خانه بروجردی ها جزو بناهایی است که داستانی زیبا در پس خود دارد. در زمان قاجار، روزی روزگاری مردی به نام سیدمهدی بروجردی عاشق دختر سید جعفر طباطبایی شد. اما شرط پدر برای رضایت به این وصلت، ساخت عمارتی شبیه به خانه پدری دختر بود. این شرط و جلب رضایت برای سید مهدی، خانه بروجردی های باشکوه را به یادگار گذاشت. در این مقاله از مجله دلتا به سراغ خانه بروجردی ها میرویم تا معماری آن را بهتر بشناسیم. ضمن اینکه پیشنهاد میکنیم با خواندن این مقاله درباره خانه طباطبایی ها نمونه ای از شاهکار معماری کاشان که رقیب این خانه است را مطالعه کنید.
معمار هنرمند خانه بروجردی ها
خانه بروجردی ها کاشان معماری خاص و زیبایی دارد که چشم هر بینندهای را نوازش میدهد. این هنرنمایی و زیبایی که در خانه بروجردی ها میبینیم، هنر دست علی مریم کاشانی معمار چیرهدست و زبده دوران قاجار است. در طراحی این عمارت زیبا از نقوش سنتی ایرانی استفاده شده و تزئینات داخلی آن با وسواسی مثالزدنی انتخاب شده است.
حضور استادان قاجاری
نکته جالب توجه درباره خانه بروجردی ها، همکاری با اساتید و هنرمندان آن دوران است. برای نقاشیها و گچبریهای این عمارت که با شیوههای متفاوت و با رنگ روغن و آبرنگ اجرا شده، استادان کمالالملک و صنیعالملک دست به کار شدهاند. این همکاری باشکوه باعث شده تا امروزه خانه بروجردی ها کاشان به عنوان شاهکار هنر ایران شناخته شود.
همانطور که خدمت شما گفتیم، این عمارت به پاس اثبات عشق و جلب رضایت ساخته شده است. به همین منظور این استادان در طرحها و نقشهای این عمارت از داستانهای عاشقانهای مانند یوسف و زلیخا، لیلی و مجنون و سایر عشاق دلباخته استفاده کردهاند.
معماری بینظیر ایرانی
کاشان در دل کویر قرار گرفته و از گذشته تاکنون، تلاش بر این بوده تا معماری ساختمانهای آن مناسب با این اقلیم باشد. در نتیجه، خانهها و بناهای کاشان طوری طراحی شدهاند که در فصلهای گرم سال خنک و در فصلهای سرد سال گرم بمانند. درواقع معماری این عمارت این گونه طراحی شده که کمی از سطح زمین پایینتر است؛ به این سبک معماری، گودال باغچه یا باغچال میگویند. عناصر سازههای اصلی را خشت خام با ملات گل یا گچ تشکیل دادهاند.
بخشهای مختلف خانه
خانه بروجردی ها کاشان مانند تمامی خانههای ایرانی اصیل از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده است که هر کدام به طور مجزا ساخته شدند. بنای کلی ساختمان دارای دو طبقه است که با احتساب سرداب و زیرزمین در قسمت جنوبی سه طبقه میشود.
این عمارت 3 در ورودی دارد که از در اصلی برای مراسمات مذهبی، از در دوم برای ورود و خروج مهمان و از در دیگر خدمه گذر میکردند. نکته جالب درباره خانه بروجردی ها قسمتهای تابستاننشین و زمستاننشین هستند که با تغییرات آب و هوایی، اهالی خانه جابجا میشدند. دیگر قسمتهای خانه بروجردی ها شامل هشتی، سرداب یا زیرزمین، راهرو، حیاط اندرونی و بیرونی اشاره میکنیم.