اخیراً، قانون ارث در رابطه با سهم مادر از ارث فرزندان و تقسیم آن بین وراث مورد بازنگری قرار گرفته است. قانون جدید ارث مادر را در این مطلب از مجله دلتا برایتان بیان می‌کنیم تا از آن اطلاع داشته باشید.
قانون جدید ارث مادر
ارث به معنای انتقال اموال و دارایی‌های شخص متوفی به بازماندگان او طبق قوانین و احکام شرعی است. در نظام حقوقی ایران، قوانین ارث بر اساس موازین فقه اسلامی تنظیم شده است. طبق این قوانین، وراث به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- وراث نسبی: شامل فرزندان، والدین، نوه‌ها و سایر خویشاوندان نزدیک.
- وراث سببی: شامل همسر متوفی.
سهم مادر از ارث طبق قانون قدیم
پیش از اصلاحات جدید، سهم مادر از ارث فرزندان در شرایط مختلف به‌صورت زیر تعیین می‌شد:
- در صورت وجود فرزند: اگر فرزند یا فرزندانی از متوفی باقی بمانند، مادر یک‌ششم از اموال را به ارث می‌برد.
- در صورت نبود فرزند: اگر فرزندی وجود نداشته باشد، سهم مادر به یک‌سوم افزایش می‌یافت.
این قوانین به‌طورکلی برای تعیین سهم مادر در کنار سایر وراث، از جمله پدر، همسر، و دیگر خویشاوندان، اعمال می‌شد.
تغییرات قانون جدید ارث مادر
بر اساس قانون جدید تصویب‌شده در سال ۱۴۰۳، برخی از جنبه‌های سهم مادر از ارث اصلاح شده است تا عدالت بیشتری در تقسیم ارث بین وراث برقرار شود. مهم‌ترین تغییرات این قانون عبارت‌اند از:
افزایش سهم مادر در نبود پدر متوفی:
اگر پدر متوفی در قید حیات نباشد و فرزندان متوفی به‌عنوان وراث اصلی حضور داشته باشند، سهم مادر به‌جای یک‌ششم به یک‌چهارم افزایش‌یافته است.
تساوی بیشتر در سهم بین والدین:
در مواردی که هر دو والدین در قید حیات باشند، سهم پدر و مادر از اموال متوفی به‌صورت برابر تقسیم خواهد شد، مشروط بر اینکه فرزندان نیز وراث باشند.
توجه به جنسیت فرزندان:
در قانون جدید، برخلاف گذشته که سهم پسر دوبرابر سهم دختر بود، در برخی شرایط خاص (مانند نبود پدر یا همسر)، تلاش شده است که میزان ارث به طور عادلانه‌تر بین فرزندان دختر و پسر تقسیم شود.
مزایای قانون جدید ارث مادر
- برقراری عدالت بیشتر: افزایش سهم مادر در شرایط خاص، عدالت بیشتری را برای والدین، به‌ویژه مادران، ایجاد می‌کند و نشان‌دهنده حمایت از جایگاه مادران در خانواده است.
- پاسخ به نیازهای اجتماعی: در جامعه امروز، مادران نقشی کلیدی در حمایت از فرزندان و خانواده دارند. تغییرات جدید قانون ارث، به این نقش توجه بیشتری نشان داده است.
- کاهش اختلافات خانوادگی: قوانین شفاف‌تر و سهم‌های متناسب‌تر می‌توانند از بروز اختلافات بین وراث جلوگیری کنند و روند تقسیم ارث را تسهیل کنند.
نکات مهم در اجرای قانون جدید ارث
- لزوم تنظیم وصیت‌نامه: هرچند قوانین ارث نقش مهمی در تقسیم اموال دارند، اما تنظیم وصیت‌نامه توسط افراد می‌تواند در تعیین دقیق سهم وراث و جلوگیری از مشکلات قانونی مؤثر باشد.
- مشورت با وکیل متخصص: برای بهره‌مندی از تمامی حقوق قانونی، بهتر است وراث با یک وکیل متخصص در زمینه ارث و انحصاروراثت مشورت کنند.
- توجه به استثنائات قانونی: برخی موارد خاص مانند بدهی‌های متوفی یا وصیت‌های خاص می‌توانند بر نحوه تقسیم ارث تأثیر بگذارند.
جمع‌بندی
قانون جدید ارث مادر به فرزندان در سال ۱۴۰۳ تغییرات مثبتی در جهت برقراری عدالت بیشتر ایجاد کرده است. این تغییرات، سهم مادر را در برخی شرایط افزایش داده و تقسیم ارث را به شیوه‌ای متعادل‌تر انجام می‌دهد.
اجرای این قانون نیازمند آگاهی کافی وراث از حقوق و تکالیف خود و مشورت با متخصصان حقوقی است. با استفاده از این تغییرات قانونی، می‌توان ضمن احترام به جایگاه مادر در خانواده، از اختلافات و مشکلات احتمالی نیز جلوگیری کرد.
