از عمل لاپاراتومی برای شناسایی بیماری‌های شکمی مانند آپاندیس و کیسه صفرا استفاده می‌شود و کاربردهای مختلف دیگری هم دارد. برای مثال، از آن برای برداشتن یک عضو یا زایمان نوزاد استفاده می‌شود. این جراحی شکم باز حتی در درمان سرطان کاربرد دارد و برای درمان بیماری‌های زنان هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور کلی، اصطلاح لاپاراتومی به برشی می‌گوییم که به منظور جراحی اکتشافی روی شکم ایجاد می‌شود.
در فرایند این عمل، جراح با ایجاد یک برش در دیواره شکمی، به اندام‌های داخلی دسترسی پیدا می‌کند. از لاپاراتومی برای رفع مشکلاتی مانند کیست تخمدان و بیماری‌های روده هم استفاده می‌شود.
جراحی لاپاراتومی چیست؟
لاپاراتومی نوعی روش جراحی است که در آن، شکم را برای بررسی اندام‌های درونی باز می‌کنند. در بسیاری از مواقع، هدف از انجام چنین عملی، اکتشاف و یافتن دلیل برخی عوارض و مشکلات موجود در بدن است. در واقع، با جراحی لاپاراتومی مشخص می‌شود که درون بدن چه می‌گذرد و احتمالاً نمونه‌هایی از بافت برای تشخیص وضعیت از بدن برداشته می‌شود. این جراحی می‌تواند حکم عملیاتی درمانی هم پیدا کند و مثلاً برای برداشتن یک عضو یا مدیریت یک وضعیت بحرانی به کار گرفته شود.
اصطلاحات دیگری هم برای لاپاراتومی شکم استفاده می‌شوند. مثلاً سیلوتومی یعنی برشی در شکم (celiotomy) و پریتونئوتومی (peritoneotomy) که برشی در حفره صفاقی است.
تخصص جراحی عمومی، شاخه‌ای از پزشکی‌ست که به تشخیص و درمان بیماری‌ها، آسیب‌ها و اختلالات مختلف بدن از طریق تکنیک‌های جراحی می‌پردازد. این تخصص، آموزش‌های لازم مربوط به دستگاه گوارش، شکم، سینه، پوست، بافت‌های نرم و سیستم غدد درون‌ریز را پشت سر گذاشته است. همچنین، دانش گسترده‌ای از آناتومی بدن انسان، فیزیولوژی و تکنیک‌های جراحی دارد.
کاربرد عمل لاپاراتومی چیست؟
از جراحی لاپاراتومی برای کاوش حفره شکمی استفاده می‌شود. در صورتی که منبع دردی غیرقابل توضیح کشف نشده باشد، جراحان از این روش بهره می‌برند. در واقع، آنچه در آزمایش‌ها و روش‌های تصویربرداری کشف نشده، با این عمل قابل انجام خواهد بود. در موارد اورژانسی هم برای پیداکردن علت مشکلات شکمی و اعضای درون آن، از لاپاراتومی استفاده می‌شود.
لاپاراتومی اغلب یک روش اورژانسی است، اما نه همیشه. ممکن است، برای یک سزارین برنامه‌ریزی شده یا برنامه ریزی‌نشده هم پزشکان از لاپاراتومی استفاده کنند. جراح برای برداشتن یک عضو یا برداشتن توده و تومور سرطانی هم روی چنین روشی از عمل‌های جراحی، حساب می‌کند.
عمل لاپاراتومی چگونه انجام می‌شود؟
لاپاراتومی شامل ایجاد برش بزرگی در حفره شکم است. ویژگی‌های برش و آنچه پس از آن اتفاق می‌افتد، به هدف لاپاراتومی بستگی دارد. به طور کلی، این روند چند ساعت طول می‌کشد و ممکن است، لوله‌های مختلفی در قسمت‌های مختلف بدن نصب شوند. این لوله‌ها برای رساندن و تخلیه مایعات در بدن قرار می‌گیرند و برای چند روز در جای خود باقی می‌مانند. منظور از لوله‌ها هم موارد زیر است:
- کاتتری که در ورید متصل می‌شود تا امکان دریافت داروی بیهوشی، آنتی بیوتیک و مایعات IV را فراهم کند.
