احتمالا برای همه ما پیش آمده که به‌طور ناگهانی دچار افت فشار خون شویم. متاسفانه این حالت اگر طولانی یا تکرار شود می‌تواند عوارض جدی به‌دنبال داشته باشد. شناخت این عوارض و راه‌های درمان سریع به ما کمک می‌کند تا فورا خود یا اطرافیانمان را از یک خطر بزرگ نجات دهیم!
افت فشار خون به حالتی گفته می‌شود که فشار خون به‌طور غیرطبیعی پایین بیاید. درحالی‌که بسیاری افراد تصور می‌کنند فقط فشار خون بالا می‌تواند مشکل‌ساز باشد، افت فشار خون نیز می‌تواند عوارض جدی و خطرناک ایجاد کند. در این مطلب از مجله دلتا علائم و راه‌های درمان افت فشار را به شما می‌گوییم تا بتوانید سریع‌تر از عوارض جدی آن پیشگیری کنید.
فشار خون طبیعی و افت فشار خون
فشار خون طبیعی معمولا حدود 80-120 میلی‌متر جیوه است. هنگامی که فشار خون سیستولیک (عدد بالا) به زیر 90 میلی‌متر جیوه یا فشار خون دیاستولیک (عدد پایین) به زیر 60 میلی‌متر جیوه برسد، فرد دچار افت فشار خون می‌شود. اگر این افت فشار شدید باشد، می‌تواند منجر به نرسیدن خون کافی به اندام‌های حیاتی مانند مغز، قلب و کلیه‌ها شود.
علت افت فشار خون
افت فشار خون به دلایل محتلفی اتفاق می‌افتد که عبارتند از:
افت فشار خون می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. مهم‌ترین علل شامل موارد زیر است:
کاهش حجم خون
خونریزی شدید، اسهال یا استفراغ طولانی‌مدت و کم‌آبی بدن می‌توانند حجم خون را کاهش داده و فشار خون را پایین بیاورند.
اختلالات قلبی
نارسایی قلب، ضربان نامنظم قلب یا مشکلات دریچه‌های قلب می‌توانند باعث کاهش توانایی قلب در پمپاژ خون شوند.
اختلالات هورمونی
کم‌کاری تیروئید، کمبود کورتیزول (در بیماری آدیسون) یا دیابت کنترل‌نشده می‌توانند فشار خون را تحت‌تاثیر قرار دهند و سبب افت فشار خون شوند.
داروها
برخی داروها مانند دیورتیک‌ها، بتابلوکرها و داروهای ضدافسردگی ممکن است عوارضی مانند افت فشار خون ایجاد کنند.
ایستادن طولانی‌مدت یا تغییر ناگهانی وضعیت بدن
این حالت به‌ویژه در افراد مسن یا مبتلایان به افت فشار خون وضعیتی شایع است.
شوک عفونی یا آنافیلاکسی
عفونت شدید یا واکنش آلرژیک می‌تواند باعث افت فشار خون شدید شود که نیاز به درمان فوری دارد.
علائم افت فشار خون
نشانه‌های افت فشار خون بسته به شدت آن متغیر است، اما علائم رایج عبارتند از:
- سرگیجه یا سبکی سر
- ضعف و خستگی شدید
- تاری دید
- غش یا سنکوپ
- حالت تهوع
- پوست سرد و رنگ‌پریده
چرا افت فشار خون خطرناک است؟
افت فشار خون (Hypotension) می‌تواند در برخی موارد خطرناک باشد، به خصوص اگر باعث علائمی شود یا ناشی از یک مشکل زمینه‌ای جدی باشد. به طور کلی، افت فشار خون در این زمان‌ها خطرناک است:
1. باعث علائم زیر شود
این علائم به‌ویژه در افراد مسن می‌تواند سبب زمین خوردن یا حوادث دیگر شود یا آسیب جدی به اندام‌های مختلف بدن وارد کند.
- سرگیجه یا سبکی سر
- ضعف
- تاری دید
- غش (سنکوپ)
- خستگی شدید
- حالت تهوع
2. افت فشار شدید و ناگهانی
اگر افت فشار به طور ناگهانی باشد، ممکن است به کاهش جریان خون به اندام‌های حیاتی مانند مغز و قلب منجر شود که می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد.
3. افت فشار ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای
شوک: افت فشار خون شدید در نتیجه خونریزی، عفونت شدید (سپسیس) یا واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) می‌تواند خطرناک باشد.
مشکلات قلبی: مشکلاتی مانند نارسایی قلبی یا حمله قلبی.
کم‌آبی شدید: از دست دادن حجم زیاد مایعات در اثر استفراغ، اسهال، یا تعریق زیاد.
اختلالات عصبی یا هورمونی: اختلالاتی مانند بیماری آدیسون یا مشکلات تیروئیدی.
4. داروها
مصرف برخی داروها مانند دیورتیک‌ها، داروهای ضد افسردگی یا داروهای قلبی ممکن است فشار خون را بیش از حد کاهش دهد.
روش‌های درمان فوری افت فشار خون
درمان افت فشار خون بسته به علت آن متفاوت است، اما در شرایط حاد و فوری می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1. افزایش مصرف مایعات
کم‌آبی یکی از دلایل شایع افت فشار خون است. مصرف آب، آب‌میوه یا محلول‌های الکترولیتی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
2. خوابیدن با پاهای بالا
قرار دادن پاها بالاتر از سطح قلب به بازگشت خون به مغز و بهبود علائم کمک می‌کند. همچنین از تغییرات ناگهانی وضعیت بدن مانند بلند شدن سریع خودداری کنید.
3. مصرف نمک
اگر فرد به‌طور معمول فشار خون پایینی دارد، مصرف مقدار کمی نمک می‌تواند به بهبود سریع علائم کمک کند. بااین‌حال، نباید در مصرف آن زیاده‌روی کرد.
4. استفاده از نوشیدنی‌های کافئین‌دار
نوشیدن چای یا قهوه می‌تواند به‌طور موقت فشار خون را افزایش دهد.
5. پوشیدن جوراب‌های فشاری
این روش به جلوگیری از تجمع خون در پاها کمک کرده و افت فشار را کاهش می‌دهد.
6. درمان علت اصلی
اگر افت فشار خون ناشی از بیماری خاصی مانند عفونت یا واکنش آلرژیک باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنید.
7. مصرف وعده‌های کوچک و کم‌حجم
به خصوص برای کسانی که بعد از غذا دچار افت فشار می‌شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- اگر افت فشار خون همراه با علائم شدیدی مانند غش یا درد قفسه سینه است.
- اگر فشار خون شما به طور مداوم کمتر از حد نرمال است (کمتر از 90/60) و با علائم همراه است.
- اگر افت فشار به طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص رخ داده باشد.
تعداد کلمات مطلب: 780
