تمام شرکا به نسبت سهم آن‌ها تقسیم شود.
حق اعتراض به تصمیمات سایر شرکا
اگر یکی از شرکا بدون رضایت سایرین اقداماتی انجام دهد که بر ملک یا حقوق شرکا تأثیر بگذارد، سایر شرکا حق اعتراض دارند.
- نمونه‌های تخلف:
- ساخت‌وساز بدون مجوز.
- فروش بدون اطلاع سایر شرکا.
- نحوه اعتراض:
- طرح شکایت در مراجع قضایی.
- درخواست جبران خسارت ناشی از اقدامات غیرقانونی.
حق اداره و نگهداری ملک مشاع
تمام شرکا مسئولیت مشترک در نگهداری و مدیریت ملک مشاع را دارند.
- هزینه‌ها:
- هزینه‌های تعمیر و نگهداری باید بین تمام شرکا به نسبت سهم آن‌ها تقسیم شود.
- تصمیم‌گیری:
- هرگونه تصمیم‌گیری در مورد مدیریت ملک باید با توافق شرکا انجام شود.
حق درخواست فروش ملک مشاع
اگر یکی از شرکا تمایلی به ادامه شراکت نداشته باشد و تقسیم ملک ممکن نباشد، می‌تواند از دادگاه درخواست فروش ملک مشاع را بدهد.
- نحوه فروش:
- فروش از طریق مزایده انجام می‌شود.
- مبلغ فروش بین شرکا به نسبت سهم آن‌ها تقسیم می‌شود.
مزایا و معایب مالکیت مشاع
مزایا:
- امکان خرید املاک با هزینه کمتر از طریق شراکت.
- ایجاد سرمایه‌گذاری مشترک میان اعضای خانواده یا شرکا.
معایب:
- دشواری در تصمیم‌گیری‌های مشترک.
- احتمال بروز اختلاف میان شرکا بر سر استفاده یا فروش ملک.
راهکارهای کاهش اختلافات در املاک مشاع
- تنظیم قرارداد مشارکت: قرارداد مشخصی برای نحوه استفاده، تقسیم هزینه‌ها و مدیریت ملک تنظیم کنید.
- مشاوره حقوقی: از وکیل متخصص برای حل اختلافات یا تنظیم قراردادها استفاده کنید.
- درخواست افراز یا فروش: در صورت بروز اختلاف شدید، از مراجع قانونی برای تقسیم یا فروش ملک کمک بگیرید.
جمع‌بندی حقوق شرکا در املاک مشاع
در املاک مشاع، هر شریک حق استفاده، فروش، اجاره، و درخواست تقسیم را دارد، اما این حقوق باید با رعایت حقوق سایر شرکا انجام شود. برای جلوگیری از بروز اختلافات، تنظیم قرارداد دقیق و مراجعه به مشاوران حقوقی توصیه می‌شود. رعایت حقوق یکدیگر و شفاف‌سازی شرایط استفاده از ملک، باعث تسهیل در مدیریت و بهره‌برداری از املاک مشاع خواهد شد.