- لوله‌ای که از راه بینی به معده وارد می‌شود تا مایعات را تخلیه کند.
- یک سوند ادراری برای تخلیه مثانه هم کاربرد دارد.
در برخی موارد، شاید به لوله تغذیه یا تغذیه تزریقی (از طریق IV) هم نیاز باشد.
مراقبت‌های قبل از عمل لاپاراتومی چگونه است؟
پیش از انجام عمل جراحی لاپاراتومی باید نسبت به عوارض و نتایج آن، آگاهی کاملی داشته باشید. پزشکان شرایط عمومی بیمار را هم بررسی می‌کنند و لازم است، بدانند که از چه داروها و درمان‌های دیگری استفاده می‌کند. انجام برخی از آزمایش‌ها مانند عکس‌برداری با اشعه ایکس و آزمایش خون هم ضرورت دارد. این اقدامات برای آگاهی از آن است که بیهوشی عمومی برای بیمار، خطری در پی دارد یا ندارد.
بنا به نوع عمل، ممکن است که لازم باشد روده‌های بیمار کاملاً پاک شوند. مصرف داروهای خاص و ملین‌ها می‌تواند به روند تخلیه کامل روده بیمار، کمک شایانی کند. شاید بیمار مجبور شود که از خوردن غذا در چند روز پیش از عمل بپرهیزد و از رژیم غذایی مایعات رقیق، استفاده کند.
مراقبت‌های بعد از جراحی لاپاراتومی چگونه است؟
هنگامی که از اتاق عمل جراحی بیرون می‌آیید، به اتاق بعد از عمل منتقل خواهید شد. منظور جایی است که پزشکان علائم حیاتی را تا زمان بیدارشدن از بیهوشی، تحت نظر می‌گیرند. در مرحله بعدی به اتاق ریکاوری منتقل می‌شوید و در آنجا، از لوله‌هایی برای رساندن مایعات به بدن استفاده می‌کنید.
امکان دارد که پزشک به شما تنفس عمیق و تمرینات عضلانی بدهد تا در بیمارستان و هنگام بازگشت به خانه انجام دهید. این روش‌ها به جلوگیری از لخته‌شدن خون و عفونت قفسه سینه کمک می‌کنند. یادتان باشد که فلج‌شدن موقت روده‌ها پس از جراحی شکم (ایلئوس پارالیتیک) معمول و رایج است.
دوران نقاهت لاپاراتومی چقدر طول می‌کشد؟
بنا به وضعیت عمومی سلامت و نوع عمل هر بیمار، دوره نقاهت هم متفاوت خواهد بود. به طور متوسط، ۶ هفته طول می‌کشد تا برش بهبود پیدا کند. این عمل باعث به جاماندن یک جای زخم یا اسکار عمیق روی شکم می‌شود. البته این اسکار به مرور زمان، کم‌رنگ خواهد شد و دیده نمی‌شود. جای زخم بسته به ژنتیک و عوامل دیگر باید در طی ۳ تا ۶ سال آینده به تدریج محو و صاف شود.
برای انجام عمل لاپاراتومی باید به چه دکتری مراجعه کنید؟
پزشکی وظیفه انجام جراحی لاپاراتومی را به عهده می‌گیرد که به خوبی می‌داند تخصص جراحی عمومی چیست و امکان تشخیص و درمان مشکلات را در طول جراحی دارد. متخصصان جراحی عمومی افرادی هستند که به طور تخصصی، روی جراحی‌های شکم و لگن تسلط دارند. آن‌ها اقدامات جراحی مختلفی از جمله عمل لاپاراتومی یا سیلوتومی را پیش می‌برند و با کشف و درمان مشکلات ناحیه شکمی، جان بیماران را نجات می‌دهند.
برای مراجعه به بهترین پزشکان در این زمینه، امکان ورود به سامانه دکتردکتر را دارید. سامانه دکتردکتر بستری آنلاین است که فضایی برای مطالعه نظرات پیشین بیماران هر پزشک را فراهم کرده است. در آنجا، با مرور امتیازات هر پزشک و تجربه مراجعان او می‌توانید بهترین دکتر را شناسایی کنید و از او به شکل اینترنتی، نوبت ملاقات حضوری بگیرید.
