احتمالا در چند روز اخیر فیلم اضافه کردن چوب به آتش 1552 ساله در یزد را دیدهاید. جالب است بدانید این آتش جاودان که بخشی از تاریخ پرشکوه ایران زمین است، در سفری پرماجرا از شهری به شهر دیگر، همچنان زنده، شعلهور و سوزان باقی مانده است تا نمادی جاودان از تاریخ و فرهنگ غنی ما باشد!
آتش 1552 ساله یکی از شگفتانگیزترین نمادهای فرهنگ و تاریخ ایران است که در طی این سالها و با تمام حوادث در ایران زمین روشن مانده و در آتشکده بهرام یزد نگهداری میشود. این آتش که قدیمیترین شعله جهان محسوب میشود، تنها یک پدیده مذهبی نیست، بلکه بخشی از هویت فرهنگی و تاریخ پرشکوه ایران است. در ادامه این مقاله از مجله دلتا سفر پرماجرای این آتش جاودان را میخوانیم تا ببینیم چطور با همهی اتفاقات در این سالها زنده مانده است تا به بخشی از تاریخ شکوهمند ما تبدیل شود!
آتش ۱۵۵2 ساله: سفری از کاریان پارس تا یزد
یکی از مهمترین آثار مذهبی و فرهنگی زرتشتیان، آتش ۱۵۵2 ساله است که بدون خاموشی روشن مانده و امروزه در آتشکده یزد نگهداری میشود. این آتش، نمادی از پایداری و جاودانگی در باورهای زرتشتی است و داستانی پر از سفر و تغییر مکان دارد. در ادامه، تاریخچه دقیقتر این آتش از زمان روشن شدن در کاریان پارس تا انتقال به یزد و سپس آتشکده بهرام را بررسی خواهیم کرد.
منشا آتش 1552 ساله: کاریان پارس
آتش 1552 ساله ابتدا حدود سال ۴۷۰ میلادی در دوره ساسانیان و در منطقهای به نام کاریان در استان فارس روشن شده است. کاریان یکی از مراکز مهم مذهبی زرتشتی در آن دوران بود. در این دوران، آتشکدهها نه تنها به عنوان مکانهای عبادی، بلکه به عنوان نمادهای وحدت فرهنگی و مذهبی ایرانیان نقش ویژهای داشتند. آتش کاریان بهعنوان یکی از آتشهای مهم زرتشتی شناخته میشد و موبدان این منطقه وظیفه نگهداری آن را بر عهده داشتند که آن را به عنوان نماد پیوند میان انسان، طبیعت و خالق میدانستند.
انتقال به عقدا یزد
در حدود ۷۰۰ سال پس از روشن شدن این آتش 1552 ساله، شرایطی پیش آمد که انتقال آن به مکانی امنتر ضروری شد. در نتیجه، آتش از کاریان به عقدا یزد منتقل گردید. عقدا در آن زمان یکی از روستاهای پررونق و امن منطقه یزد به شمار میرفت و توانست برای چند قرن خانهای مناسب برای این شعله جاودان فراهم کند.
انتقال به اردکان
در سال ۵۵۲ خورشیدی، این آتش 1552 ساله به اردکان منتقل شد. اردکان، که یکی از شهرهای مهم زرتشتی در منطقه یزد است، به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط مناسب اجتماعی انتخاب شد. این شهر حدود ۳۰۰ سال خانه این آتش مقدس بود.
انتقال به یزد
در سال ۸۵۲ خورشیدی، بار دیگر شرایطی پیش آمد که انتقال آتش 1552 ساله ضروری شد. این بار، یزد بهعنوان مکان نهایی برای نگهداری آتش انتخاب شد. یزد که بهعنوان یکی از مراکز اصلی زندگی زرتشتیان شناخته میشد، محیطی امنتر و پایدارتر برای نگهداری آتش فراهم کرد.
انتقال به آتشکده نوساخت یزد
در نهایت، در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، این آتش 1552 ساله به آتشکده نوساخته بهرام یزد انتقال یافت. این آتشکده که با معماری زیبا و منحصربهفرد خود ساخته شده بود، مکانی دائمی و مناسب برای نگهداری آتش فراهم کرد. ساختمان آتشکده به گونهای طراحی شده است که آتش در مرکز آن قرار دارد و بازدیدکنندگان میتوانند شعله جاودان را از پشت شیشهای مشاهده کنند.
چگونگی نگهداری از آتش 1552 ساله
نگهداری از این آتش ۱۵۵2 ساله فرآیندی دقیق و آیینی است. موبدان آتش را با استفاده از چوبهای خشک و خاص که از درختانی مثل بادام و انجیر تهیه میشود، تغذیه میکنند. این چوبها باید کاملا خالص و بدون هیچ آلودگیای باشند تا آتش پاکیزگی خود را حفظ کند.
برای حفظ این شعله، قوانین سختگیرانهای وجود دارد. هرگز نباید اجازه داد که آتش خاموش شود و حتی در مواقعی که انتقال این آتش به مکانی دیگر ضروری بوده، شعله به کمک ظروف مخصوص و به طور مداوم زنده نگه داشته شده است. به همین دلیل، این آتش به یک نماد بینظیر از تداوم و پایداری تبدیل شده است.
اهمیت مذهبی و فلسفی آتش 1552 ساله
در دین زرتشتی، آتش نمادی از پاکی، روشنی و حقیقت است. این آتش به دلیل پیوستگی طولانی مدت و روشن ماندن بدون خاموشی، معنای ویژهای دارد. زرتشتیان باور دارند که این شعله نمایندهای از فره ایزدی یا نیروی الهی است که باید همواره زنده و روشن نگه داشته شود.
یکی از دلایل روشن ماندن این آتش، تاکید دین زرتشتی بر اهمیت طبیعت و عناصر آن است. آتش نه تنها به عنوان یک عنصر فیزیکی، بلکه به عنوان یک نماد معنوی از نور و دانایی مورد احترام است. موبدان زرتشتی به دقت از این آتش مراقبت میکنند و آن را با رعایت مراسم خاص تغذیه میکنند.
نتیجهگیری
آتش ۱۵۵2 ساله نه تنها یک نماد مذهبی بلکه یک میراث تاریخی و فرهنگی است که پیامآور پایداری، خلوص و پیوستگی در جهان پرتلاطم امروز است. نگهداری این آتش با چنین دقت و مراقبتی، نمونهای از احترام ایرانیان به ارزشهای معنوی و تاریخی خود است. این شعله جاودان همچنان به سوختن ادامه میدهد و به جهانیان یادآوری میکند که برخی ارزشها و سنتها هیچگاه خاموش نمیشوند.
تعداد کلمات مطلب: 811