آگاهی از قوانین و نکات مهم طلاق می‌تواند به کاهش تنش‌ها و پیشگیری از مشکلات قانونی کمک کند. در این مطلب از مجله دلتا، به مهم‌ترین نکات حقوقی طلاق در ایران می‌پردازیم.
انواع طلاق در قانون ایران
در این قسمت قصد داریم انواع طلاق را برایتان تعریف کنیم:
طلاق رجعی
در این نوع طلاق، مرد می‌تواند در مدت عده (سه ماه و ده روز برای زنان غیرباردار) به همسر خود رجوع کند، یعنی بدون نیاز به عقد جدید، دوباره زندگی مشترک را آغاز کنند.
طلاق بائن
در این نوع طلاق، مرد حق رجوع در مدت عده را ندارد. طلاق بائن شامل موارد زیر می‌شود:
- طلاق قبل از نزدیکی
- طلاق یائسه
- طلاق خلع و مبارات (طلاق با بخشش مهریه توسط زن)
طلاق توافقی
یکی از رایج‌ترین انواع طلاق که زن و مرد با توافق بر سر موضوعات مختلف از جمله مهریه، حضانت فرزندان و نفقه، به دادگاه مراجعه می‌کنند.
شرایط قانونی درخواست طلاق
در ادامه شرایط قانون درخواست طلاق و نکات مهم طلاق از طرف هر یک از زوجین را برایتان آورده‌ایم:
درخواست طلاق از سوی مرد
طبق قانون، مرد می‌تواند با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق دهد. بااین‌حال، او موظف است حقوق مالی زن؛ مانند مهریه، نفقه، جهیزیه و اجرت‌المثل را پرداخت کند.
درخواست طلاق از سوی زن
زن در شرایط خاصی می‌تواند درخواست طلاق دهد، از جمله:
- عدم پرداخت نفقه توسط مرد
- عسروحرج (شرایط سخت و غیرقابل‌تحمل برای زن)
- اثبات سوءرفتار مرد
- اعتیاد یا بیماری صعب‌العلاج مرد
- غیبت بیش از 4 سال مرد
طلاق توافقی
در این نوع طلاق، طرفین باید به یک توافق کامل در خصوص مسائل مالی و غیرمالی دست یابند و با تنظیم دادخواست مشترک به دادگاه مراجعه کنند.
حقوق مالی زن در طلاق
حقوق مالی زن چه حقوقی است؟ این مورد یکی از نکات مهم طلاق است.
مهریه
مهریه یکی از اصلی‌ترین حقوق مالی زن است که در صورت درخواست طلاق توسط مرد یا حتی در طلاق توافقی، باید تعیین تکلیف شود. مرد موظف به پرداخت مهریه طبق توافق یا حکم دادگاه است.
نفقه
نفقه به معنای تأمین هزینه‌های زندگی زن در دوران عقد و زندگی مشترک است. اگر مرد نفقه پرداخت نکند، زن می‌تواند از طریق دادگاه اقدام کند.
اجرت‌المثل
اجرت‌المثل به معنای دستمزدی است که زن بابت کارهایی که در منزل شوهر انجام داده (بدون قصد تبرع) درخواست می‌کند.
جهیزیه
زن حق دارد جهیزیه خود را که با مدارک موجود اثبات مالکیت آن ممکن است، باز پس بگیرد.
حضانت فرزندان پس از طلاق
حضات کودکان در پروسه طلاق از جمله مهم‌ترین نکات مهم طلاق است:
حضانت فرزندان زیر 7 سال
حضانت کودکان زیر 7 سال معمولاً با مادر است، مگر اینکه دادگاه خلاف آن را تشخیص دهد.
حضانت فرزندان بالای 7 سال
پس از 7 سالگی، دادگاه بر اساس مصلحت کودک حضانت را به یکی از والدین واگذار می‌کند.
حق ملاقات
والدینی که حضانت فرزندان به او واگذار نشده است، حق ملاقات منظم با فرزندان خود را دارد.
نکات مهم در طلاق توافقی
- تنظیم توافق‌نامه کامل درباره مسائل مالی و حضانت الزامی است.
- حضور در جلسات مشاوره خانوادگی قبل از صدور حکم ضروری است.
- مراحل طلاق توافقی معمولاً کوتاه
قانون جدید طلاق از طرف زن
در سال 1403، قانون طلاق در ایران برای درخواست طلاق از سوی زنان تغییراتی داشته است که بر اساس آن‌ها شرایط برای اثبات درخواست طلاق ساده‌تر و در برخی موارد سریع‌تر شده است. در ادامه به توضیح این شرایط می‌پردازیم:
شرایط طلاق از طرف زن
بر اساس قانون جدید، زن می‌تواند در موارد زیر درخواست طلاق دهد:
- عدم پرداخت نفقه: اگر مرد نفقه همسر خود را پرداخت نکند، زن می‌تواند از دادگاه درخواست طلاق کند.
- عسروحرج: شرایطی که ادامه زندگی برای زن غیرقابل‌تحمل باشد، مثل اعتیاد مرد، خشونت خانگی، بیماری‌های صعب‌العلاج، یا غیبت طولانی‌مدت شوهر (حداقل 6 ماه).
- شروط ضمن عقد: اگر زن در عقدنامه حق طلاق داشته باشد یا شروطی مانند حق تحصیل، اشتغال، یا انتخاب محل سکونت قید شده باشد و مرد به آن‌ها عمل نکند، زن می‌تواند از این موارد برای طلاق استفاده کند.
- ازدواج مجدد مرد بدون رضایت زن: اگر مرد همسر دیگری اختیار کند و عدالت را رعایت نکند، این مسئله می‌تواند دلیلی برای درخواست طلاق از سوی زن باشد.
- محکومیت قضایی مرد: در صورت محکومیت مرد به زندان طولانی یا جرایم شدید، زن می‌تواند درخواست جدایی کند.
نقش وکالت در طلاق
یکی از روش‌های سریع‌تر برای طلاق این است که زن وکالت در طلاق (معروف به “حق طلاق”) را از شوهرش داشته باشد. این وکالت می‌تواند به‌صورت شرط ضمن عقد یا در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شود.
تأثیر تغییرات جدید
قانون جدید تلاش کرده است تا از حقوق زنان در شرایط سخت حمایت کند و مانع سوءاستفاده از حق طلاق توسط مرد شود. این تغییرات به تسریع روند درخواست طلاق و بهبود شرایط زنان کمک کرده است، هرچند همچنان پیچیدگی‌هایی وجود دارد که نیازمند راهنمایی حقوقی یا استفاده از وکیل است.
