انسان‌ها یک سوم از عمر خود را در خواب سپری می‌کنند که مقدار بسیار زیادی محسوب می‌شود. گرچه از قدیم خواب‌ها و معنای پنهان آن‌ها برای انسان جالب توجه بوده اما علم رویا شناسی (Oneirology) چندان پیشرفتی نداشته و به همین دلیل اطلاعات زیادی به ما نمی‌دهد. در این مطلب دلتامگ می‌خواهیم چیزهایی که دانشمندان در مورد کابوس‌ها و خواب های عجیب و غریب پی برده‌اند را با شما در میان بگذاریم. با ما همراه باشید.
چرا گاهی خواب های عجیب و غریب می‌بینیم؟
هر شخصی خواب‌های منحصر به خودش را دارد چون آدم‌ها هر روز احساسات و وقایع مختلفی را تجربه می‌کنند. وقتی به خواب می‌روید، مغز شما به فعالیت ادامه می‌دهد، به‌طوری که تمامی لحظاتی که در طول روز از سر گذرانده‌اید را در حافظه‌های بلند مدت و کوتاه مدت شما طبقه‌بندی می‌کند. مغز وقایعی که اخیرا رخ داده است را با آن‌هایی که مدت‌ها قبل اتفاق افتاده‌اند مقایسه می‌کند. به همین دلیل است که می‌توانید چیزهایی از کودکی‌تان مثل بازی کردن با یکی از دوستان‌تان را در مکان جدیدی مثل جایی که اخیرا در آن زندگی می‌کنید در خواب ببینید.
همه این اتفاقات در مرحله «خواب با حرکت سریع چشم» (REM) رخ می‌دهد که ۱۰ تا ۲۰ دقیقه به طول می‌انجامد و در طول شب بارها تکرار می‌شود. به این مرحله «خواب متناقض» هم گفته می‌شود که علت این نامگذاری شباهت‌های فیزیولوژیکی آن با حالت بیداری است. در این مرحله است که همه بخش‌های مغز جز بخش منطق آن، فعال می‌شوند. علاوه بر این، در هنگام خواب از غلظت سروتونین و نوراپی نفرین کاسته می‌شود، انتقال دهنده‌های عصبی‌ای که مسئول منطق و توجه در مغز هستند. بنابراین عجیب نیست که خواب‌های ما شکلی غیر عادی پیدا می‌کنند. ما فقط بعد از بیدار شدن از خواب است که متوجه می‌شویم هر آنچه که دیده‌ایم در خواب رخ داده‌اند.
چرا کابوس می‌بینیم؟
کابوس‌ها چطور؟ چرا در خواب‌هایمان شاهد به پایان رسیدن دنیا هستیم، زامبی‌ها را می‌بینیم، تعقیب می‌شویم و موقعیت‌های نه چندان خوشایند دیگری را تجربه می‌کنیم؟ دانشمندان سوئیسی و آمریکایی دست به آزمایشی زدند که در آن موفق شدند جواب این سوالات را پیدا کنند. به عقیده آن‌ها، این در واقع روشی برای پرورش دستگاه عصبی است که به شخص کمک می‌کند در زندگی واقعی از عهده احساسات منفی برآید. دانشمندان معتقدند احساساتی که در خواب‌های خود تجربه می‌کنیم به ما کمک می‌کنند فشارهای عاطفی را برطرف کنیم و آمادگی فشارها و اضطراب‌های احتمالی آینده را پیدا کنیم.
دانشمندان با استفاده از دستگاه نوار مغزی، فعالیت بخش‌های مختلف مغز را در هنگام خواب مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها ۱۸ شرکت‌کننده آزمایش خود را در طول شب چندین بار از خواب بیدار می‌کردند و از آن‌ها می‌پرسیدند که چه خوابی می‌دیدند. به لطف پاسخ‌های شرکت‌کنندگان و تجزیه و تحلیل فعالیت مغز، محققان دو ناحیه از مغز را شناسایی کرده‌اند که مسئول کابوس‌های ما هستند. این دو بخش اینسولار و کورتکس سینگولیت میانی نام دارند.
این دو بخش از مغز در موقعیت‌هایی فعال می‌شوند که شخص در زندگی واقعی احساس نگرانی یا ترس می‌کند. وظیفه اینسولار ارزیابی احساسات است و به محض اینکه شخص احساس اضطراب کند، به طور خودکار دست به کار می‌شود. کورتکس سینگولیت میانی شخص را برای داشتن پاسخ لازم در هنگام وقوع یک تهدید آماده می‌کند و نحوه رفتار فرد را در هنگام خطر کنترل می‌کند. در تحقیق دیگری دانشمندان پی بردند کسانی که به مدت طولانی‌تر و دفعات بیشتری کابوس می‌دیدند، در زندگی واقعی واکنش‌های آن‌ها به چیزهای منفی، شدت و تندی کمتری داشت.
نحوه ارتباط ناخودآگاه ما با خودمان
حالا روشن است که نحوه ارتباط ناخودآگاه ما با خودمان و کمک آن به حل مشکلات، همان چیزی است که باعث می‌شود احساس نگرانی کنیم. مثلا دانشمندان می‌گویند دیدن تعقیب و گریز در خواب اغلب به مشکلات حل نشده فرد در زندگی مربوط می‌شود.
