آگاهی از حقوق قانونی زنان همچنین حقوق مالی و شخصی نه‌تنها به زنان کمک می‌کند تا در زندگی زناشویی با آگاهی بیشتری رفتار کنند، بلکه از تضییع حقوق آنان جلوگیری می‌کند. همراه مجله دلتا باشید.
حقوق مالی زنان در زندگی مشترک
در این مطلب به بررسی حقوق مالی، حقوق شخصی و حقوق قانونی زنان در دوران زندگی مشترک می‌پردازیم.
مهریه
مهریه به‌عنوان یک حق مالی مهم، از زمان عقد به زن تعلق می‌گیرد.
• مهریه عندالمطالبه: زنی که مهریه عندالمطالبه دارد، می‌تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را مطالبه کند.
• مهریه عندالاستطاعه: در این حالت، پرداخت مهریه تنها در صورت توانایی مالی مرد انجام می‌شود.
نکته حقوقی: اگر مرد از پرداخت مهریه خودداری کند، زن می‌تواند با ارائه دادخواست، مهریه را از طریق دادگاه یا اداره اجرای ثبت مطالبه کند.
نفقه
طبق قانون، تأمین هزینه‌های زندگی زن بر عهده مرد است. نفقه شامل موارد زیر می‌شود:
• خوراک، پوشاک، مسکن و هزینه‌های درمانی
• تأمین نیازهای متعارف زن بر اساس شرایط مالی و اجتماعی مرد
نکته مهم: در صورتی که مرد از پرداخت نفقه خودداری کند، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و درخواست نفقه بدهد.
اجرت‌المثل
اجرت‌المثل، پاداشی است که بابت کارهای خانه‌داری زن به او تعلق می‌گیرد.
شرایط دریافت اجرت‌المثل:
زن درخواست طلاق نداده باشد.
کارهای خانه‌داری با دستور مرد انجام شده باشد.
توافقی برای عدم دریافت اجرت‌المثل وجود نداشته باشد.
حقوق شخصی زنان در زندگی مشترک
حق تحصیل
بر اساس قوانین، زن می‌تواند در هر مقطع تحصیلی ادامه تحصیل دهد، مگر اینکه شوهر دلایل موجهی برای مخالفت ارائه دهد.
حق اشتغال
زن می‌تواند شاغل باشد، مگر اینکه شغل او با شئونات خانوادگی یا مصلحت زندگی مشترک در تضاد باشد.
نکته: اگر شغل زن در هنگام عقد مشخص باشد و مرد بدون دلیل موجه مخالفت کند، زن می‌تواند از دادگاه تقاضای رسیدگی کند.
حق خروج از کشور
طبق قوانین ایران، زنان متأهل برای خروج از کشور نیاز به اجازه همسر دارند. بااین‌حال، در موارد خاص (مثل مسائل کاری یا تحصیلی)، زن می‌تواند از دادگاه درخواست اجازه خروج از کشور کند.
حق انتخاب محل زندگی
بر اساس قانون، تعیین محل زندگی با شوهر است. اما اگر زن و شوهر بر سر محل زندگی توافق کنند یا زن شرط انتخاب محل زندگی را هنگام عقد تعیین کرده باشد، زن می‌تواند محل زندگی خود را انتخاب کند.
حقوق قانونی زنان در زندگی مشترک
حق طلاق
حق طلاق از جمله حقوق قانونی زنان است. اگرچه حق طلاق به‌طور پیش‌فرض با مرد است، زن نیز می‌تواند در شرایط زیر درخواست طلاق دهد:
عسر و حرج: شرایطی که زندگی برای زن غیرقابل تحمل شود (مثل اعتیاد، خشونت، ترک زندگی).
شروط ضمن عقد: اگر زن هنگام عقد شروطی مثل حق طلاق یا حق انتخاب محل زندگی را تعیین کرده باشد، می‌تواند بر اساس آن‌ها اقدام کند.
حق حضانت فرزندان
حق حضانت فرزندان یکی از حقوق قانونی زنان است.در صورت جدایی، حضانت فرزندان تا سن ۷ سالگی بر عهده مادر است، مگر اینکه دادگاه تشخیص دهد مادر صلاحیت ندارد. پس از ۷ سالگی، حضانت بر اساس مصلحت کودک تعیین می‌شود.
حق ارث
ارث از جمله مهم‌ترین حقوق قانونی زنان است. در صورت فوت شوهر، زن از اموال او ارث می‌برد. سهم الارث زن به شرح زیر است:
یک‌هشتم از دارایی‌های منقول و غیرمنقول (در صورت داشتن فرزند)
یک‌چهارم از دارایی‌های منقول و غیرمنقول (در صورت نداشتن فرزند)
شروط ضمن عقد برای تقویت حقوق زنان
شروط ضمن عقد یکی از راه‌های قانونی برای تضمین حقوق زنان است. این شروط شامل موارد زیر می‌شود:
• حق طلاق برای زن
• حق حضانت فرزندان در صورت طلاق
• حق انتخاب محل زندگی
• حق اشتغال بدون نیاز به اجازه همسر
نکته مهم: این شروط باید هنگام عقد در سند ازدواج قید شوند تا قانونی و قابل اجرا باشند.
نتیجه‌گیری
آگاهی از حقوق قانونی زنان در زندگی مشترک، ابزاری مهم برای پیشگیری از تضییع حقوق و ایجاد زندگی‌ای سالم‌تر و عادلانه‌تر است.
زنان می‌توانند با شناخت حقوق مالی، شخصی و قانونی خود، در شرایط سخت تصمیمات بهتری بگیرند.
همچنین مردان نیز باید با این حقوق آشنا باشند تا از بروز مشکلات در زندگی مشترک جلوگیری شود.
