دانشمندان اخیرا مطالعهای را بر روی قبایل باجائو (ساکن در مناطق ساحلی جنوب آسیا) انجام دادهاند که نشان میدهد نوع زندگی چند صد ساله (و شاید هزاران ساله) آنها که به غواصی در دریا مربوط است، سبب شده تا این افراد به مرور از لحاظ ژنتیکی تغییراتی را در جهت سازگاری بیشتر با غواصی شاهد باشند. با دلتامگ همراه ما باشید.
قبایل باجائو
بیشتر افراد میتوانند نفس خود را برای چند ثانیه و برخی برای چند دقیقه زیر آب حبس کنند. اما گروهی از مردم جنوب آسیا به نام باجائو قادرند به مدت ۱۳ دقیقه در اعماق حدود ۲۰۰ فوتی زیر آب، غواصی کنند. این مردم قبیلهای در آبهای پیچ در پیچ فیلیپین، مالزی و اندونزی زندگی میکنند، جایی که برای شکار ماهی یا جستجوی عناصر طبیعی قابل استفاده در صنایع دستی، نیاز به غواصی است. اکنون، مطالعهای در مجله Cell اولین سرنخها را ارائه میکند که نشان میدهد جهش DNA در طحالهای بزرگتر این مردمان، به باجائوها مزیت ژنتیکی برای زندگی در اعماق آبها میدهد.
زندگی در آب
کودکان این قبیله، شنا در آبها را نوعی تفریح و سرگرمی میدانند و تحمل لحظهای خروج از آب را ندارند. در صورت خارج شدن از آب دچار سرگیجه و سردرد میشوند.
شهرت این منطقه علیرغم سادگیاش مدیون شیوه خاص زندگی مردم و کلبههای کوچک آنان است.
موضوع طحال بزرگتر
یافتههای علمی پیشین نشان ثابت میکند که در فوکها، پستانداران دریایی که بیشتر عمر خود را در زیر آب میگذرانند، طحال بهطور نامتناسبی بزرگ است. ملیسا لاردو از مرکز ژئوژنتیک دانشگاه کپنهاگ و نویسنده این مطالعه، میخواست ببیند آیا همین ویژگی برای انسانهای غواص نیز صادق است یا خیر. در سفر به تایلند، او گزارشهایی در مورد قبایل دریایی مذکور شنید و تحت تاثیر تواناییهای افسانهای آنها قرار گرفت.
او درباره سفرهای اولیهاش به اندونزی میگوید: «میخواستم ابتدا جامعه را ببینم، نه اینکه فقط با تجهیزات علمی حاضر شوم و آنجا را ترک کنم. در بازدید دوم، یک دستگاه سونوگرافی قابل حمل و کیتهای جمعآوری با خود آوردم. به خانههای مختلف میرفتیم و از طحال آنها عکس میگرفتیم.»
او همچنین دادههای مربوط به گروهی از افراد به نام سالوان را که در سرزمین اصلی اندونزی زندگی میکنند، گرفت. با مقایسه این دو نمونه در کپنهاگ، تیم او دریافت که اندازه متوسط طحال یک فرد باجائو ۵۰ درصد بزرگتر از همان اندام یک فرد سالوان است.
اولین انسانهایی که با زندگی در زیر آب سازگار شدهاند
محققان همچنین به ژنی به نام PDE10A برخوردند که گمان میرود هورمون تیروئید خاصی را در باجائوها کنترل میکند اما به طرز شگفتانگیزی در سالوانها دیده نمیشد. در موشها، این هورمون با اندازه طحال مرتبط است و موشهایی که برای داشتن مقادیر کمتر این هورمون دستکاری شدهاند، طحال کوچکتری دارند. محققان این نظریه را مطرح میکنند که با گذشت زمان، انتخاب طبیعی (سبک زندگی که طبیعت به بشر تحمیل میکند) به باجائو که هزار سال است در این منطقه زندگی کردهاند، کمک میکند تا مزیت ژنتیکی را توسعه دهند و به عبارت دیگر تغییر ژنتیکی سبب سازگاری بیشتر آنها با شرایط میشود.